تبع (ریشه)

ریشه «تبع» (TBˁ)؛ پیروی کردن، دنبال کردن. این ریشه و مشتقاتش جمعا 174 بار در قرآن کریم به‌کار رفته است.

معنای لغوی

تبع: تبع و اتّباع بمعنى پيروى است؛ خواه بطور معنوى و اطاعت باشد، مثل‏ «فَمَنْ‏ تَبِعَ‏ هُدايَ فَلا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ‏» (بقره: 38)، هر كه از هدايت من پيروى كند براى آنها خوفى نيست و محزون نميشوند. و خواه بطور محسوس و دنبال كردن نحو «فَأَتْبَعَهُمْ‏ فِرْعَوْنُ وَ جُنُودُهُ‏» (يونس:90)، فرعون و لشگريانش آنها را تعقيب كردند و از پى آنها رفتند (قاموس قرآن، ج1، ص265).

ساخت‌های صرفی در قرآن

تَبِعَ (فعل مجرد): 9 بار

تابِع (اسم فاعل): 3 بار

تَبَع (مصدر): 2 بار

تَبیع (صفت فعیل): 1 بار

اَتبَعَ (فعل باب افعال): 15 بار

اِتَّبَعَ (فعل باب افتعال): 136 بار

اِتِّباع (مصدر باب افتعال): 2 بار

مُتَّبَع (اسم مفعول باب افتعال): 2 بار

مُتَتابِع (اسم فاعل، باب تفاعل): 2 بار

تُبَّع (نام قوم): 2 بار

ریشه‌شناسی

زبان	لفظ	لفظ با آوانویسی عربی	معنای انگلیسی	معنای فارسی	توضیح	منبع
قرآن	تَبِعَ	تَبِعَ	تَبِعَ	تبع: تبع و اتّباع بمعنى پيروى است		قاموس قرآن، ج‏1، ص: 265
آفروآسیایی	*tabaʕ-	تبع	follow	دنبال کردن
آفروآسیایی	*ta/ibʕ-	تبع	foot, heel	پا، پاشنه
سامی	*tVbaʕ-	تبع	'follow'	'دنبال کردن'
سامی	*tVbaʕ-	تبع	'follow'	'دنبال کردن'
عبری	tbʕ	تبع
مهری	tōba	تُبَ
جبالی	teʕ	تِع
حرصوصی	tōba	تُبَ
عربی	tbʕ	تبع

منابع

تبع (واژگان)

منابع ریشه شناسی 2