جیب (ریشه)

از قرآن پدیا
نسخهٔ تاریخ ‏۱۱ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۰۵ توسط Tabasi (بحث | مشارکت‌ها) (←‏ساخت‌های صرفی در قرآن)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

ریشه «جیب» (GYB)؛ گریبان. این ریشه با صورت «جَیب» (جمع: جُیوب) 3 بار در قرآن کریم آمده است.

معنای لغوی

قاموس و اقرب الموارد معناى اوّلى جيب را قلب و سينه گفته اند، ولى از گفته مجمع البيان پيداست كه جيوب را بمعنى گريبان ها (يقه لباس) گرفته است. فرموده: جيوب كنايه از سينه ‏هاست، زيرا گريبان هاست كه روى سينه ‏ها را مي پوشاند (قاموس قرآن ؛ ج‏2 ؛ ص91). ابن فارس احتمال ابدال آن را از ریشه جوب (بریدن و شکافتن) مطرح کرده است (معجم مقاييس اللغه ؛ ج‏1 ؛ ص497).

ساخت‌های صرفی در قرآن

جَیب (جمع: جُیوب): 3 بار

برای مشاهده تفصیلی آیات، نک: جیب (واژگان)

ریشه‌شناسی

زبان واژه آوانگاری معنا توضیحات ارجاع
فارسی بین‌المللی فارسی انگلیسی
آفروآسیایی باستان
سامی باستان
عبری - Gesenius, -
اوگاریتی - DelOlmo, n
آرامی - Jastrow, -
سریانی ܥܝܒܐ

ܓܝܒܐ

عیبا

جیبا

ʕyb

gyba

کیسه بزرگ چرمی، چمدان

گنبد، طاق، اتاق گنبددار

a large leathern pouch, A trunk

a vault, a vaulted room

مشکور عیبا را مرتبط دانسته. PayneSmith,411, 68
مندایی - Macuch, -
فنیقی - Krahmalkov, -
اکدی/آشوری - Black, -
حبشی gayb I

gayb II

فنجان، پارچ

جیب لباس

'cup, goblet, pitcher';

'pocket';

معنای جیب لباس از عربی وام گرفته شده Leslau, 208
سبائی - Beeston, -
عربی جیب یقه و سینه یک پیراهن یا جلیقه the bosom of a shirt or vest مشکور، 161

Zammit, 131

منابع

جیب (واژگان)

منابع ریشه شناسی