جبه (ریشه)

ریشه «جبه» (GBH)؛ جبهة به معنای پیشانی است. این واژه به‌صورت جمع (جِباه)، تنها یک بار در قرآن آمده است.

معنای لغوی:

جَبْهَة وسط پيشانى و موضع سجده است جمع آن جباه است‏. «... فَتُكْوى‏ بِها جِباهُهُمْ‏ وَ جُنُوبُهُمْ وَ ظُهُورُهُمْ ...» (توبه: 35): با آنها پيشانيهايشان و پهلوهايشان و پشت‏هايشان- داغ كرده ميشود. جبهة در معناى ديگرى نيز بكار رفته، ولى در قرآن مجيد فقط در پيشانى و آنهم تنها يكبار آمده است (قاموس قرآن، ج‏2، ص15).

ساخت‌های صرفی در قرآن

جِباه (جمع جَبهَه): 1 بار

ریشه‌شناسی

زبان	واژه	آوانگاری		معنا		توضیحات	ارجاع
		فارسی	بین‌المللی	فارسی	انگلیسی
آفروآسیایی باستان	Gab gubaˁ	جب جبع		جلو- پیشانی کوه	Front mountain		Orel, 194 (No. 858) , 223 (No.992)
سامی باستان	Gabh Gabˁ/Gibˁ	جبه جبع		پیشانی تپه، ارتفاع	forehead, front, brow hill, height
عبری	גבח גבע/ גבה	جبح جبع/ جبه	GBḤ GBˁ\ GBH	پیشانی طاس داشتن پیشانی طاس بلند بودن	having a bald forehead bald forehead be high, exalted	ارتباط بین معناهای بلند بودن و پیشانی از سوی گزنیوس مطرح شده است.	Gesenius, 146, 148
اوگاریتی	GBˁ	جبع		تپه، ارتفاع، قله	hill, height, peak		DelOlmo, 292
آرامی	גבחת	جبحة	GBḤT	1)پیشانی بلند؛ طاسی در جلو ۲)جلو یا بیرون پارچه؛ پرز، خواب پارچه نو	l) high forehead; baldness in front. 2) the front or outside of cloth; the nap of new cloth		Jastrow, 205
سریانی	ܓܒܚ	جبح	GBḤ	طاس از جلو	bald in front		PayneSmith, 59
مندایی	-
فنیقی	-
اکدی/آشوری	Gabˀu	جبأ		قله (کوه)، تپه	(mountain) peak, hill		Black, 87
حبشی	-
سبائی	-
عربی	جَبهَه						مشکور، نیست Zammit, 117

منابع

جبه (مشتقات)

منابع ریشه شناسی