وسن (سِنَۀ)
ریشه «وسن» (WSN)؛ سِنَۀ، خواب، چُرت. این ریشه در این معنا تنها یک بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
وسن: اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ لا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَ لا نَوْمٌ بقره: 255. سِنَه وَسَن، نعاس هر سه بمعنى چرت است يعنى: خدا جز او معبودى نيست و زنده و قائم بتدبير عالم است او را چرتى و خوابى نميگيرد.
در الميزان فرموده: چون خواب ضررش بر قيوميّت بيشتر از چرت است مقتضى آن بود كه اوّل چرت نفى شود آنگاه خواب. يعنى نه آن عامل ضعيف خدا را ميگيرد تا مخالف قيوميّت باشد و نه آن عامل قوى (باختصار) اين لفظ فقط يكبار در قرآن مجيد آمده است (قاموس قرآن، ج7، ص219).
ساختهای صرفی در قرآن
سِنَة (اسم): 1 بار
ریشهشناسی
زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
قرآن | سِنَة | سِنَة | سِنَة | چرت و خواب | قاموس قرآن، ج7، ص: 219 | |
آفروآسیایی | *wisan- ~ *sawin- | وسن | sleep, dream | خواب، رویا | ||
سامی | *wVšVn- 1, ~ *ši/un(-at)- | وشن | to sleep 1, ' ~ 'sleep, dream' 2 | خوابیدن 1، '~ 'خواب، رویا' 2 | ||
اکدی | šittu (<*šintu) | شِتتُ (\شِنتُ) | 'sleep (n.)' OB, SB | 'خواب' | [CAD š 3 140], [AHw 1252]; also šuttu (<*šuntu) | |
ابلایی | si-tum, šit-t-um (sic!) | سِ-تُم\ شِت-ت-ُم (سِس!) | [KB deutsch 1479] (apud Fronzaroli) | |||
اگاریتی | yšn | یشن | 'Schlaf' | خواب | [Aist 137-138], šnt[ibid.] | |
عبری | yšn (ḳal) | یشن (قَل) | 'Schlaf' | خواب | [KB 447], šēnā[KB deutsch 997] | |
آرامی | BIB suff. šint- | شِنت- | 'Schlaf' | خواب | [KB deutsch 1794], SAMAL šnh do. [HJ 1155] | |
آرامی یهودی | šēntā, šēnā, šintā; šǝnā (šäntā) | شِنتَ\ شِنَ\ شِنتَ\ شنَ (شَنتَ) | 'sleep' (n.) | 'خواب' | [Ja 1564], [Sok 560] | |
سریانی | šentā | شِنتَ | 'somnus' | خواب | [Brock 789] | |
مندایی | šinta | شِنتَ | 'sleep' | 'خواب' | [DM 462] | |
عربی جنوبی | SAB s1nt | سنت | 'sleep' | 'خواب' | [SD 163] | |
مهری | šǝnēt | شنِت | 'sleep (n.)' | 'خواب' | [JM 432] | |
جبالی | s̃ónút | شُنُت | 'sleep' | 'خواب' | [JJ 293] | |
حرصوصی | šenēt | شِنِت | 'sleep' | 'خواب' | [JH 124] | |
سقطری | šínoh | شِنُه | 'heure de la nuit' 'lieu où l'on dort' | زمان شب، "مکانی که فرد در آن می خوابد" | [LS 419]; míšin | |
عربی | wsn | وسن | 'être endormi d'un profond sommeil; être dans son premier somme; sommeiller' 'envie de dormir, somnolence; sommeil profond; premier somme', wasan- | به خواب رفتن (در خواب عمیق); در اولین چرت خود بودن، چرت زدن، خواب آلودگی. خواب عمیق؛ چرت اول | [BK 1 1538], sinat-, wasnat-, wasanat- |