نذر: تفاوت میان نسخه‌ها

نذر؛ پیمانی شخصی میان بنده با خدا. نذر سابقه طولانی در ادیان و مذاهب جهان دارد و تنها منحصر به اسلام نیست. این مفهوم در لغت به معنای وادار کردن انسان بر کاری است؛ ولی نذر در اصطلاح، پیمانی میان فرد و خداوند است که انسان در ازای یاری و حمایت خداوند ملزم به انجام آن می‌شود؛ حال این کار می¬ تواند انجام کار پسندیده و یا ترک کار ناپسند باشد. برای مثال، نذر سکوت حضرت مریم (س) و نذر مادر حضرت مریم از جمله نذرهای پیش از دوره اسلامی است. همچنین، نذر حضرت زهرا (س) برای شفا گرفتن امام حسن(ع) و امام حسین(ع) از جمله نذرهای دوره اسلامی است. البته، نذر در دوره¬های مختلف، شکل¬های متنوعی پیدا کرده است. به طور معمول، نذرها برای عموم مردم جامعه خیر و مفید هستند. حتی برخی از این نذرها، در طول زمان، در آداب و رسوم قرار می¬گیرند.

یکی از اصطلاحات در فرهنگ قرآن، نذر است. نَذر در اصطلاح، به معنای عهدی میان خدا و انسان است. در این عهد، انسان تصمیم می¬گیرد که در ازای رسیدن به حاجتش، کاری را برای خدا یا در راه خدا انجام دهد؛<ref>[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%B0%D8%B1 .ویکی پدیا]</ref> این کار می¬تواند انجام کار خیر یا ترک کار بد برای خدا باشد.<ref>[https://fa.wikishia.net/view/%D9%86%D8%B0%D8%B1 . ویکی شیعه، ویکی فقه، توضیح المسائل (محشی)، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۶۰۹، م۲۶۴۰،]</ref>ا نجام نذر، صرفا، با انجام نیت آن انجام نمی¬شود؛ بلکه باید صیغه نذر خوانده شود.<ref>.تحریرالوسیلة، ج۲، ص۱۲۴.</ref> البته، رضایت خداوند در نذر شرط مهمی است.<ref>[https://shahrekord.iqna.ir/fa/news/4074307/%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D9%86%D8%B0%D8%B1-%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD-%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%85 . چگونه نذر صحیح داشته باشیم؟]</ref>  

نذر سابقه¬ای طولانی در ادیان و مذاهب جهان دارد و منحصر به اسلام نیست. حتی پیش از اسلام نیز نمونه¬های فراوانی از نذر کردن وجود دارد. <ref>[https://iqna.ir/fa/news/3580575/%D9%86%D8%B0%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%87%D8%AF%D9%81-%D8%B1%D9%81%D8%B9-%D8%AF%D8%BA%D8%AF%D8%BA%D9%87-%D9%88-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C . نذر فرهنگی با هدف رفع دغدغه و آسیب‌های اجتماعی]</ref> نذر مادر حضرت مریم(س) نمونه ای از نذرهای پیشا اسلامی است<ref>[https://fa.wikishia.net/view/%D9%86%D8%B0%D8%B1 .  ریشه قرآنی و روایی نذر/ رفع نیاز فقرا و توسعه تعاون در جامعه]</ref>.

