ظفر (ناخن)
ریشه «ظفر» (ẒFR)؛ ناخن، چنگ، پنجه. این واژه تنها یک بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
ظُفُر: (بر وزن عُنُق و قُفل) ناخن. اعم از آنكه در انسان باشد يا غير آن.
«وَ عَلَى الَّذِينَ هادُوا حَرَّمْنا كُلَّ ذِي ظُفُرٍ وَ مِنَ الْبَقَرِ وَ الْغَنَمِ حَرَّمْنا عَلَيْهِمْ شُحُومَهُما إِلَّا ما حَمَلَتْ ظُهُورُهُما أَوِ الْحَوايا أَوْ مَا اخْتَلَطَ بِعَظْمٍ ذلِكَ جَزَيْناهُمْ بِبَغْيِهِمْ وَ إِنَّا لَصادِقُونَ» انعام: 146. ناخنداران كه بر يهود حرام شده حتما بر پرندگان و حيوانات چنگالدار شامل نيست كه چنگالداران در اسلام نيز حرام است و اختصاص بيهود ندارد (قاموس قرآن، ج4، ص265).
ساخت‌های صرفی در قرآن
ظُفُر (اسم. جمع: اَظفار): 1 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | ظُفُر | ظُفُر | ظُفُر | ظفر: ناخن | قاموس قرآن، ج4، ص: 265 | |
| آفروآسیایی | *č̣ipar- | ظفر | fingernail | ناخن دست | ||
| سامی | *t_̣ip(V)r- {} *č̣ip(V)r- | ظفر | nail | ناخن | ||
| اکدی | ṣupru OB on | صُفرُ ُن | [CAD ṣ 250], [AHw 1113] | |||
| اموری | ṣupru | صُفرُ | [CAAA 34] | |||
| عبری | ṣippōrän | صِففُرَن | [KB 1051]. | |||
| آرامی بایبل | ṭipr-ṓhī (pl. suff.) | طِفر-ُهِ ( ) | [KB deutsch 1716] | |||
| آرامی یهودی | ṭuprā, ṭǝpar | طُفرَ\ طفَر | 'nail, claw' | "ناخن، پنجه" | [Ja 525]; ṭpr, pl. ṭwpryn [Sok 230]; ṭuprānā | |
| سریانی | ṭeprā | طِفرَ | [Brock 286] | |||
| آرامی جدید | MAL ṭefra | طِفرَ | '(Finger-)Nagel' '(Finger-, Fuss-) Nagel | (انگشت) ناخن' '(انگشت، پا) ناخن | [Berg 98] HRT ṭepra | |
| مندایی | ṭupra | طُفرَ | 'claw, nail' | "پنجه، ناخن" | [DM 178] | |
| گعز | ṣǝfr | صفر | 'fingernail, claw' | "ناخن، پنجه" | [LGz 549] | |
| مهری | d_̣fēr | ضفِر | 'nail of a finger or toe, claw' | "ناخن انگشت دست یا پا، پنجه" | [JM 83] | |
| جبالی | d_̣ífɛ́r | ضِفِر | [JJ 48] | |||
| حرصوصی | d_̣efīr | ضِفِر | [JH 29] | |||
| سقطری | ṭífer (ṭífher) | طِفِر (طِفهِر) | [LS 207] (see also [SSL LS 1477; SSL 4 98]) | |||
| عربی | d_̣ifr-, d_̣ufr-, d_̣ufur- | ضِفر-\ ضُفر-\ ضُفُر- | [BK 2 135] | |||
| عربی جدید | Cf. Urm ṭipr- | طِفر- | 'tail' | 'دم' | ||