روزه دار (مترادف)

از قرآن پدیا

مترادفات قرآنی روزه دار

مترادف های این واژه در قرآن عبارت است از «صائم»، «سائح».

مترادفات «روزه دار» در قرآن

واژه مشاهده ریشه شناسی واژه مشاهده مشتقات واژه نمونه آیات
صائم ریشه صوم مشتقات صوم
إِنَّ ٱلْمُسْلِمِينَ وَٱلْمُسْلِمَٰتِ وَٱلْمُؤْمِنِينَ وَٱلْمُؤْمِنَٰتِ وَٱلْقَٰنِتِينَ وَٱلْقَٰنِتَٰتِ وَٱلصَّٰدِقِينَ وَٱلصَّٰدِقَٰتِ وَٱلصَّٰبِرِينَ وَٱلصَّٰبِرَٰتِ وَٱلْخَٰشِعِينَ وَٱلْخَٰشِعَٰتِ وَٱلْمُتَصَدِّقِينَ وَٱلْمُتَصَدِّقَٰتِ وَٱلصَّٰٓئِمِينَ وَٱلصَّٰٓئِمَٰتِ وَٱلْحَٰفِظِينَ فُرُوجَهُمْ وَٱلْحَٰفِظَٰتِ وَٱلذَّٰكِرِينَ ٱللَّهَ كَثِيرًا وَٱلذَّٰكِرَٰتِ أَعَدَّ ٱللَّهُ لَهُم مَّغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا
سائح ریشه سیح مشتقات سیح
ٱلتَّٰٓئِبُونَ ٱلْعَٰبِدُونَ ٱلْحَٰمِدُونَ ٱلسَّٰٓئِحُونَ ٱلرَّٰكِعُونَ ٱلسَّٰجِدُونَ ٱلْءَامِرُونَ بِٱلْمَعْرُوفِ وَٱلنَّاهُونَ عَنِ ٱلْمُنكَرِ وَٱلْحَٰفِظُونَ لِحُدُودِ ٱللَّهِ وَبَشِّرِ ٱلْمُؤْمِنِينَ

معانی مترادفات قرآنی روزه دار

«صائم»

الصوم‏: در اصل خوددارى از كار است خواه خوردن، گفتن يا راه رفتن باشد از اين روى- صائم‏- اسبى است كه از رفتن و علف خوردن بازمى‏ايستد.

شاعر گويد:خيل‏ صيام‏ و أخرى غير صائمة.

(ستورانى كه بى حركت و بى غذا هستند و ديگر ستوران آنطور نيستند) صوم‏: بادى كه راكد و ايستاده است (كه در فارسى مى‏گوئيم باد نمى‏آيد و هوا صاف است).

و همچنين نيمروز و سر ظهر كه به تصور ايستادن خورشيد در ميان آسمان- صوم‏- ناميده شده و لذا گفته‏اند- قام قائم الظهيرة: سر ظهر شد و نيمروز شده است.

مصام‏ الفرس و مصامته‏: جايگاه و طويله اسب (اصطبل اسبان) و نوشيدن و همبسترى است كه خوددارى از اين امور از وقتى است كه در پايان شب، سپيدى روز از سياهى شب مشخص شود.

آيه: (إني نذرت للرحمن‏ صوما- 26/ مريم) گفته شده مقصود خوددارى از سخن گفتن است بدلالت آيه: (فلن أكلم اليوم إنسيا- 26/ مريم) (امروز هرگز با انسانى سخن نمى‏گويم).[۱]

«سائح»

السائح‏: آبى كه دائما در ميدانى جارى است.

ساح‏ فلان فى الارض: او مثل گذشتن و جريان آب، در زمين شتافت.

آيه: (فسيحوا في الأرض أربعة أشهر- 2/ توبه) (چهار ماه در اين سرزمين بگرديد).

رجل‏ سائح‏ فى الارض و سياح‏ : مردى است سياح و جهانگرد.

و در آيه: (السائحون‏- 112/ توبه) يعنى روزه‏داران، و (سائحات‏- 5/ تحريم) يعنى زنان روزه‏دار. بعضى گفته‏اند- صوم- دو گونه است:

اول- صوم و روزه حقيقى و آن نخوردن غذا و ترك همبسترى در روز با همسران است.

دوم- صوم و روزه حكمى، و آن نگهداشتن اعضاء و جوارح از گناهان است مثل:

گوش و چشم و زبان. پس- سائح‏: كسى است كه اين روزه دوم را بجا مى‏آورد با روزه اول- و نيز گفته شده- سائحون: همان كسانى هستند كه مقتضاى مفهوم آيه: (أ فلم يسيروا في الأرض فتكون لهم قلوب يعقلون بها أو آذان يسمعون بها- 46/ حج)را مى‏طلبند و پى مى‏گيرند.[۲]

ارجاعات

  1. ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏2، ص: 436
  2. ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏2، ص: 273-272