بضع (ریشه)
ریشه «بضع» (BḌˁ)؛ قسمت، مقداری از چیز. در قرآن، این ریشه 7 بار آمده است.
معنای لغوی
بِضع: مقدارى از زمان. اصل آن بمعنى قطع است (مجمع- البيان) «فَلَبِثَ فِي السِّجْنِ بِضْعَ سِنِينَ» (يوسف: 42)، پس چند سال در زندان ماند.
بِضاعت: سرمايه. جوهرى گفته: بضاعت قسمتى از مال است كه براى تجارت اختصاص داده ميشود (قاموس قرآن، ج1، ص198).
ساخت‌های صرفی در قرآن
بِضع (اسم): 2 بار
بِضاعُۀ (اسم): 5 بار
برای مشاهده تفصیلی آیات، نک: بضع (واژگان)
ریشه‌شناسی
| زبان | واژه | آوانگاری | معنا | توضیحات | ارجاع | ||
| فارسی | بین‌المللی | فارسی | انگلیسی | ||||
| آفروآسیایی باستان | Orel, | ||||||
| سامی باستان | |||||||
| عبری | בָּצַע | باصَع | bāṣaˁ | قطع کردن، شکستن، به دست آوردن با خشونت | cut off, break off, gain by violence | Gesenius, 130 | |
| اوگاریتی | bṣˁ | بصع | ؟
دریدن، پاره کردن |
?
zerreissen |
DelOlmo, 241
Zammit, 95 | ||
| آرامی | בָּצַע
בְּצַע |
باصَع
بصَع |
bāṣaˁ
beṣaˁ |
بریدن، شکستن، به ویژه نان شکستن و صلوات گفتن.
پاره کردن، نجات دادن |
to cut, break, esp. to break bread and say the blessing.
tear away, rescue |
Jastrow, 184 | |
| سریانی | - | PayneSmith, - | |||||
| مندایی | - | Macuch, - | |||||
| فنیقی | BṢˁ | بصع | اعمال جریمه | impose a fine | Krahmalkov, 123 | ||
| اکدی/آشوری | - | Black, - | |||||
| حبشی | baḍˁa | بَضعَ | نذر کردن، تقدیس کردن | to make a vow, consecrate | Leslau, 88 | ||
| سبائی | BḌˁ | بضع | قرار دادن خراج، حکم و فرمان | impose tribute, decree, | Beeston, 27 | ||
| عربی | بَضَعَ | بریدن و شکافتن | مشکور، 71
Zammit, 95 | ||||