مدارا: تفاوت میان نسخه‌ها

مدارا به معنای نرم‌خویی، حسن معاشرت و تحمل مردم، به هدف دوستی با آن‌ها است.<ref>. لسان العرب، ج14؛ ص255.</ref>مدارا از ریشه «دری» یا «درا» است. «دری» به معنای شناختی است که از راه غیرمعمول و پنهانی به دست می‌آید. اگر واژه مدارا مشتق از «دری» باشد، به این معنا است که انسان با تحمل طرف مقابل و نرم‌خویی با او، وی را وابسته محبت خویش می‌سازد. ریشه «درا» به معنای دفع کردن است و اگر مدارا از این ریشه باشد، به این معنا است که انسان با برخورد ملایم خود بدی طرف مقابل را دفع می‌کند.<ref>. لسان العرب، ج14؛ ص255؛ معجم مقاییس اللغه، ج2؛ ص271؛ مفردات الفاظ قرآن، ص 168.</ref>  

مدارا در آیات قرآن

در آیات قرآن کریم توصیه به مدارا در ابعاد گوناگون دیده می‌شود و خصوصاً مدارا هنگام جدال با مخالفان از سفارش‌های خداوند است.<ref>. برای نمونه: نحل/125؛ حج/67؛ عنکبوت/46.</ref> براساس آیات قرآن، همین خصلت مدارا موجب شد اهداف هدایتی و دعوت پیامبر اسلام (ص) محقق شود.<ref>.  فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ ؛ « پس به [بركت] رحمت الهى با آنان نرمخو [و پرمهر] شدى و اگر تندخو و سختدل بودى قطعا از پيرامون تو پراكنده مى ‏شدند پس از آنان درگذر و برايشان آمرزش بخواه و در كار[ها] با آنان مشورت كن و چون تصميم گرفتى بر خدا توكل كن زيرا خداوند توكل‏كنندگان را دوست مى دارد » (آل عمران/159)</ref> در آیات قرآن به مردم توصیه شده نسبت به یکدیگر با مدارا و بخشش رفتار کنند تا ثمره آن که سلامت روان و ثبات روابط اجتماعی است حاصل شود.<ref>[https://qazvin.iqna.ir/fa/news/4098491/%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86-%D9%86%D9%82%D8%B7%D9%87-%D8%B6%D8%B9%D9%81-%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA . مدارا کردن نقطه ضعف نیست.]</ref>  

مدارا در روایات  

مدارا در زندگی فردی و اجتماعی آثار مثبت زیادی دارد و از مؤلفه‌های ضروری زندگی اجتماعی موفق است. مدارا موجب تقویت پیوندهای اجتماعی و جلوگیری از اختلاف و کشمکش‌های بیهوده در سطح جامعه و حفظ وحدت و تحکیم حکومت اسلامی می‌شود. در کانون خانواده نیز مدارا و سازگاری موجب تحکیم بنیان خانواده و ایجاد محیطی امن برای رشد و شکوفایی فرزندان و عشق و علاقه بین همسران می‌شود.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/2574891/%D8%AA%D8%AF%D9%8A%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%83%D9%86%D8%A7%D8%B1-%E2%80%8C%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7-%D9%88-%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%87%D9%85-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%A4%D9%84%D9%81%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%87%D9%85-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%D9%83-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . تدين در كنار ‌مدارا و تفاهم از مؤلفه‌های مهم زندگی مشترك است؛ مدارا با دوستان و دشمنان از محورهای اصلی سیره امام جواد(ع) است؛ مدارا رأس سیاست از منظر امام علی (ع)؛ تأکید آموزههای دینی بر مدارا با مردم، مدارا و مروت، لازمه تحقق وحدت در جامعه است؛ ترويج فرهنگ تحمل و مدارا؛ از راهبردهای اساسی کاهش آسيب‌های اجتماعی.]</ref>در سخنان معصومین آثار فردی و اجتماعی متعددی برای مدارا با دیگران ذکر شده است؛ ازجمله: وسعت رزق، پایداری ایمان، خیر و خوشی در زندگی، آسانی کارها، محبت و عطای الهی، تداوم دوستی‌ها و رسیدن به درجات عالی صبر و رضا.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3517194/%D8%AA%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%AD-%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%AA تشریح مهم‌ترین آثار مدارا در آیات و روایات؛ مدارا؛ کلید خیر و خوشی زندگی.    ]</ref>

مدارا و نرم‌خویی با دیگران هدیه الهی است و یکی از مهم‌ترین راه‌های حصول آن تقلید از روحیه، روش و عملکرد بزرگان دین در عرصه‌های گوناگون زندگی فردی، اجتماعی و سیاسی است. به عنوان نمونه؛ امام رضا(ع) در شرایط سیاسی خاصی که مأمون برای ایشان ایجاد کرده بود و در جریان مناظراتی که برای ایشان با علمای فرق و ادیان دیگر ترتیب داده شده بود، هیچگاه تندخویی و خشونت نشان ندادند و با صبر، مدارا و روش علمی با رؤسای گروه‌ها و ادیان مناظره کردند.<ref>[https://qom.iqna.ir/fa/news/3977496/%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D8%B9-%D8%A8%D8%B1-%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7-%D9%88-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%B4-%D8%A8%D9%88%D8%AF-%D8%B9%D8%AF%D9%85-%D8%AA%D9%86%D8%AF%D8%AE%D9%88%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%86 . سیره امام رضا(ع) بر مدارا و سازش بود/ عدم تندخویی و بی‌احترامی در مناظرات ایشان؛ مدارا کردن نقطه ضعف نیست. ]</ref>   

آموزش و پرورش و رسانه‌ها نیز در ایجاد و تقویت روحیه نرم‌خویی و مدارا در ابعاد فردی و اجتماعی نقش مؤثری دارند.<ref>[https://semnan.iqna.ir/fa/news/3844301/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4%E2%80%8C%D9%88%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%B4-%D8%AF%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4-%D8%AF%D9%87%D8%AF . آموزش‌وپرورش، دین‌داری و مدارا را در جامعه گسترش دهد.]</ref>

امامت پدیا

ایکنا

دانش‌نامه اسلامی  

دانش‌نامه پژوهه

فرهنگ‌نامه قرآنی

ویکی پرسش

ویکی فقه