جلد (ریشه)
ریشه «جلد» (ǦLD)؛ پوست، تازیانه. این ریشه جمعا 13 بار در قرآن به‌کار رفته است.
معنای لغوی
جلد: (بكسر اوّل) پوست بدن. اعمّ از آنكه پوست انسان باشد مثل وَ قالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَيْنا (فصلت: 21)، يا پوست حيوان مثل وَ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ جُلُودِ الْأَنْعامِ بُيُوتاً (نحل: 80). جَلد: بفتح اوّل مصدر است بمعنى تازيانه زدن .به عقيده طبرسى و راغب تازيانه زدن را بجهت رسيدن تازيانه بپوست بدن، جلد گويند. و شايد علت اين تسميه آن باشد كه تازيانه از پوست درست ميشده است (قاموس قرآن، ج2، ص42).
ساخت‌های صرفی در قرآن
جَلَدَ (فعل مجرد): 2 بار
جَلدَة (اسم): 2 بار
جُلود (جمع جِلد): 9 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | جُلود | جُلود | جُلود | جلد: پوست بدن | قاموس قرآن ؛ ج2 ؛ ص42 | |
| آفروآسیایی | ||||||
| سامی | *gi/ald- | جلد | skin, hide | پوست، پنهان کردن | ||
| اکدی | gil(a)du | جِل(َ)دُ | 'hide' NB | "پنهان کردن" | [CAD g 71], LB [AHw 288]. | |
| عبری | *gäläd, *geläd | جَلَد\ جِلَد | 'skin' | 'پوست' | [KB 191]. | |
| آرامی | OFF (emph.) gldʔ, PLM (pl. emph.) gldyʔ | جلدء\ جلدیء | 'hide, skin' | "پنهان کردن، پوست" | [HJ 233] | |
| آرامی یهودی | gildā | جِلدَ | 'plate, covering, skin, leather' | بشقاب، پوشش، پوست، چرم | [Ja 245] | |
| سریانی | geldā | جِلدَ | 'cutis, pellis' | پوست | [Brock 117] | |
| آرامی جدید | MAL ɣelta | غِلتَ | 'Haut' 'skin, hide' | "پوست، پنهان" | [Berg 30] NASS ɣildä | |
| مندایی | gilda | جِلدَ | 'testicle, leather' | "بیضه، چرم" | [DM 90]. | |
| گعز | gald | جَلد | 'skin, hide' | "پوست، پنهان کردن" | [LGz 189] | |
| مهری | gɛ̄d, pl. gǝlɛ̄d | جِد\ جلِد | 'skin, hide' | "پوست، پنهان کردن" | [JM 119] | |
| جبالی | gɔ́d, pl. gíźɛ́d | جَد\ جِضِد | 'skin' | 'پوست' | [JJ 75] | |
| حرصوصی | gōd, pl. gelēd | جُد\ جِلِد | 'skin, leather' | "پوست، چرم" | [JH 39] | |
| سقطری | gad, pl. ʔegélid | جَد\ ءِجِلِد | 'peau, cuir' | پوست، چرم | [LS 101]; QALAN gɛ̄ldǝh do. [SSL LS 1457]. | |
| عربی | ǧild-, ǧalad-, ǧilid- | جِلد-\ جَلَد-\ جِلِد- | 'peau, cuir' | پوست، چرم | [BK 1 313]. | |