ویراستار
۵۱۹
ویرایش
سوره واقعه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''سوره واقعه؛''' سوره پنجاه و ششم قرآن است که در جزء ۲۷ آمده است. این سوره در مکه نازل شده و مشتمل بر ۹۶ آیه است. سوره واقعه، چهل و چهارمين سوره ای است که بر پیامبر نازل شده است. == معرفی سوره == این سوره را به این دلیل «واقعه» نامیده اند که در او...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
== معرفی سوره == | == معرفی سوره == | ||
این سوره را به این دلیل «واقعه» نامیده اند که در اولین آیه آن واژه واقعه (از نامهای قیامت) آمده است. | این سوره را به این دلیل «واقعه» نامیده اند که در اولین آیه آن واژه واقعه (از نامهای قیامت) آمده است.سوره واقعه جزو سوره‌های مکی و در ترتیب نزول، چهل و چهارمین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، پنجاه و ششمین سوره است و در جزء ۲۷قرآن جای دارد. | ||
== محتوای سوره == | == محتوای سوره == | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
=== دسته بندی انسان ها در روز حشر === | === دسته بندی انسان ها در روز حشر === | ||
در این سوره انسان‌ها در روز حشر به سه گروه تقسیم می‌شوند اما بحث اصلی بر روی سابقون است که از آنها به عنوان مقربین درگاه الهی یاد شده است.در آیات ۱۰ و ۱۱ سوره واقعه در این زمینه آمده است« وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَأُولَئِكَ الْمُقَرَّبُونَ و سبقتگيرندگان مقدمند آنانند همان مقربان‌اند» و در آیات بعدی نعمت‌هایی که نصیب مقربان می‌شود را بیان کرده است.دو گروه دیگری که در سوره مبارکه واقعه به آن اشاره شده و وضعیت آنها را مورد بررسی قرار می‌دهد اصحاب یمین و اصحاب شمال هستند و در آیات ۸ و ۹ در این زمینه آمده است« فَأَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ وَأَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ نخست اصحاب ميمنه هستند، چه بلند مرتبه‌اند اصحاب میمنه و شقاوتمندان، چه دون پایه‌اند شقاوتمندان»با قرائت و تأمل در این سوره و شرایطی که هر کدام از این سه گروه در روز حشر و قیامت دارند این سؤال به ذهن می‌رسد و دغدغه انسان می‌شود که به راستی چه شایسته است که جزو مقربان و یا اصحاب میمنه باشیم و از این همه نعمتی که مهیا برای بهشتیان شده بهره‌مند کردیم. علت توصیه به قرائت مستمر و تأمل در این سوره این است که مدام سرنوشت خویش در سرای باقی را از نظر بگذرانیم و بدانیم در هر مسیری که قدم می‌گذاریم در آینده چه چیزی در انتظار ما است.نکته دیگری که در این سوره به آن اشاره شده است مقام والای قرآن کریم می‌باشد و در آیات ۷۷ تا ۷۹ این سوره آمده«إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ فِي كِتَابٍ مَكْنُونٍ لَا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ که این قرآن کتابی بسیار بزرگوار و سودمند و گرامی است كه در كتاب محفوظ جاي دارد جز پاک شدگان از هر نوع آلودگی به حقایق و اسرار و لطایف آن دسترسی ندارند» آیه ۷۹ گاه به این معنا تعبیر می‌شود که جز با طهارت و وضو نباید قرآن را لمس کرد اما معنای والاتری وجود دارد و آن این است که جر پاکان کسی بر اسرار قرآن دسترسی پیدا نمی‌کند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1748974/%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AB%D8%A3%D8%AB%D9%8A%D8%B1-%D8%B4%DA%AF%D9%81%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D8%B3%D9%8A%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D9%87%D8%B4%D8%AA-%D9%88-%D8%AC%D9%87%D9%86%D9%85-%D8%A7%D8%B3%D8%AA سوره واقعه دارای ثأثير شگفت از شناخت سيمای بهشت و جهنم است] </ref> | در این سوره انسان‌ها در روز حشر به سه گروه تقسیم می‌شوند اما بحث اصلی بر روی سابقون است که از آنها به عنوان مقربین درگاه الهی یاد شده است.