مفهوم نذر بارها در قرآن مورد اشاره قرار گرفته است و عمل به نذر یکی از ویژگی‌های عبادالرحمن در آیات قرآنی به حساب آمده است<ref>. يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَ يَخافُونَ يَوْماً كانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيراً؛ « [همان بندگانى كه‏] به نذر خود وفا مى‏كردند، و از روزى كه گزندِ آن فراگيرنده است، مى‏ترسيدند» (انسان/7).</ref>. برخی از مصادیق نذر در آیات قرآنی، اشاره شده است. یکی از این نذرها، نذر همسر عمران، یعنی مادر حضرت مریم (س) است. همسر عمران این نذر را برای سلامتی نوزاد انجام داده است و فرزندش باید در ازای آن در خانه خدا (بیت¬المقدس) کار کند.<ref>. إِذْ قَالَتِ امْرَ‌أَتُ عِمْرَ‌انَ رَ‌بِّ إِنِّی نَذَرْ‌تُ لَک مَا فِی بَطْنِی مُحَرَّ‌رً‌ا فَتَقَبَّلْ مِنِّی إِنَّک أَنتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ؛ «چون زن عمران گفت: «پروردگارا، آنچه در شکم خود دارم نذر تو کردم تا آزاد شده [از مشاغل دنیا و پرستشگر تو] باشد؛ پس، از من بپذیر که تو خود شنوای دانایی» (آل عمران/۳۵).</ref> نذر دیگر در قرآن، نذر سکوت حضرت مریم (س) است.<ref>. فَكُلِي وَ اشْرَبِي وَ قَرِّي عَيْناً فَإِمَّا تَرَيِنَّ مِنَ الْبَشَرِ أَحَداً فَقُولِي إِنِّي نَذَرْتُ لِلرَّحْمنِ صَوْماً فَلَنْ أُكَلِّمَ الْيَوْمَ إِنْسِيًّا؛ «و بخور و بنوش و ديده روشن دار. پس اگر كسى از آدميان را ديدى، بگوى: «من براى [خداى‏] رحمان روزه نذر كرده‏ام، و امروز مطلقاً با انسانى سخن نخواهم گفت»(مریم/26).¬</ref> همچنین، داستان نذر سه روز روزه حضرت زهرا(س) برای رفع بیماری امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در آیات قرآنی بیان شده است.<ref>. إِنَّ الْأَبْرارَ یَشْرَبُونَ مِنْ کَأْسٍ کانَ مِزاجُها کافُوراً. عَیْناً یَشْرَبُ بِها عِبادُ اللَّهِ یُفَجِّرُونَها تَفْجِیراً. یُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَ یَخافُونَ یَوْماً کانَ شَرُّهُ مُسْتَطِیراً؛ ابرار    (نیکان) از جامى می‌نوشندکه با عطر خوشى آمیخته است از چشمه‏‌اى که بندگان خاص خدا از آن می‏‌نوشند، و ازهرجا بخواهند آن را جارى می‌سازند! آنها به نذر خود وفا می‌‏کنند، و از روزى که عذابش گسترده است می‌ترسند» (اانسان/ 7 -5 ) </ref><ref>[https://fa.wikishia.net/view/%D9%86%D8%B0%D8%B1 . ویکی شیعه]</ref>.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1470702/%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%86%D8%B0%D8%B1-%D8%B1%D9%81%D8%B9-%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D9%82%D8%B1%D8%A7-%D9%88-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87-%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87 . ریشه قرآنی و روایی نذر/ رفع نیاز فقرا و توسعه تعاون در جامعه]</ref> <ref>[https://iqna.ir/fa/news/3391353/%D8%AA%D8%B2%D8%B1%DB%8C%D9%82-%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A8%D8%A7-%D9%86%D8%B0%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C . تزریق مهربانی و اخلاق با نذر فرهنگی]</ref>   

یکی از مسائل مهم در مورد نذر، خیر عمومی و همگانی است. یعنی شخص، کاری را نذر می¬کند که همه مردم یا عده بسیاری از آن بهره می-برند.<ref>[https://khouzestan.iqna.ir/fa/news/2455074/%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%B1%D9%88%D9%8A%D9%83%D8%B1%D8%AF-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%86%D8%B0%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%AA%D8%B4%D9%83%D9%8A%D9%84-%D8%B4%D9%88%D8%AF . قيام امام حسين(ع) و معرفت شناخت آن/۱۱ ستادی با رويكرد فرهنگ‌سازی نذر در جامعه تشكيل شود]</ref> براساس آیات قرآنی، بهترین نذرها، نذرهای عمومی و ماندگار هستند<ref>[https://hamedan.iqna.ir/fa/news/3667055/%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%86%D8%B0%D8%B1%D9%87%D8%A7-%DA%86%D9%87-%D9%86%D9%88%D8%B9-%D9%86%D8%B0%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF . بهترین نذرها چه نوع نذوراتی هستند؟

]</ref>. یکی از مثال¬های قرآنی، نذر همسر عمران برای سلامتی فرزندش یعنی حضرت مریم (س) است. نذر مادر حضرت مریم (س) این بود که اگر دخترش سالم به دنیا بیاید، جهت خیررسانی به مومنان در بیت المقدس کار کند.  

امروزه، نذر عمومی به صورت کار در مسجد، اماکن مقدس و نیز غذا دادن به فقرا انجام می¬شود. در این بین، مردم به نذرهای عمومی بهای بیشتری می¬دهند و این کار باعث بیشتر شدن همدلی، همزبانی و وحدت مردم می¬شود.  

