جلد (ریشه)

از قرآن پدیا

ریشه «جلد» (ǦLD)؛ پوست، تازیانه. این ریشه جمعا 13 بار در قرآن به‌کار رفته است.

معنای لغوی

جلد: (بكسر اوّل) پوست بدن. اعمّ از آنكه پوست انسان باشد مثل‏ وَ قالُوا لِجُلُودِهِمْ‏ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَيْنا (فصلت: 21)، يا پوست حيوان مثل‏ وَ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ‏ جُلُودِ الْأَنْعامِ بُيُوتاً (نحل: 80). جَلد: بفتح اوّل مصدر است بمعنى تازيانه زدن .به عقيده طبرسى و راغب تازيانه زدن را بجهت رسيدن تازيانه بپوست بدن، جلد گويند. و شايد علت اين تسميه آن باشد كه تازيانه از پوست درست ميشده است‏ (قاموس قرآن، ج2، ص42).

ساخت‌های صرفی در قرآن

جَلَدَ (فعل مجرد): 2 بار

جَلدَة (اسم): 2 بار

جُلود (جمع جِلد): 9 بار

ریشه‌شناسی

زبان لفظ لفظ با آوانویسی عربی معنای انگلیسی معنای فارسی توضیح منبع
قرآن جُلود جُلود جُلود جلد: پوست بدن قاموس قرآن ؛ ج‏2 ؛ ص42
آفروآسیایی
سامی *gi/ald- جلد skin, hide پوست، پنهان کردن
اکدی gil(a)du جِل(َ)دُ 'hide' NB "پنهان کردن" [CAD g 71], LB [AHw 288].
عبری *gäläd, *geläd جَلَد\ جِلَد 'skin' 'پوست' [KB 191].
آرامی OFF (emph.) gldʔ, PLM (pl. emph.) gldyʔ جلدء\  جلدیء 'hide, skin' "پنهان کردن، پوست" [HJ 233]
آرامی یهودی gildā جِلدَ 'plate, covering, skin, leather' بشقاب، پوشش، پوست، چرم [Ja 245]
سریانی geldā جِلدَ 'cutis, pellis' پوست [Brock 117]
آرامی جدید MAL ɣelta غِلتَ 'Haut' 'skin, hide' "پوست، پنهان" [Berg 30] NASS ɣildä
مندایی gilda جِلدَ 'testicle, leather' "بیضه، چرم" [DM 90].
گعز gald جَلد 'skin, hide' "پوست، پنهان کردن" [LGz 189]
مهری gɛ̄d, pl. gǝlɛ̄d جِد\ جلِد 'skin, hide' "پوست، پنهان کردن" [JM 119]
جبالی gɔ́d, pl. gíźɛ́d جَد\ جِضِد 'skin' 'پوست' [JJ 75]
حرصوصی gōd, pl. gelēd جُد\ جِلِد 'skin, leather' "پوست، چرم" [JH 39]
سقطری gad, pl. ʔegélid جَد\ ءِجِلِد 'peau, cuir' پوست، چرم [LS 101]; QALAN gɛ̄ldǝh do. [SSL LS 1457].
عربی ǧild-, ǧalad-, ǧilid- جِلد-\ جَلَد-\ جِلِد- 'peau, cuir' پوست، چرم [BK 1 313].

منابع

جلد (واژگان)

منابع ریشه شناسی 2