زبر (ریشه)

ریشه «زبر» (ZBR)؛ از این ریشه، سه ساخت با سه معنا در قرآن وجود دارد. نخست زُبُر به معنای «کتب»، دوم زُبُر به‌معنای «قطعه» و سوم زَبور که نام کتاب حضرت داود (ع) است.                                                                                                

معنای لغوی

زُبُر: جمع زبور است و هر كتاب حكمت را زبور گويند (مجمع) صحاح و قاموس و اقرب مطلق كتاب گفته‏اند. زَبَرَ بمعنى نوشتن است «زَبَرْتُ الْكِتَابَ: كَتَبْتُهُ» (اقرب). زبور: از قرآن مجيد بدست ميايد كه آن نام كتاب داود است‏ (قاموس قرآن، ج3، ص155).

ساخت‌های صرفی در قرآن

زَبور (نام کتاب داود (ع)): 3 بار

زُبُر (قطعه): 1 بار

         زُبَر (جمع: قطعه‌ها): 1 بار

زُبُر (کتب): 6 بار

ریشه‌شناسی

زبان	واژه	آوانگاری		معنا		توضیحات	ارجاع
		فارسی	بین‌المللی	فارسی	انگلیسی
آفروآسیایی باستان
سامی باستان
عبری	זמר (1)	زمر	ZMR	فعل. (فقط باب تفعیل). نواختن موسیقی در ستایش خداوند	vb. only Pi. make music in praise of God		Gesenius, 274
		זִמְרָה، זָמִיר	zimrā, zāmir	ملودی، آهنگ، در ستایش خداوند	melody, song, in praise of God
		מִזְמוֹר	mizmur	ملودی (به طور خاص، در مورد کتاب مزامیر داود)	melody (techn. Design. of psalms(	عربی: «مزامیر». در عربی، سریانی و حبشی هم وارد شده است.
	זָמַר (2)	زامَر	zāmar	کوتاه کردن، هرس کردن	vb. trim, prune	رابطه با ریشه (1) (نواختن موسیقی) مشخص نیست.
		זָמִיר	zāmīr	پیرایش، هرس	trimming, pruning
		זְמוֹרָה	zemorā	شعبه، شاخه، جوانه	branch, twig, shoot
اوگاریتی	zbr	زبر		هرس کردن	to prune		DelOlmo, 999
آرامی	זָמַר (1)	زامَر	zāmar	چنگ زدن، هرس کردن، بریدن	to nip, to prune, to cut		Jastrow, 405
	זָמַר (2)	زامَر	zāmar	طنین انداختن، موسیقی ساختن، آواز خواندن	to tingle, make music, sing
سریانی	ܙܡܪ	زمر		خواندن، آواز خواندن، نواختن با ساز زهی، خواندن ستایش خدا	to sing, chant, play on a stringed instrument, sing praise to God		PayneSmith, 117-118
	ܡܙܡܘܪܐ	مزمورا		مزامیر داود (ع)	Pslams
مندایی	ZMR	زمر		آواز خواندن، موسیقی نواختن، نواختن (ساز)، آهنگ ساختن، طنین انداختن	to sing, make music, play (an instrument), make a sound, resound		Macuch, 169
فنیقی	-						Krahmalkov, -
اکدی/آشوری	zamāru	زَمارو		آواز خواندن، آواز	to sing, song		Black, 444
حبشی	zabara zabert	زَبَرَ زَبِرت		شکستن تکه، قطعه	break fragment, piece		Leslau, 631, 639
	zammara	زَمَّرَ		خواندن، مزامیر خواندن، ساز موسیقی زدن، با آواز جشن گرفتن، ستایش کردن یا تمجید کردن با آواز	sing, recite Psalms, play a musical instrument, celebrate with song, praise or glorify in song
سبائی	ZBR	زبر		ساخت و ساز	erect a construction		Beeston, 170
عربی	زُبُر			قطعه			مشکور، 323، 337 Zammit, 206 Jeffery, 148-149
	زبور			زبور داود (ع)
	زمر زُمرَۀ (ج: زُمَر)			نی زدن فوج، گروه

منابع

زبر (مشتقات)

منابع ریشه شناسی