عصر (فشردن)

ریشه «عصر» (ˁṢR)؛ فشردن، فشار دادن. این ریشه در این معنا 4 بار به کار رفته است.

معنای لغوی

عصر: فشردن. «عَصَرَ الْعِنَبَ: اسْتَخْرَجَ ماءَهُ» قالَ أَحَدُهُما إِنِّي أَرانِي‏ أَعْصِرُ خَمْراً يوسف: 36. يكى از آندو گفت من خودم را در خواب مى‏بينم كه انگور ميفشارم.

ثُمَّ يَأْتِي مِنْ بَعْدِ ذلِكَ عامٌ فِيهِ يُغاثُ النَّاسُ وَ فِيهِ‏ يَعْصِرُونَ‏ يوسف: 49. پس از آن سالى ميايد كه در آن مردم باران داده ميشوند و ميفشارند.

آنچه احتياج بفشردن و آب گرفتن داشته باشد از قبيل انگور و زيتون و غيره. بعضى «يُعْصَرُونَ» را بصيغه مجهول خوانده‏اند.

أَ يَوَدُّ أَحَدُكُمْ أَنْ تَكُونَ لَهُ جَنَّةٌ مِنْ نَخِيلٍ وَ أَعْنابٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ ... فَأَصابَها إِعْصارٌ فِيهِ نارٌ فَاحْتَرَقَتْ‏ بقره: 266. اعصار را گرد باد. باديكه غبار بلند ميكند گفته‏اند ولى بايد اعصار بمعنى فشار و بهم سائيدن باشد (قاموس قرآن، ج5، ص5).

ساخت‌های صرفی در قرآن

عَصَرَ (فعل مجرد): 2 بار

مُعصِرات (اسم فاعل باب افعال): 1 بار

اِعصار (اسم): 1 بار

ریشه‌شناسی

زبان	لفظ	لفظ با آوانویسی عربی	معنای انگلیسی	معنای فارسی	توضیح	منبع
قرآن	عَصَرَ	عَصَرَ	عَصَرَ	عصر: فشردن		قاموس قرآن، ج‏5، ص: 5
آفروآسیایی	*ʕVĉay-	عشی	press, squeeze	"فشار، فشار دادن"
سامی	*ʕVŝVy-	عشی	'press, squeeze'	"فشار، فشار دادن"
عبری	ʕŝy	عشی

منابع

عصر (واژگان)

منابع ریشه شناسی 2