مرض (ریشه)
ریشه «مرض» (MRḌ)؛ بیماری، بیمار بودن. این ریشه 24 بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
مرض: بيمارى. اعمّ از آنكه بدنى باشد يا معنوى. وَ إِذا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ شعراء: 80. فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ بقره: 10.
مريض: بيمار. مرضى: بيماران.
وَ لا عَلَى الْمَرِيضِ حَرَجٌ نور: 61. عَلِمَ أَنْ سَيَكُونُ مِنْكُمْ مَرْضى مزمّل:20 (قاموس قرآن، ج6، ص250).
ساخت‌های صرفی در قرآن
مَرِضَ (فعل مجرد): 1 بار
مَریض (صفت فعیل): 10 بار
مَرَض (اسم): 13 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | مَرِضَ | مَرِضَ | مَرِضَ | مرض: بيمارى | قاموس قرآن، ج6، ص: 250 | |
| آفروآسیایی | ||||||
| آفروآسیایی | ||||||
| سامی | *maraṣ̂- | مرض | 'be ill' | 'مریض بودن' | ||
| سامی | *mrṣ̂ {} *mrĉ̣ | مرض | to be sick, ill | مریض بودن، بیمار بودن | ||
| اکدی | marāṣu (a/a; NB, LB u/u) | مَرَصُ | 'to be ill' OA, OB on | "بیمار بودن" | [CAD M1 269], [AHw 609] | |
| اگاریتی | mrṣ | مرص | 'krank sein' | بیمار بودن | [Aist 196] | |
| عبری | mrṣ (N) | مرص (N) | 'to be bad, painful' | "بد بودن، دردناک بودن" | [KB 637] | |
| آرامی | OLD mrḳ, OFF mrʕ | مرق\ OFF مرع | 'illness' | بیماری' | [HJ 695] | |
| آرامی یهودی | mǝraʕ | مرَع | 'to be sick' | "بیمار بودن" | [Ja 845]; mrʕ [Sok 331] | |
| سریانی | mǝraʕ | مرَع | 'aegrotavit' | بیمار شدن | [Brock 405] | |
| عربی جنوبی | SAB mrḍ | مرض | 'suffer from desease' | "از بیماری رنج بردن" | [SD 87] | |
| مهری | merēź | مِرِض | 'illness' | بیماری' | [JM 271] | |
| جبالی | mírź_ | مِرض | 'to be ill' | "بیمار بودن" | [JJ 174] | |
| حرصوصی | mēreź | مِرِض | 'to be unwell, ill' | "ناخوش بودن، مریض بودن" | [JH 90] | |
| سقطری | hemrôḍ (caus.) | هِمرُض | 'guérir' | شفا دادن | [LS 251] | |
| عربی | mrḍ a,4 | مرض َ\ | ||||
| عربی | mrḍ | مرض | 'être malade' | مریض بودن | [BK 2 1091] | |