سلخ (ریشه)
ریشه «سلخ» (SLH̬)؛ پوست کندن، کندن. این ریشه 3 بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
سلخ: كندن پوست حيوان. گويند «سَلَخْتُهُ فَانْسَلَخَ» لازم و متعدى آمده است. تمام شدن و گذشتن ماه را بطور استعاره سلخ و انسلاخ گفتهاند.
«فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ ...» توبه: 5. چون ماههاى محترم منقضى شدند مشركان را هر كجا كه يافتيد بكشيد.
«وَ آيَةٌ لَهُمُ اللَّيْلُ نَسْلَخُ مِنْهُ النَّهارَ فَإِذا هُمْ مُظْلِمُونَ» يس: 37. كندن روز از شب ظاهرا بردن نور از مكان شب است (قاموس قرآن، ج3، 287).
ساختهای صرفی در قرآن
سَلَخَ (فعل مجرد): 1 بار
اِنسَلَخَ (فعل باب انفعال): 2 بار
ریشهشناسی
زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
قرآن | سَلَخَ | سَلَخَ | سَلَخَ | سلخ: كندن پوست حيوان | قاموس قرآن، ج3، ص: 286 | |
آفروآسیایی | *salaq- | سلخ | skin | پوست | ||
سامی | *ša/ilḫ- | شلخ | skin, hide | پوست، پنهان کردن | ||
اکدی | (?) mašlû | مَشلُ | 'leather bucket; hide (used for wrapping)' OAkk on | سطل چرمی؛ پوست (که برای بسته بندی استفاده می شود) | [CAD m1 380], [AHw 628]. | |
عبری | PB šälaḥ | شَلَح | 'hide, fresh skin' | "پنهان کردن، پوست تازه" | [Ja 1580] | |
آرامی | PLM šlḥ | شلح | 'skin' | 'پوست' | [HJ 1142] | |
آرامی یهودی | šilḥā | شِلحَ | 'hide, fresh skin' 'the skin of dates' | "پنهان کردن، پوست تازه" "پوست خرما" | [Ja 1580] (cf. also šiḥlā | |
سریانی | šelḥā | شِلحَ | 'pellis' 'cutis exuta (serpentium)' | پوست جدا شده (از مارها) | [Brock 780]; šǝlāḥǝtā | |
عربی | salh_- | سَلخ- | 'peau quand elle est ôtée d'un animal écorché 'dépouille du serpent' | پوست هنگام جدا شدن از "پوست مار" حیوان پوست کنده | [BK 1 1121]; silh_- |