نذری که فایده عمومی داشته باشد گروه¬های مختلف مردم را به هم پیوند می¬دهد و همکاری میان  گروه¬های مردمی را بیشتر می-کند.<ref>[https://fars.iqna.ir/fa/news/4015088/%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1-%D8%AE%DB%8C%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%AC%D8%A8-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF . امور خیر موجب انسجام اجتماعی می‌شود.]</ref> امروزه، محدوده نذر عمومی با توجه به نیاز مردم گسترده شده است. در این مورد، نذرهایی همانند آبرسانی به مناطق محروم<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4074690/%D9%BE%D9%88%DB%8C%D8%B4-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C-%D9%86%D8%B0%D8%B1-%D8%A2%D8%A8-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D8%AF . با هدف آبرسانی به روستا‌های محروم/ پویش قرآنی «نذر آب» کشور آغاز شد؛تحول در طرح نذر آب؛ از آبرسانی تا ایجاد اشتغال]</ref>، نذر خون<ref>[https://khalijefars.iqna.ir/fa/news/3985633/%D9%86%D8%B0%D8%B1-%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%AC%D8%A7%D9%86-%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF . نذر اهدای خون در عید قربان؛ نجات‌بخش جان بیماران نیازمند؛ نذر خون را تا اربعین ادامه دهیم؛برگزاری پویش نذر خون در گلستان؛ مشارکت ۶۰۵۷ گیلانی در پویش اهدای نذر خون؛ نذر خون؛ سنتی ایرانی که باید هدفمند شود.]</ref>، نذر نفس برای تأمین وسایل مورد نیاز بیماران<ref>[https://ardabil.iqna.ir/fa/news/3992017/%D9%BE%D9%88%DB%8C%D8%B4-%D9%86%D8%B0%D8%B1-%D9%86%D9%81%D8%B3-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D9%85%DA%A9-%D8%A8%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D9%84-%D8%B1%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B4%D8%AF . پویش «نذر نفس» برای کمک به بیماران کرونایی در اردبیل راه‌اندازی شد.]</ref>، نذر حمایت از یتیمان و زنان بی سرپرست<ref>. پویش «نذر امسال من، حمایت از یک یتیم» در زنجان اجرا می‌شود.</ref>، حمایت از زندانیان<ref>[https://zanjan.iqna.ir/fa/news/3927424/%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D9%86%D8%B0%D8%B1-%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%86 . اجرای طرح «نذر اربعین» در زنجان؛ حمایت از خانواده‌ زندانیان خراسان‌جنوبی در قالب طرح نذر هشتم؛ حضرت زهرا(س)؛ پرچمدار دفاع از ولایت / «نذر رهایی» به كمك زندانیان نیازمند آمد.

  «نذر مخصوص» به پویش پویا رسید؛ اجرای پویش «نذر دانش، بذر آگاهی» در مدارس یزد؛ برپایی ایستگاه نذر کتاب در شوشتر.]</ref>، نذر کتاب برای ترویج فرهنگ کتابخوانی<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4074975/%D9%86%D8%B0%D8%B1-%D9%85%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B5-%D8%A8%D9%87-%D9%BE%D9%88%DB%8C%D8%B4-%D9%BE%D9%88%DB%8C%D8%A7-%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%AF . «نذر مخصوص» به پویش پویا رسید؛ اجرای پویش «نذر دانش، بذر آگاهی» در مدارس یزد؛ برپایی ایستگاه نذر کتاب در شوشتر.]</ref>، نذر آموزش قرآن توسط قاریان قرآن<ref>[https://fars.iqna.ir/fa/news/4086974/%D9%86%D8%B0%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%B9-%D9%85%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DA%A9%D9%87-%D8%B1%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%AF . نذر قرآنی در بقاع متبرکه راه‌اندازی شود؛ پویش نذر تلاوت برگزار می‌شود؛ عدم آگاهی مردم و واقفان دلیل اساسی کاهش وقف قرآنی است؛ جای خالی «وقف قرآنی» در میان تعدد بخش‌های نمایشگاه قرآن؛ دعوت از قاریان و تلاوت جمعی در هیئات / اجرای طرح نذر آموزش قرآن؛ قاریان برای تلاوت در هیئت‌ها منتظر دعوت نباشند.]</ref>، نذر پاکسازی محیط زیست¬ از زباله<ref>[https://birjand.iqna.ir/fa/news/3536632/%D9%86%D8%B0%D8%B1-%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87-%D8%B1%D9%81%D8%AA%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%B9%D8%A7-%D9%88-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7 . نذر گروه رفتگران طبیعت برای پاکسازی شهر در تاسوعا و عاشورا.]</ref>، نذر حجاب برای گسترش عفاف در ایام فاطمیه<ref>[https://qazvin.iqna.ir/fa/news/3783877/25-%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D8%AA%DA%A9-%D8%AE%D8%B7%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%DB%8C%D9%87 .  ایده تک خطی برای فعالان فرهنگی مسجد در فاطمیه]</ref> و نذر در پیاده¬¬¬روی بزرگ اربعین<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3947551/%D8%B1%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%BE%D9%88%DB%8C%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%DB%8C-%D9%86%D8%B0%D8%B1-%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%DB%8C%D9%87 .  راه‌اندازی پویش مردمی «نذر فاطمیه»؛