لسن (ریشه)
ریشه «لسن» (LSN)؛ لسان، زبان (عضو دهان)، زبان تکلم. این واژه 25 بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
لِسان: زبان. لغت. مثل. أَ لَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَيْنَيْنِ. وَ لِساناً وَ شَفَتَيْنِ بلد: 8 و 9. وَ لا تُحَرِّكْ بِهِ لِسانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ قيامت: 16. كه مراد از هر دو زبان است و مثل وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا بِلِسانِ قَوْمِهِ ابراهيم: 4. وَ هذا لِسانٌ عَرَبِيٌّ مُبِينٌ نحل: 103. كه مراد لغت است مثل زبان عربى، زبان فارسى و غيره.
جمع آن در قرآن السنه است يَقُولُونَ بِأَلْسِنَتِهِمْ ما لَيْسَ فِي قُلُوبِهِمْ فتح: 11. در آيه وَ اخْتِلافُ أَلْسِنَتِكُمْ وَ أَلْوانِكُمْ روم: 22 مراد اختلاف لغات است.
وَ احْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسانِي. يَفْقَهُوا قَوْلِي طه: 27 و 28. گره از زبان من بگشاى منطقم را روان كن تا سخنم را بفهمند (قاموس قرآن، ج6، ص188).
ساخت‌های صرفی در قرآن
لِسان (اسم. جمع: ألسِنۀ): 25 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | لِسان | لِسان | لِسان | لِسان: زبان | قاموس قرآن، ج6، ص: 188 | |
| آفروآسیایی | *lis- | لس | tongue | زبان (عضو در دهان) | ||
| سامی | *liš(š)ān- {} *lis(s)ān- | لشن | tongue; language | "زبان (عضو در دهان)، زبان (سخن)" | ||
| اکدی | lišānu | لِشَنُ | 'tongue, language' OB on | "زبان (عضو در دهان)، زبان (سخن)" | [CAD l 209], [AHw 556] | |
| ابلایی | li-sa-nu /lišānu(m)/ | لِ-سَ-نُ /لِشَنُ(م)/ | [Kr 7-8; Bl E No. 66] | |||
| اگاریتی | lšn | لشن | [DLU 249]; /lašānu/ [Huehner 143] | |||
| فنیقی | lasoun | لَسُُن | [HJ 584] (in Diosc.) | |||
| عبری | lāšōn | لَشُن | [KB 536] | |||
| آرامی | SAMAL OLD DAL OFF lšn | L OFF لشن | 'language; folk, people' (WARKA li-iš-šá-an) | زبان؛ مردمی، مردم | [HJ 584], HERTEVIN neššala [J Hert 195] (metath.) | |
| آرامی بایبل | liššānā | لِششَنَ | [KB deutsch 1732] | |||
| آرامی یهودی | līšānā | لِشَنَ | [Ja 710]; läššān (lyšn) [Sok 282] | |||
| سریانی | leššānā | لِششَنَ | [Brock 371] | |||
| آرامی جدید | MAL liššōna | لِششُنَ | 'Zunge' 'Zunge' | زبان | [Berg 54] MLḤS lešono | |
| مندایی | lišana | لِشَنَ | [DM 237] | |||
| عربی جنوبی | SAB ls1n | لسن | [SD 83] | |||
| گعز | lǝssan | لسسَن | [LGz 318]. | |||
| مهری | ɛwšēn/lǝšōn | ِوشِن/لشُن | [JM 256] | |||
| جبالی | ɛls̃ɛ́n | ِلشِن | [JJ 165] | |||
| حرصوصی | lēšen | لِشِن | [JH 85] | |||
| سقطری | léšin | لِشِن | [LS 236], [SSL LS 1466] | |||
| عربی | lisān- | لِسَن- | [BK 2 991] | |||