رحم (رحمت)
ریشه «رحم» (RḤM)؛ دوستی، مهربانی. این ریشه در این معنا، جمعا 327 بار در قرآن کریم بهکار رفته است.
معنای لغوی
رحمة: مهربانى. «وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ» (اسراء: 24). بال تواضع را براى آنها از روى مهربانى بخوابان (قاموس قرآن، ج3، ص69).
ساختهای صرفی در قرآن
رَحِمَ (فعل مجرد): 28 بار
راحِم (اسم فاعل): 6 بار
رَحیم (صفت فعیل): 116 بار
رَحمان (صفت/اسم علم): 57 بار
رَحمَة (اسم): 114 بار
مَرحَمَة (مصدر): 1 بار
اَرحَم (صفت تفضیل): 4 بار
رُحم (اسم): 1 بار
ریشهشناسی
زبان | واژه | آوانگاری | معنا | توضیحات | ارجاع | ||
فارسی | بینالمللی | فارسی | لاتین | ||||
آفروآسیایی باستان | riḥim | رِحِم | زهدان، بارداری | uterus, pregnancy | ارتباط رحِم (زهدان) با مهربانی و لطافت | Orel, 449 (No. 2118)
Starling, Number: 2617 | |
سامی باستان | raḥm, riḥm | رَحم، رِحم | رَحِم، زهدان | uterus | |||
عبری | רחם | رحم | rḥm | نرم بودن | be soft | رابطه با عربی. رخم | Gesenius, 933 |
רָחַם | راحَم | rāḥam | فعل اسمی. دوست داشتن.
باب تفعیل. ترحم کردن |
vb. denom. love. Pi. have compassion | |||
רַחוּם | رَحوم | raḥūm | مهربان، دلسوز | compassionate | |||
اوگاریتی | rḥm | رحم | داشتن احساسات، دلسوز بودن | to have feelings, to be compassionate | DelOlmo, 737 | ||
آرامی | רְחֵם | رحِم | rəḥēm | عشق ورزیدن؛ دلسوزی، ترحم | to love; to have compassion on, pity | Jastrow, 1466-1468 | |
רְחִיםָא، רִחִים | رحیما، ریحیم | rḥimā, riḥīm | محبوب، دوست؛ دوست داشتنی | beloved, friend; lovable | |||
سریانی | ܪܚܡ | رحِم | rḥem | دوست داشتن، لذت بردن، آرزو کردن | to love, delight in, desire | PayneSmith, 537 | |
مندایی | rahma | دوست؛
رحمت، شفقت، لطف، محبت، فداکاری |
friend;
mercy, compassion, favour, love, devotion |
Macuch, 419, 426 | |||
rahmuta | عشق، شفقت، ترحم، محبت، صدقه، رحمت، لطف | love, compassion, pity,lovingkindness, charity, mercy, grace | |||||
RHM | لطیف بودن | to be tender | |||||
فنیقی | - | Krahmalkov, - | |||||
اکدی/آشوری | rāmu | رامو | دوست داشتن | to love | Black, 297 | ||
حبشی | - | Leslau, - | |||||
سبائی | RḤM | رحم | مهربان بودن | be merciful | Beeston, 116 | ||
عربی | رحم | مهربان بودن، محبت داشتن | مشکور، 284
Zammit, 191 |