غلظ (ریشه)

ریشه «غلظ» (ĠLẒ)؛ سنگین، ضخیم؛ خشونت و شدت. این ریشه 13 بار در قرآن کریم به‌کار رفته است.

معنای لغوی

غليظ: سخت «غَلُظَ الشَّي‏ءُ: اشتدّ و قوي و صعب» وَ أَخَذْنَ مِنْكُمْ مِيثاقاً غَلِيظاً نساء: 21. از شما پيمانى محكم گرفته‏اند.

«عذاب غليظ» يعنى عذاب سخت و شديد. وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ‏ آل عمران: 159. اگر خشن و سنگدل ميبودى حتما از دور تو پراكنده ميشدند.

فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوى‏ عَلى‏ سُوقِهِ‏ فتح: 29. محكم شد و بر ساقه‏هاى خود ايستاد. وَ لْيَجِدُوا فِيكُمْ‏ غِلْظَةً توبه: 123. در شما خشونت و تندى احساس كنند.

غلاظ: جمع غليظ عَلَيْها مَلائِكَةٌ غِلاظٌ شِدادٌ تحريم: 6. در آن آتش فرشتگانى است سنگدل (بى‏رحم) يا تند رفتار و نيرومند «شداد» جمع شديد بمعنى نيرومند است (قاموس قرآن، ج5، ص114).

ساخت‌های صرفی در قرآن

غَلُظَ (فعل مجرد): 2 بار

اِستَغلَظَ (فعل باب استفعال): 1 بار

غَلیظ (صفت فعیل): 9 بار

غِلظَة (مصدر): 1 بار

ریشه‌شناسی

زبان	لفظ	لفظ با آوانویسی عربی	معنای انگلیسی	معنای فارسی	توضیح	منبع
قرآن	غَلُظَ	غَلُظَ	غَلُظَ	غليظ: سخت «غَلُظَ الشَّي‏ءُ: اشتدّ و قوي و صعب» وَ أَخَذْنَ مِنْكُمْ مِيثاقاً غَلِيظاً نساء: 21		قاموس قرآن، ج‏5، ص: 114
آفروآسیایی	*ɣaluč̣-/*ɣiluč̣-	غلظ	be heavy, be thick	سنگین بودن، ضخیم بودن
سامی	*ɣaliṭ_-/*ɣaluṭ_-	غلظ	'be fat, be bulky'	چاق بودن، حجیم بودن
مهری	ɣelayz	غِلَیز
حرصوصی	ɣelez	غِلِز
عربی	ɣlẓ	غلظ

منابع

غلظ (واژگان)

منابع ریشه شناسی 2