جیب (ریشه)

ریشه «جیب» (GYB)؛ گریبان. این ریشه با صورت «جَیب» (جمع: جُیوب) 3 بار در قرآن کریم آمده است.

معنای لغوی

قاموس و اقرب الموارد معناى اوّلى جيب را قلب و سينه گفته اند، ولى از گفته مجمع البيان پيداست كه جيوب را بمعنى گريبان ها (يقه لباس) گرفته است. فرموده: جيوب كنايه از سينه ‏هاست، زيرا گريبان هاست كه روى سينه ‏ها را مي پوشاند (قاموس قرآن ؛ ج‏2 ؛ ص91). ابن فارس احتمال ابدال آن را از ریشه جوب (بریدن و شکافتن) مطرح کرده است (معجم مقاييس اللغه ؛ ج‏1 ؛ ص497).

ساخت‌های صرفی در قرآن

جَیب (جمع: جُیوب): 3 بار

ریشه‌شناسی

زبان	واژه	آوانگاری		معنا		توضیحات	ارجاع
		فارسی	بین‌المللی	فارسی	انگلیسی
آفروآسیایی باستان
سامی باستان
عبری	-						Gesenius, -
اوگاریتی	-						DelOlmo, n
آرامی	-						Jastrow, -
سریانی	ܥܝܒܐ ܓܝܒܐ	عیبا جیبا	ʕyb gyba	کیسه بزرگ چرمی، چمدان گنبد، طاق، اتاق گنبددار	a large leathern pouch, A trunk a vault, a vaulted room	مشکور عیبا را مرتبط دانسته.	PayneSmith,411, 68
مندایی	-						Macuch, -
فنیقی	-						Krahmalkov, -
اکدی/آشوری	-						Black, -
حبشی	gayb I gayb II			فنجان، پارچ جیب لباس	'cup, goblet, pitcher'; 'pocket';	معنای جیب لباس از عربی وام گرفته شده	Leslau, 208
سبائی	-						Beeston, -
عربی	جیب			یقه و سینه یک پیراهن یا جلیقه	the bosom of a shirt or vest		مشکور، 161 Zammit, 131

منابع

جیب (مشتقات)

منابع ریشه شناسی