در آیات ۱۰ و ۱۱ سوره واقعه در این زمینه آمده است« وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَأُولَئِكَ الْمُقَرَّبُونَ و سبقتگيرندگان مقدمند آنانند همان مقربان‌اند» و در آیات بعدی نعمت‌هایی که نصیب مقربان می‌شود را بیان کرده است.دو گروه دیگری که در سوره مبارکه واقعه به آن اشاره شده و وضعیت آنها را مورد بررسی قرار می‌دهد اصحاب یمین و اصحاب شمال هستند و در آیات ۸ و ۹ در این زمینه آمده است« فَأَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ وَأَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ نخست اصحاب ميمنه هستند، چه بلند مرتبه‌اند اصحاب میمنه و شقاوتمندان، چه دون پایه‌اند شقاوتمندان»با قرائت و تأمل در این سوره و شرایطی که هر کدام از این سه گروه در روز حشر و قیامت دارند این سؤال به ذهن می‌رسد و دغدغه انسان می‌شود که به راستی چه شایسته است که جزو مقربان و یا اصحاب میمنه باشیم و از این همه نعمتی که مهیا برای بهشتیان شده بهره‌مند کردیم. علت توصیه به قرائت مستمر و تأمل در این سوره این است که مدام سرنوشت خویش در سرای باقی را از نظر بگذرانیم و بدانیم در هر مسیری که قدم می‌گذاریم در آینده چه چیزی در انتظار ما است.نکته دیگری که در این سوره به آن اشاره شده است مقام والای قرآن کریم می‌باشد و در آیات ۷۷ تا ۷۹ این سوره آمده«إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ فِي كِتَابٍ مَكْنُونٍ لَا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ که این قرآن کتابی بسیار بزرگوار و سودمند و گرامی است كه در كتاب محفوظ جاي دارد جز پاک شدگان از هر نوع آلودگی به حقایق و اسرار و لطایف آن دسترسی ندارند» آیه ۷۹ گاه به این معنا تعبیر می‌شود که جز با طهارت و وضو نباید قرآن را لمس کرد اما معنای والاتری وجود دارد و آن این است که جر پاکان کسی بر اسرار قرآن دسترسی پیدا نمی‌کند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1748974/%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AB%D8%A3%D8%AB%D9%8A%D8%B1-%D8%B4%DA%AF%D9%81%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D8%B3%D9%8A%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D9%87%D8%B4%D8%AA-%D9%88-%D8%AC%D9%87%D9%86%D9%85-%D8%A7%D8%B3%D8%AA سوره واقعه دارای ثأثير شگفت از شناخت سيمای بهشت و جهنم است] </ref> | ||
==== مترفین در قرآن ==== | |||
مترفین در لغت تجاوزکاران ثروتمند معنا شده و مترف كسى است كه در اثر قدرت و نعمت، تجاوزكار باشد و به عبارت دیگر به علت برخورداری از نعمت‌های زیاد گرفتار طغیان و غفلت شود. | |||
این گروه از جمله گروه‌هایی هستند که در قرآن موارد مؤاخذه قرار گرفته‌اند. زیرا اتراف از نظر اقتصادی عامل رکود، از نظر اجتماعی عامل فساد و از نظر سیاسی باعث تفرقه می‌شود. | |||
قرآن کریم این کلمه را درباره کسانی به کار برده که بر اثر داشتن ثروت زیاد، در لذّت‌ها و خوشگذرانی‌ها فرو رفته‌اند و به جای شکرگزاری و استفاده صحیح از نعمت‌ها، راه سرکشی و ناسپاسی نعمت را پیشه کرده‌اند. قرآن کریم، مترفان را در صف اول مخالفان انبیاء قرار می‌دهد که به سبب ثروت بی‌حساب، خود را برتر از انبیاء می‌پنداشتند. | |||
قرآن کریم «تکاثر»، زیاده‌طلبی و فزون‌خواهی دنیوی را ویژگی افراد مترف معرفی می‌کند. آنان تنها به درآمد بیشتر، کنز و اندوختن زیادتر فکر می‌کنند و در این راه، حدود و مرزبندی‌های انسانی و الهی را نادیده می‌گیرند. مصداق مترفین، غالباً پادشاهان، جباران، ثروتمندان مستکبر و خود‌خواه است؛ آنهایی که با قیام انبیاء به دوران خودکامگی‌شان پایان داده می‌شد و منافع نامشروع‌شان به خطر می‌افتاد و مستضعفان از چنگال آنها رهایی می‌یافتند و به همین دلیل با انواع حیله‌ها و بهانه‌ها، به تخدیر و تحمیق مردم می‌پرداختند و امروزه نیز بیشترین فساد دنیا از همین «مترفین» سرچشمه می‌گیرد. | |||
