اخذ (ریشه): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
آخَذَ - یُؤاخِذُ (باب مفاعله) | آخَذَ - یُؤاخِذُ (باب مفاعله) | ||
برای مشاهده تفصیلی آیات، نک: [[اخذ (واژگان)]] | |||
== ریشه‌شناسی == | == ریشه‌شناسی == | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۷: | ||
|گرفتن | |گرفتن | ||
|take | |take | ||
|Orel, 7 (No. 25) | | rowspan="2" |Orel, 7 (No. 25) | ||
|- | |- | ||
|'''سامی باستان''' | |'''سامی باستان''' | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۵: | ||
|گرفتن | |گرفتن | ||
|take | |take | ||
|- | |- | ||
|'''عبری''' | |'''عبری''' | ||
|אָחַז | |אָחַז | ||
| | |آحَز | ||
|āḥaz | |āḥaz | ||
|'''فعل.''' گرفتن، نگه‌داشتن، در اختیار گرفتن، | |'''فعل.''' گرفتن، نگه‌داشتن، در اختیار گرفتن، | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۶: | ||
|'''آرامی''' | |'''آرامی''' | ||
|אָחַז | |אָחַז | ||
| | |آحَز | ||
|āḥaz | |āḥaz | ||
|فشار دادن، قبض کردن، نگه‌داشتن، گرفتن؛ روی دادن | |فشار دادن، قبض کردن، نگه‌داشتن، گرفتن؛ روی دادن | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۴: | ||
|'''سریانی''' | |'''سریانی''' | ||
|ܐܚܕ | |ܐܚܕ | ||
| | |اِحَد | ||
|eḥad | |eḥad | ||
|گرفتن، قبض کردن، در اختیار گرفتن | |گرفتن، قبض کردن، در اختیار گرفتن | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۳: | ||
|ah̬āzu(m) | |ah̬āzu(m) | ||
| | |اَخازو | ||
اَخازوم | |||
| | | | ||
|گرفتن، ازدواج کردن، یادگیری | |گرفتن، ازدواج کردن، یادگیری | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۲: | ||
|- | |- | ||
|'''حبشی''' | |'''حبشی''' | ||
| | |ˀah̬aza | ||
|اَخَزَ | |اَخَزَ | ||
| | | | ||
| خط ۱۱۲: | خط ۱۱۳: | ||
|گرفتن | |گرفتن | ||
| | | | ||
|مشکور، | |مشکور، ج1، ص8 | ||
Zammit, 69-70 | Zammit, 69-70 | ||
| خط ۱۱۸: | خط ۱۱۹: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
[[اخذ (واژگان)]] | |||
[[منابع ریشه شناسی]] | [[منابع ریشه شناسی]] | ||
[[رده:ریشه شناسی واژگان قرآن]] | |||
نسخهٔ ۱۱ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۳۳
ریشه «اخذ» (ˀH̬D̠)؛ گرفتن، حیازت، مجازات و عقوبت کردن. از این ریشه، فعل أخذ و مفاهیم اتّخاذ و مؤاخذۀ ساخته شده است.
معنای لغوی
به معنای گرفتن، حیازت و تسلط یافتن است. مصاديق اخذ و كيفيت آن در قرآن مختلف است، ولى در همه آنها معنى اولى ملحوظ ميباشد؛ مثل: اخذ پيمان، اخذ بعذاب، اخذ زمين زينت خود را از روئيدنيها، اخذ چيزى با دست، اخذ خُلق يعنى متخلق شدن بخلقى و نظائر اينها (قاموس قرآن، ج1، ص34).
ساخت‌های صرفی در قرآن
أخَذَ – یَأخُذُ (فعل مجرد)
خُذ (فعل امر)
أخذ (مصدر)
آخِذ (اسم فاعل)
أخذَۀ (مصدر مرّه: فَعلَۀ)
اُخِذَ – یُأخَذُ (فعل مجهول)
اتّخذَ (باب افتعال)
إتّخاذ (مصدر افتعال)
مُتَّخِذ (اسم فاعل)
آخَذَ - یُؤاخِذُ (باب مفاعله)
برای مشاهده تفصیلی آیات، نک: اخذ (واژگان)
ریشه‌شناسی
| زبان | واژه | آوانگاری | معنا | ارجاع | ||
| فارسی | بین‌المللی | فارسی | انگلیسی | |||
| آفروآسیایی باستان | *ˀah̬uǯ | أخُژ | گرفتن | take | Orel, 7 (No. 25) | |
| سامی باستان | *ˀVh̬ud̠ | أخُذ | گرفتن | take | ||
| عبری | אָחַז | آحَز | āḥaz | فعل. گرفتن، نگه‌داشتن، در اختیار گرفتن، | vb. grasp, take hold, take possession | Gesenius, 28 |
| آرامی | אָחַז | آحَز | āḥaz | فشار دادن، قبض کردن، نگه‌داشتن، گرفتن؛ روی دادن | to press, seize, hold, keep; to befall | Jastrow, 39 |
| سریانی | ܐܚܕ | اِحَد | eḥad | گرفتن، قبض کردن، در اختیار گرفتن | to take, seize on, lay hold | PayneSmith, 10 |
| اکدی و آشوری | ah̬āzu(m) | اَخازو
اَخازوم |
گرفتن، ازدواج کردن، یادگیری | to take, marry, learn | Black, 7 | |
| حبشی | ˀah̬aza | اَخَزَ | گرفتن، قاپیدن، نگه‌داشتن، قبض کردن، به‌چنگ آوردن، در اختیار گرفتن، کنترل کردن، تسلط یافت، ... | take, catch, hold, seize, grasp, possess, control, dominate, … | Leslau, 14 | |
| سبائی | ˀH̠D̠ | أخذ | گرفتن، قبض کردن | take, seize | Beeston, 3 | |
| عربی | اخذ | گرفتن | مشکور، ج1، ص8
Zammit, 69-70 | |||