جمع (ریشه)
ریشه «جمع» (ǦMˁ)؛ گرد آوردن، جمع کردن. این ریشه 129 بار در ساختهای مختلف در قرآن کریم تکرار شده است.
معنای لغوی
جمع: گرد آوردن. وَ نُفِخَ فِي الصُّورِ فَجَمَعْناهُمْ جَمْعاً (كهف:99). در صور دميده ميشود، پس آنها را بطرز مخصوص گرد آورديم (قاموس قرآن، ج2، ص47).
ساختهای صرفی در قرآن
جَمَعَ (فعل مجرد): 22 بار
جامِع (اسم فاعل): 3 بار
مَجموع (اسم مفعول): 2 بار
جَمع (اسم): 13 بار
جَمیع (صفت فعیل): 53 بار
اَجمَعین (جمع: صفت أفعل): 26 بار
مَجمَع (ظرف): 2 بار
جُمُعَة (علم زمان): 1 بار
اَجمَعَ (فعل باب افعال): 4 بار
اِجتَمَعَ (فعل باب افتعال): 2 بار
مُجتَمِع (اسم فاعل، باب افتعال): 1 بار
ریشهشناسی
زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
قرآن | جَمَعَ | جَمَعَ | جَمَعَ | جمع: گرد آوردن | قاموس قرآن، ج2، ص: 47 | |
آفروآسیایی | *gVmaʕ- | جمع | gather, meet together | جمع شدن، با هم ملاقات کردن | ||
سامی | *gVmaʕ- | جمع | 'gather' | 'جمع آوری' | ||
مهری | gatmaʔ | جَتمَء | ||||
حرصوصی | egtōma | اِجتُمَ | ||||
عربی | gmʕ | جمع |