زید (ریشه)

ریشه «زید» (ZYD)؛ افزودن، اضافه کردن. این ریشه 62 بار در قرآن کریم آمده است.

معنای لغوی

زيد: زيد و زيادت بمعنى نموّ و افزايش و نيز بمعنى افزودن است لازم و متعدى هر دو آمده است «زَادَ الشي‏ءُ زَيْداً ... و زِيَادَةً: نَمَا- زَادَ اللّهُ خيراً» (اقرب) راغب آنرا افزودن چيزى بر چيز تمام گفته است‏ «وَ إِذا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آياتُهُ‏ زادَتْهُمْ‏ إِيماناً وَ عَلى‏ رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ» انفال: 2. «فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ‏ فَزادَهُمُ‏ اللَّهُ مَرَضاً ...» بقره: 10 (قاموس قرآن، ج3، ص191).

ساخت‌های صرفی در قرآن

زادَ (فعل مجرد): 49 بار

زِیادَة (مصدر): 2 بار

مَزید (اسم مفعول): 2 بار

اِزدادَ (فعل باب افتعال): 8 بار

زَید (علم انسانی): 1 بار

ریشه‌شناسی

زبان	لفظ	لفظ با آوانویسی عربی	معنای انگلیسی	معنای فارسی	توضیح	منبع
قرآن	زادَ	زادَ	زادَ	زيد: زيد و زيادت بمعنى نموّ و افزايش و نيز بمعنى افزودن است. لازم و متعدى هر دو آمده است «زَادَ الشي‏ءُ زَيْداً		قاموس قرآن، ج‏3، ص: 190
آفروآسیایی	*ʒid-	زد	increase	افزایش دادن
سامی	*zayad-	زید	'increase'	'افزایش دادن'
مهری	zeyōd	زِیُد
حرصوصی	zōd	زُد
سقطری	zed	زِد
عربی	zyd	زید

منابع

زید (واژگان)

منابع ریشه شناسی 2