اسماعیل (ریشه)

ریشه «اسماعیل» (ˀismāˁīl)؛ نام فرزند حضرت ابراهیم (ع) و یکی از انبیاء بنی‌اسرائیل. این نام 12 بار در قرآن آمده است.

معنای لغوی

إِسْمَاعِيلُ: نام دو نفر از پيامبران است. - اسمعيل پسر ابراهيم عليه السّلام. - اسمعيل از پيامبران بنى اسرائيل. بايد دانست كه بعضى‏ها اسمعيل را يك نفر دانسته. و گفته‏اند اسمعيل پسر ابراهيم همان اسمعيل صادق الوعد است. و بعضى احتمال داده‏اند كه صادق الوعد از آنجهت است كه پدرش گفت: در خواب مى‏بينم تو را قربانى ميكنم. او بپدرش گفت: اين كار را بكن من صبر خواهم كرد و وقت عمل بوعده خود وفا كرد. ولى با استمداد از آيات قرآن خواهيم ديد كه اسمعيل نام دو نفر از پيامبران است و اسمعيل صادق الوعد غير از اسمعيل بن ابراهيم است كه همواره با ابراهيم ذكر شده مثل‏ «وَ عَهِدْنا إِلى‏ إِبْراهِيمَ وَ إِسْماعِيلَ‏ أَنْ طَهِّرا بَيْتِيَ» بقره: 125 «وَ إِذْ يَرْفَعُ إِبْراهِيمُ الْقَواعِدَ مِنَ الْبَيْتِ وَ إِسْماعِيلُ‏» بقره: 127 «نَعْبُدُ إِلهَكَ وَ إِلهَ آبائِكَ إِبْراهِيمَ وَ إِسْماعِيلَ‏» بقره: 133

ساخت‌های صرفی در قرآن

إِسماعیل (علم انسان): 12 بار

ریشه‌شناسی

اسماعیل = اسم (نام، نامیده) + ایل (خدا)

زبان	لفظ	لفظ با آوانویسی عربی	معنای انگلیسی	معنای فارسی	توضیح	منبع
قرآن	إسماعیل	اسماعیل
آفروآسیایی	*(ʔi-)sim-	سم	name	نام
	*sim-	سم	call, speak	صدا زدن، صحبت کردن
سامی	*(ʔi-)šim-	شم	name	نام
	*šVmVy/w-	شمی	'call, give name'	صدا زدن، نام نهادن
اکدی	šum-	شُم-
اگاریتی	šm	شم
فنیقی	šm	شم
عبری	šēm	شِم
آرامی (پالمیری)	Pal šēm, šwm	شِم\ شوم
آرامی بایبل	šum	شُم
سریانی	šǝm	شم
آرامی جدید	Urm šimm-	شِمم-
مندایی	šum-	شُم-
عربی جنوبی	s1̇m	سم
گعز	sǝm	سم
مهری	ham	هَم
	hmō	همُ
جبالی	šum	شُم
حرصوصی	hem	هِم
	hēm	هِم
سقطری	šem	شِم
عربی	ʔism-	ءِسم-
	smy/w	سمی/و
عربی جدید (لبنانی، مالتی)	Leb ʔǝsǝm, Mec ism, Mlt isem	ءسم\ ِسم\  ِسِم

منابع

اسماعیل (واژگان)

منابع ریشه شناسی 2