الگو:صفحۀ اصلی/ستون راست
«فرهنگنامه ریشه‌شناختی واژگان قرآن» یک فرهنگ واژگانی است که در آن، ریشه‌های ثلاثی به‌کاررفته در قرآن کریم، بر حسب ترتیب الفبا فهرست شده و هر ریشه، با استفاده از روش «ریشه‌شناسی» مورد مطالعه قرار گرفته است. ریشه‌شناسی، روشی است که در زبان‌شناسی تاریخی، برای رصد تحولات یک واژه در هر دو جنبه لفظ و معنا، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
حقیقت آن است که یک ریشه در گذر زمان، معانی متعددی را به‌خود می‌گیرد و دچار چندمعنایی یا ابهام می‌شود. با استفاده از روش ریشه‌شناسی، می‌توان از تحولات و آسیب‌های مذکور عبور کرده و «معنای اولیه» یک ریشه را که بازگشت معانی متعدد به آن است، به دست آورد، و معنای جامع و بنیادین ریشه را بر اساس آن تعیین کرد. در حقیقت، ریشه‌شناسی می‌تواند ما را از تشتت و ابهام رهانیده و به سرچشمه معنا رهنمون شود. این مهم برای فهم معنا در ریشه ها و واژگان قرآنی بسیار راهگشا است.
برای ریشه‌شناسی واژگان قرآن کریم، پیمودن دو مرحله ضروری است: نخست مطالعه تطبیقی و دوم، مطالعه تاریخی. منظور از مطالعه تطبیقی، یافتن «نظیر»های یک ریشه عربی در زبان‌های هم‌خانواده، یعنی «زبان‌های سامی» است. پس از آن، می‌توان به مطالعه تاریخی روی آورد که عبارت است از تاریخ‌گذاری معانی یافت شده در زبان‌های سامی، مشخص کردن ترتیب تاریخی آن‌ها و در نهایت، رسیدن به معنای اولیه و اقدم ریشه. ادامه ...
| شماره | معرفی سوره | متن و ترجمه | تعداد آیات |
|---|---|---|---|
| ۱ | سوره حمد | مشاهده متن سوره | ۷ آیه |
| ۲ | سوره بقره | مشاهده متن سوره | ۲۸۶ آیه |
| ۳ | سوره آل عمران | مشاهده متن سوره | ۲۰۰ آیه |
| ۴ | سوره نساء | مشاهده متن سوره | ۱۷۶ آیه |
| ۵ | سوره مائده | مشاهده متن سوره | ۱۲۰ آیه |
| ۶ | سوره انعام | مشاهده متن سوره | ۱۶۵ آیه |
| ۷ | سوره اعراف | مشاهده متن سوره | ۲۰۶ آیه |
| ۸ | سوره انفال | مشاهده متن سوره | ۷۵ آیه |
| ۹ | سوره توبه | مشاهده متن سوره | ۱۲۹ آیه |
| ۱۰ | سوره یونس | مشاهده متن سوره | ۱۰۹ آیه |
| ۱۱ | سوره هود | مشاهده متن سوره | ۱۲۳ آیه |
| ۱۲ | سوره یوسف | مشاهده متن سوره | ۱۱۱ آیه |
| ۱۳ | سوره رعد | مشاهده متن سوره | ۴۳ آیه |
| ۱۴ | سوره ابراهیم | مشاهده متن سوره | ۵۲ آیه |
| ۱۵ | سوره حجر | مشاهده متن سوره | ۹۹ آیه |
| ۱۶ | سوره نحل | مشاهده متن سوره | ۱۲۸ آیه |
| ۱۷ | سوره اسراء | مشاهده متن سوره | ۱۱۱ آیه |
| ۱۸ | سوره کهف | مشاهده متن سوره | ۱۱۰ آیه |
| ۱۹ | سوره مریم | مشاهده متن سوره | ۹۸ آیه |
| ۲۰ | سوره طه | مشاهده متن سوره | ۱۳۵ آیه |
| ۲۱ | سوره انبیاء | مشاهده متن سوره | ۱۱۲ آیه |
| ۲۲ | سوره حج | مشاهده متن سوره | ۷۸ آیه |