عیی (ریشه)
ریشه «عیی» (ˁYY)؛ گریه، عجز و ناتوانی. این ریشه تنها دو بار در قرآن کریم به‌کار رفته است.
معنای لغوی
عىّ: عجز. راغب گويد: اعياء عجزى است كه از راه رفتن ببدن عارض ميشود و عىّ عجز از مباشرت كار و كلام است أَ فَعَيِينا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ بَلْ هُمْ فِي لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِيدٍ ق: 15. آيا بخلقت اولى عاجز بودهايم (تا بخلقت ثانوى عاجز باشيم؟) نه بلكه آنها از خلقت جديد در شكاند.
أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ لَمْ يَعْيَ بِخَلْقِهِنَّ بِقادِرٍ عَلى أَنْ يُحْيِيَ الْمَوْتى ... احقاف: 33. بقرينه بِقادِرٍ روشن ميشود كه مراد از يَعْيَ عجز و ناتوانى است (قاموس قرآن، ج5، ص86).
ساخت‌های صرفی در قرآن
عَیَیَ (فعل مجرد): 2 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | عَیَیَ | عَیَیَ | عَیَیَ | عىّ: عجز | قاموس قرآن، ج5، ص: 86 | |
| آفروآسیایی | *ʕiw-/*ʕiy- | عو | cry | گریه کردن | ||
| سامی | *ʕVwVy- | عوی | 'cry' | 'گریه کردن' | ||
| جبالی | ʕwy | عوی | ||||
| عربی | ʕwy | عوی |