سیطر (ریشه)
ریشه «سیطر» (SYṬR)؛ سیطره، سلطه و مراقبت. این ریشه تنها دو مرتبه در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
سيطر: «أَمْ عِنْدَهُمْ خَزائِنُ رَبِّكَ أَمْ هُمُ الْمُصَيْطِرُونَ» طور: 37. «فَذَكِّرْ إِنَّما أَنْتَ مُذَكِّرٌ. لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُصَيْطِرٍ» غاشيه: 21 و 22. ابو عبيده گويد: مصيطرون در اصل با سين است و هر سين كه ما بعد آن طاء باشد جايز است به صاد تبديل شود.
مسيطر اصل آن از سطر بمعنى مراقب و مسلّط و احوال نويس است در اقرب گويد «سَيْطَرَ عَلَيْهِمْ وَ سَوْطَرَ و تَسَيْطَرَ: رَاقَبَهُمْ وَ تَعَهَّدَ أَحْوَالَهُمْ» (قاموس قرآن، ج3، ص267).
ساخت‌های صرفی در قرآن
مُصَیطِر (اسم فاعل): 2 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | مُصَیطِر | مُصَیطِر | مُصَیطِر | مسلط- احوال نویس- ناظر و مدیر- سيطر: «أَمْ عِنْدَهُمْ خَزائِنُ رَبِّكَ أَمْ هُمُ الْمُصَيْطِرُونَ» طور: 37. «فَذَكِّرْ إِنَّما أَنْتَ مُذَكِّرٌ. لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُصَيْطِرٍ» غاشيه: 21 و 22. | ||
| آفروآسیایی | *sVṭ- | سط | go, come, stride | رفتن، آمدن، قدم زدن | ||
| سامی | *šVṭVw- | شطو | 'make large steps' | "گام های بزرگ برداشتن" | ||
| عربی | sṭw | سطو | ||||
نیز رجوع کنید: سطو (ریشه)