یوم (ریشه)
ریشه «یوم» (YWM)؛ روز. این واژه 475 بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
يوم: از طلوع فجر تا غروب آفتاب. و نيز مدّتى از زمان و وقت را يوم گويند.
«مالِكِ يَوْمِ الدِّينِ» فاتحه: 4. مراد از يوم چنانكه ميدانيم وقت و زمان است «قالَ كَمْ لَبِثْتَ قالَ لَبِثْتُ يَوْماً أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ» بقره: 259. روز در اين آيه همان روز معمولى مقابل شب است. البته در «بَعْضَ يَوْمٍ» ...
«الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي» مائده: 3. الف و لام در «الْيَوْمَ» براى حضور است يعنى: امروز دينتان را كامل كردم و نعمتم را بر شما تمام نمودم.
«إِنَّ رَبَّكُمُ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ...» يونس: 3. در «سماء» و «ارض» گذشت كه مراد از ايام در اين آيه و نظائر آن مطلق زمان و دوران است (قاموس قرآن، ج7، ص280).
ساخت‌های صرفی در قرآن
یَوم (اسم): 475 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | یَوم | یَوم | یَوم | يوم: از طلوع فجر تا غروب آفتاب | قاموس قرآن، ج7، ص: 280 | |
| آفروآسیایی | *yam- | یم | day | روز | ||
| سامی | *yawm- | یوم | 'day' | "روز" | ||
| اکدی | ūmu | ُمُ | ||||
| اگاریتی | ym | یم | ||||
| عبری | yōm | یُم | ||||
| سریانی | yawm- | یَوم- | ||||
| مهری | ḥeyum | حِیُم | 'sun' | 'آفتاب' | ||
| جبالی | yum | یُم | 'sun' | 'آفتاب' | ||
| حرصوصی | ḥeyom | حِیُم | 'sun' | 'آفتاب' | ||
| سقطری | yom | یُم | ||||
| عربی | yawm- | یَوم- | ||||