اثم (ریشه)

ریشه «اثم» (ˀT̠M)؛ گناه، جرم. ریشه اثم به 5 صورت صرفی، و در مجموع 48 بار در قرآن کریم به‌کار رفته است.

معنای لغوی

گناه، كار حرام. نام كارهایى است كه از ثواب باز مي‌دارند (قاموس قرآن، ج1، ص24).

ساخت‌های صرفی در قرآن

إثم (اسم): 35 بار

آثِم (فاعل): 3 بار

أثیم (صفت فعیل): 7 بار

أثام (اسم فعل): 1 بار

تأثیم (مصدر باب تفعیل): 2 بار

ریشه‌شناسی

زبان	واژه	آوانگاری		معنا		توضیحات	ارجاع
		فارسی	بین‌المللی	فارسی	انگلیسی
آفروآسیایی باستان	čam	چَم		جمع کردن، پیوستن	gather, join		Orel, 111 (No. 471)
سامی باستان	čum	چُم		جمع کردن، گردآوری	collect, gather
عبری	אָשֵׁם، אָשַׁם	آشِم، آشَم	ˀāšem, ˀāšam	(فعل) خلاف کردن، مجرم بودن	vb. offend, be guilty	أثَمَ، أثِمَ	Gesenius, 79-80
	אָשֵׁם	آشِم	ˀāšēm	(صفت) مجرم، گنهکار	adj. guilty	أثیم
	אָשָׁם	آشام	ˀāšām	(اسم) خلاف، جرم	n. offence, guilt	إثام، أثام
اوگاریتی	it̠m	اِثم		چارپایان گوشتی، گاو سفت‌گوشت	firm-fleshed cattle	عربی. أثیث: متراکم و پرپشت. وَثیم: پرگوشت	DelOlmo, 125-126
آرامی	אָשַׁם	آشَم	ˀāšam	باطل و بیهوده بودن؛ غفلت کردن، مجرم و گنهکار بودن	to be waste; to neglect, be guilty		Jastrow, 129
	אָשָׁם	آشام	ˀāšām	جرم، مرکتب جرم شدن. «اشم»، نوع خاصی از پیشکش	guilt; guilt-offering asham, a special kind of offering
حبشی	ḥaśama			بد بودن، شر بودن، غلط بودن، کج بودن، زشت بودن	be bad, be evil, be foul, be deformed, be ugly	رابطه با «حشم»: شرمنده کردن «غشم»: نادانی رابطه با اثم؟	Leslau, 246
عربی	إثم			گناه، کار ناشایست			مشکور، ج1، ص6 Zammit, 69

منابع

The Quranic Arabic Corpus

منابع ریشه شناسی