عدل (ریشه)

از قرآن پدیا

ریشه «عدل» (ˁDL)؛ عدل، برابری. این ریشه 28 بار در قرآن کریم آمده است.

معنای لغوی

عدل: برابرى. و آنچه گفته‏اند از قبيل: مثل، فديه، ضدّ جور، همه از مصاديق معنى اول‏اند در اقرب آمده: «عَدَلَ‏ فُلَاناً: وَازَنَهُ- عَدَلَ‏ القَاضِي‏ عَدْلًا: أَنْصَفَ». ايضا عدل و عدول بمعنى ميل كردن و ظلم آمده است.

«فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَواحِدَةً» نساء: 3. اگر بيم آن داشتيد كه ميان زنان بعدالت رفتار نكنيد، فقط يكى را تزويج كنيد «وَ لَنْ تَسْتَطِيعُوا أَنْ‏ تَعْدِلُوا بَيْنَ النِّساءِ وَ لَوْ حَرَصْتُمْ» نساء: 129.

«وَ لا يُقْبَلُ مِنْها شَفاعَةٌ وَ لا يُؤْخَذُ مِنْها عَدْلٌ‏» بقره: 48. مراد از عدل فديه است يعنى برابر گناه چيزى از شخص گرفته نميشود بلكه عذاب فقط بر وجود آدمى است مثل‏ «وَ إِنْ‏ تَعْدِلْ‏ كُلَ‏ عَدْلٍ‏ لا يُؤْخَذْ مِنْها» انعام: 70.

«ثُمَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ‏ يَعْدِلُونَ‏» انعام: 1. شايد مراد از يَعْدِلُونَ‏ عدول باشد يعنى آنانكه بخدايشان كفر ورزيده‏اند از حق عدول ميكنند و شايد «بِرَبِّهِمْ» مفعول‏ يَعْدِلُونَ‏ باشد يعنى بخدايشان مثل و نظير قائل ميشوند (قاموس قرآن، ج4، ص302).

ساخت‌های صرفی در قرآن

عَدَلَ (فعل مجرد): 14 بار

عَدل (اسم): 14 بار

ریشه‌شناسی

زبان لفظ لفظ با آوانویسی عربی معنای انگلیسی معنای فارسی توضیح منبع
قرآن عَدَلَ عَدَلَ عَدَلَ عدل: برابرى قاموس قرآن، ج‏4، ص: 301
آفروآسیایی
آفروآسیایی *Hadil- (?) هدل divide تقسیم کردن
سامی *ʕVdil- عدل 'be just' "عادل بودن"
سامی *ʕVdil- عدل 'be just' "عادل بودن"
عربی ʕdl عدل

منابع

عدل (واژگان)

منابع ریشه شناسی 2