رأس (ریشه)
ریشه «رأس» (RˀS)؛ سر. این واژه 18 بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
رأس: سر. «وَ أَلْقَى الْأَلْواحَ وَ أَخَذَ بِرَأْسِ أَخِيهِ يَجُرُّهُ إِلَيْهِ» اعراف: 150. يعنى الواح را انداخت و سر برادرش را گرفت بسوى خود ميكشيد «ثُمَّ صُبُّوا فَوْقَ رَأْسِهِ مِنْ عَذابِ الْحَمِيمِ» دخان: 48. جمع آن رؤس است نحو «وَ إِنْ تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُؤُسُ أَمْوالِكُمْ ...» بقره: 279 (قاموس قرآن، ج3، ص32).
ساخت‌های صرفی در قرآن
رَأس (اسم): 18 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | رَأس | رَأس | رَأس | رأس: سر | قاموس قرآن، ج3، ص: 32 | |
| آفروآسیایی | *raʔ(i)s- | رءس | head | سر | ||
| سامی | *raʔ(i)š- {} *raʔ(i)s- | رءش | head | سر | ||
| اکدی | rāšu | رَشُ | 'Kopf, Haupt' OAkk, rēšu OB on | سر- اصلی | [AHw 973] | |
| ابلایی | rí-še6 /riʔši/ | رِ-شِ6 /رِءشِ/ | [Kr 46; Bl E No. 79] | |||
| اگاریتی | rʔiš, pl. rʔašm | رءِش\ رءَشم | [Aist 285] | |||
| کنعانی | MOAB rš | رش | [Segert 267], AMARNA ru-šu-nu (with 1 pl. pron suff.) [HJ 1042] | |||
| فنیقی | rʔš | رءش | [T 297] | |||
| عبری | rō(ʔ)š | رُ(ء)ش | [KB 1164] | |||
| آرامی | DALLA OLD OFF NAB rʔš, PLM OFF rš, OFF NAB ryš | رءش\ رش
ریش |
[HJ 1042] | |||
| آرامی بایبل | rē(ʔ)š | رِ(ء)ش | 'Kopf, Anfang' | سر- آغاز | [KB deutsch 1777] | |
| آرامی یهودی | rēšā | رِشَ | [Ja 1477]; ryš [Sok 510] | |||
| سریانی | rēšā | رِشَ | [Brock 728] | |||
| آرامی جدید | MAʕLULA rayša | رَیشَ | 'Kopf' | سر' | [Bergsträsser Maʕl 77] MAL raiša[Berg 77] BAH *rayša | |
| مندایی | riš, riša | رِش\ رِشَ | [DM 434] | |||
| عربی جنوبی | SAB rʔs1 | رءس | [SD 112] | |||
| گعز | rǝʔ(ǝ)s | رء()س | [LGz 458] | |||
| مهری | ḥǝ-rōh (-ō- <*ā) | ح-رُه | [JM 310] | |||
| جبالی | rɛ́š | رِش | [JJ 201] | |||
| حرصوصی | ḥé-rīh, ḥerīh | حِ-رِه\ حِرِه | [JH 101] (<*ḥa-rīš) | |||
| سقطری | réy, reʔ, réh, pl. ʔírʔeš | رِی\ رِء\ رِه\ ءِرءِش | [LS 390] (cf. also [SSL LS 1468; SSL 4 96]) | |||
| عربی | raʔs- | رَءس- | [BK 1 793] |