لغو (ریشه)
ریشه «لغو» (LĠW)؛ سخن، کلام بی‌فایده. این ریشه 11 بار در قرآن کریم به‌کار رفته است.
معنای لغوی
لغو: كلام بىفائده. «لغى يلغو» يعنى كلام بىفائده آورد. لاغيّة كلام قبيح است لغت را از آن لغت گفتهاند كه در نزد غير اهلش فائدهاى ندارد، لغو الطائر صداى پرندگان را گويند (مجمع).
لا يُؤاخِذُكُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِي أَيْمانِكُمْ وَ لكِنْ يُؤاخِذُكُمْ بِما عَقَّدْتُمُ الْأَيْمانَ مائده: 89. سوگند لغو آنست كه لا عن قصد باشد مثل و اللّه و باللّه كه بطور عادت در سخن مياورند و تعقيد سوگند آنست كه آنرا با قصد محكم كنيم و روى قصد و فكر سوگند ياد كنيم. يعنى خدا شما را بسوگندهاى بىقصدتان مؤاخذه نميكند ولى بسوگند هائى كه با قصد محكم كردهايد مؤاخذه ميكند.
وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لا تَسْمَعُوا لِهذَا الْقُرْآنِ وَ الْغَوْا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَغْلِبُونَ فصلت: 26 «الْغَوْا فِيهِ» يعنى در آن باطل داخل كنيد. كفّار گفتند: باين قرآن گوش ندهيد و در آن باطل وارد كنيد شايد پيروز گرديد مثل اينكه منظور معارضه بلغو و باطل است يعنى در مقابل آن ايستادگى كنيد و در موقع خواندن آن داد و بيداد كنيد تا مفهوم نگردد و از تأثير ساقط شود.
وَ الَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ مؤمنون: 3. ظاهرا مراد از آن هر قول و فعل بىفائده است فِي جَنَّةٍ عالِيَةٍ. لا تَسْمَعُ فِيها لاغِيَةً غاشيه: 10 و 11. در بهشتى عالى كه در آن كلام قبيح و بى فائده نشنوى (قاموس قرآن، ج6، ص196).
ساخت‌های صرفی در قرآن
لَغَوَ (فعل مجرد): 1 بار
لَغو (اسم): 9 بار
لاغی (اسم فاعل): 1 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | لَغَوَ | لَغَوَ | لَغَوَ | لغو: كلام بىفائده | قاموس قرآن، ج6، ص: 196 | |
| آفروآسیایی | *laɣ- (?) | لغ | speak | صحبت | ||
| آفروآسیایی | *laɣ- | لغ | jaw and upper part of neck | فک و قسمت بالای گردن | ||
| آفروآسیایی | ||||||
| سامی | *lVɣ- | لغ | `stammer, speak incoherently' 1, 'speak, chat' 2, 'chatter' 3, 'speak briskly' 4 | لکنت زبان داشتن، نامنسجم صحبت کردن 1، صحبت کردن، گپ زدن 2، پچ پچ کردن 3، تند حرف زدن 4 | ||
| سامی | *lVɣ- | لغ | jaw | فک | ||
| سامی | *luɣ(ɣ)- | لغ | throat, pharynx | گلو، حلق | ||
| اکدی | (?) lah_û | لَخُ | 'jaw' MB on | 'فک' | [CAD l 44], [AHw 529]. | |
| اکدی | luʔu, luh_h_u | لُءُ\ لُخخُ | 'throat' OB, SB | "گلو" | [CAD l 258], [AHw 565]. | |
| عبری | lʕʕ 1 HAL 533 | لعع HAL 5 | ||||
| عبری | mǝtallǝʕōt (pl.) | متَللعُت () | 'jawbones' | "استخوان فک" | [KB 654]. | |
| آرامی یهودی | lōʕā, lūʕā | لُعَ\ لُعَ | 'jaw' | "فک" | [Ja 700]; lwʕ do. [Sok 280] | |
| سریانی | lōʕā | لُعَ | 'maxilla' | فک | [Brock 361] | |
| مهری | QISHN lɣǝnī́n, pl. lɣǝnṓn | لغنِن\ لغنُن | 'double chin' | 'غبغب' | [SSL 1 281]. | |
| سقطری | leʕánhen (láʕnhen) | لِعَنهِن (لَعنهِن) | 'branchie' | آبشش | [LS 235]. | |
| عربی | lɣw | لغو | ||||
| عربی | (?) luɣn- | لُغن- | 'nerf de la conque de l'oreille; lobe de l'oreille' | عصب کونچای؟ گوش؛ لوب گوش | [BK 2 1006]. | |
| عربی | luɣat- | لُغَت- | 'mot, locution, langue, idiome' | کلمه، عبارت، زبان، اصطلاح | [BK 2 1007]. | |