روز (مترادف)

از قرآن پدیا

مترادفات قرآنی روز

مترادف های این واژه در قرآن عبارت است از «نهار»، «یوم»، «یومئذ».

مترادفات «روز» در قرآن

واژه مشاهده ریشه شناسی واژه مشاهده مشتقات واژه نمونه آیات
نهار ریشه نهر مشتقات نهر
وَٱلنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّىٰ
یوم ریشه یوم مشتقات یوم
يُدَبِّرُ ٱلْأَمْرَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ إِلَى ٱلْأَرْضِ ثُمَّ يَعْرُجُ إِلَيْهِ فِى يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُۥٓ أَلْفَ سَنَةٍ مِّمَّا تَعُدُّونَ
یومئذ ریشه یوم مشتقات یوم
وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُّسْفِرَةٌ

معانی مترادفات قرآنی روز

«نهار»

نهر همان بستر رود است كه آبش جارى است جمعش- أنهار- است فرمود و فجرنا خلالهما نهرا- الكهف/ 33 و و ألقى في الأرض رواسي أن تميد بكم و أنهارا- النحل/ 15 خداى تعالى اين امر يعنى وجود كوهها و رودها و راهها را در زمين مثال ميزند براى ريزش و فراوانى بخشش او و فضل او در بهشت براى مردم ميگويد:

إن المتقين في جنات و نهر- القمر/ 54 و و يجعل لكم جنات و يجعل لكم أنهارا- النوح/ 12 و جنات تجري من تحتها الأنهار- التحريم/ 8 واژه- نهر بمعنى وسعت است كه تشبيهى است از بستر رودخانه- أنهرت‏ الدم- جو را جارى ساختم- أنهر الماء- آب جارى شد.

نهر نهر- رود پر آب. ابو ذؤيب گفته است.

أقامت به فأيقنت خيمة/على قصب و فرات نهر

او در آنجا ساكن شد يقين كردم خيمه و چادرى است كه بر نى‏زار و آب جارى قرار گرفته است.

نهار- زمانيست كه نور و روشنائى در آن زمان كاملا منتشر شده است و در شريعت و دين روز و نهار از طلوع فجر است تا غروب كه خورشيد غايب ميشود و در حقيقت از طلوع خورشيد است تا غروب آن. گفت:

و هو الذي جعل الليل و النهار خلفة- فرقان/ 62 و أتاها أمرنا ليلا أو نهارا- يونس/ 25 و گاهى نقطه مقابل روز- بيات- بكار رفته است ميگويد.

قل أ رأيتم إن أتاكم عذابه بياتا أو نهارا- يونس/ 50 رجل‏ نهر: صاحب نهار- نهار: جوجه حبارى كه مانند گنجشك است‏ منهرة- فضاى خالى ما بين خانه‏ها.

نهر و انتهار- نيز بمعنى تشر زدن هم هست كه با خشونت همراه باشد.

نهره‏ و انتهره‏- او را دور كرد و تشر زد در آيه گفت:فلا تقل لهما أف و لا تنهرهما- الاسراء/ 23 كه در مورد رفتار فرزندان با پدر و مادر است و نبايستى آنها را با صداى بلند آزرده خاطر ساخت.

و أما السائل فلا تنهر- الضحى/ 1 پرسنده و فقر سؤال كننده را دور مساز و تشر مزن.[۱]

«یوم»

يوم‏ به معنى روز معمولا بفاصله زمانى از طلوع خورشيد تا غروب و گاهى به مدت زمان هر چه طولانى باشد گفته ميشود.

فرمود إن الذين تولوا منكم يوم التقى الجمعان، و ألقوا إلى الله‏ يومئذ السلم‏ و ذكرهم‏ بأيام‏ الله‏ اضافه شدن يوم به الله بخاطر شرافت آن روزها است كه افاضه رحمت ميشود و قل أ إنكم لتكفرون بالذي خلق الأرض في‏ يومين‏ كه خلقت آن در دو روز نياز بتحقيق مفصلى دارد.

و گاهى كلمه يوم با اذ تركيب ميشود يومئذ يوم عسير كه گاهى معرب و مبنى است.[۲]

ارجاعات

  1. ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏4، ص: 403-401
  2. ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏4، ص: 551