اما قرآن کریم چه ویژگی‌هایی را برای مترفین برشمرده است با رجوع به آیات قرآن در خصوص مترفین می‌توان به این شاخص‌ها پی برد که عبارتند از: | |||
ـ انکار توحید و معاد | |||
ـ تقلید کورکورانه از گذشتگان | |||
ـ ملاک قرار دادن ثروت | |||
ـ ظلم و جرم | |||
ـ فسق و خروج از حد و حقوق حقه | |||
در حقیقت مترف، با تکاثر، مال را فراهم می‌آورد و از آن در راه خدا انفاق نمی‌کند، بلکه تنها آنها را ذخیره می‌سازد و به همین دلیل قرآن به مترفین وعده عذاب داده است؛ «و الّذین یکنزون الذّهب و الفضّة و لا ینفقونها فی سبیل اللّه فبشّرهم بعذاب الیم. یوم یحمی علیها فی نار جهنّم فتکوی بها جباههم و جنوبهم و ظهورهم هذا ما کنزتم لانفسکم فذوقوا ما کنتم تکنزون؛ و کسانی را که زر و سیم می‌اندوزند و در راه خدا انفاقش نمی‌کنند، به عذابی دردآور بشارت ده.» درآمد حاصل از این راه‌ها، نامشروع است و ثروت بی‌حساب و «بادآورده‌ای» را نصیب عاملان آنها می‌گرداند. راه چاره این «معضل»، در قرآن کریم مشخص شده است. با توجه به این‌که مصالح جامعه اسلامی، بر مصلحت و نفع فردی مقدم است، اگر مالکیت خصوصی ثروتمندان مترف، با مصالح جامعه تضاد و تزاحم داشته باشد، باید حق جامعه مقدم گردد. زیرا قرآن مال را مایه قوام و حیات جامعه می‌داند. در نهایت می‌توان گفت آنچه در به وجود آمدن اتراف و طبقه مترف در جامعه نقش دارد، ظلم و اجحاف انسان‌ها و طاغوت‌های اقتصادی و سیاسی، در حق افراد ضعیف جامعه است و امروز این وظیفه و مأموریت نظام اسلامی است که خطر دنیاگرایی و رفاه‌زدگی را درمان و از به وجود آمدن طبقه اشرافی انحصارطلب جلوگیری کند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4137522/%D9%88%D8%B8%DB%8C%D9%81%D9%87-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A2%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA وظیفه نظام اسلامی در مقابل «ثروت‌های بادآورده» چیست] </ref> | |||
===== سابقون در قرآن ===== | |||
سابقون گروه و دسته‌ای از بهشتیان هستند که دارای جایگاه ویژه و مخصوص در بهشت هستند به همین دلیل خداوند آنها را از اصحاب یمین جدا کرده است ولی در نهایت مردم در قیامت دو دسته هستند و قیامت روز بیداری کامل است و هیچ کسی خواب نیست؛ در دنیا اکثراً خواب هستند، الناس نیام فاذا ماتوا انتبهوا. شیخ طوسی تأکید کرده است سابقون کسانی هستند که در پیروی از انبیاء و پیامبران از دیگران سبقت و پیشی گرفته و خودشان ائمه هدایت شدند. همچنین ایشان گفته از منظر برخی مفسران، سابقون کسانی هستند که در عبادت و طاعت خدا سبقت گرفته‌اند لذا سابقون دوم سابقون در رحمت الهی هستند. علامه طباطبایی فرموده است مقصود از سابقون اول، سابقون در کارهای نیک و اعمال خیر هستند. ایشان به آیه ۲۱ سوره حدید «سَابِقُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا كَعَرْضِ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ ذَلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ» استناد کرده و گفته سابقون بالخیرات همان سابقون در رحمت الهی هم هستند. علامه طباطبایی در ذیل روایات که اسامی ائمه(ع) را به عنوان سابقون معرفی کرده به عنوان مصداق اتم و اکمل می‌داند، اضافه کرد: ایشان هفت رأی را درباره سابقون بیان کرده و گفته است برخی از آنها من باب تمثیل و مصداق و تطبیق است. از جمله در روایتی در امالی شیخ طوسی از ابن عباس از پیامبر(ص) نقل شده است که جبرئیل به بنده گفته سابقون السابقون علی و شیعه او هستند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4104275/%D9%84%D8%B0%D8%AA-%D8%A8%D9%87%D8%B4%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%85%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A8-%D8%A8%D8%A7-%D9%81%D9%87%D9%85-%D8%A8%D8%B4%D8%B1-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA لذت بهشت در قرآن متناسب با فهم بشر بیان شده است] </ref> | |||
== فضایل سوره == | == فضایل سوره == | ||