طوی (ریشه)
ریشه «طوی» (ṬWY)؛ پیچیدن، تا کردن؛ وادی طُوی. این ریشه 5 بار در قرآن کریم به‌کار رفته است.
معنای لغوی
طُوى: (بضمّ ط) «فَاخْلَعْ نَعْلَيْكَ إِنَّكَ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُوىً» طه: 12. «إِذْ ناداهُ رَبُّهُ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُوىً» نازعات: 16. اين كلمه فقط در دو موضع فوق از قرآن آمده است.ظاهرا آن نام همان وادى است و «طُوىً» بيان است از «بِالْوادِ» و چون محل آمدن وحى بموسى است قهرا قسمتى از صحراى سينا ميباشد (قاموس قرآن، ج4، ص256).
طىّ: پيچيدن. «طَوَى الصحيفَةَ طَيّاً: نقيض نشرها». «يَوْمَ نَطْوِي السَّماءَ كَطَيِ السِّجِلِّ لِلْكُتُبِ كَما بَدَأْنا أَوَّلَ خَلْقٍ نُعِيدُهُ وَعْداً عَلَيْنا إِنَّا كُنَّا فاعِلِينَ» انبياء: 104. روزى آسمان را مىپيچيم همانطور كه طومار نوشتهها را مىپيچند و خلقت را مانند اول از سر ميگيريم اين وعده بر ما است و حتما خواهيم كرد.
همچنين است آيه «وَ الْأَرْضُ جَمِيعاً قَبْضَتُهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ السَّماواتُ مَطْوِيَّاتٌ بِيَمِينِهِ» زمر: 67. زمين بالكليه مقبوض و مسخر خداست در روز قيامت و آسمانها با قدرت او پيچيده خواهد شد (قاموس قرآن، ج4، ص257).
ساخت‌های صرفی در قرآن
طَوَیَ (فعل مجرد): 1 بار
طَیّ (اسم): 1 بار
مَطوِیّ (اسم مفعول): 1 بار
طُوَی (علم مکان): 2 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | طَوَیَ | طَوَیَ | طَوَیَ | طىّ: پيچيدن. «يَوْمَ نَطْوِي السَّماءَ كَطَيِ السِّجِلِّ لِلْكُتُبِ | قاموس قرآن، ج4، ص: 257 | |
| آفروآسیایی | *ṭaʔ/w- | طء | fold, spin | تا کردن، چرخش | ||
| آفروآسیایی | ||||||
| آفروآسیایی | *ṭawVʔ- | طوء | go and come | رفتن و آمدن | ||
| سامی | *ṭVwVy- | طوی | 'spin' 1, 'fold, wrap' 2, 'turn' 3, 'plait,twist' 4 | «چرخش» 1، «تا کردن، پیچیدن» 2، «چرخش» 3، «پیچ، پیچیدن» 4 | ||
| سامی | *ṭayy- | طیی | 'fold' (n.) | تا کردن | ||
| سامی | *ṭVwVʔ- | طوء | 'go and come' 1, 'come' 2 | "رفتن و آمدن" 1، "آمدن" 2 | ||
| اکدی | ṭawû 1 | طَوُ | ||||
| عبری | ṭwy 1 | طوی | ||||
| آرامی | ṭwy 1 | طوی | ||||
| گعز | ṭwy 3 | طوی | ||||
| حرصوصی | ṭewō 2 | طِوُ | ||||
| عربی | ṭwy | طوی | 'fold' (n.) | تا کردن | ||
| عربی | ṭayy- | طَیی- | ||||
| عربی | ṭwʔ | طوء | ||||