سمن (ریشه)
ریشه «سمن» (SMN)؛ چاق، فربه. این ریشه 4 بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
سمن: (بفتح س) چاقى. در اقرب گويد: «سَمِنَ سَمَانَةً و سَمْناً كثر لحمه و شحمه ضدّ هزل». «لا يُسْمِنُ وَ لا يُغْنِي مِنْ جُوعٍ» غاشيه: 7. نه فربه ميكند و نه سير. سمين: چاق «فَراغَ إِلى أَهْلِهِ فَجاءَ بِعِجْلٍ سَمِينٍ» ذاريات: 26. آهسته پيش اهلش رفت و گوساله چاقى آورد (قاموس قرآن، ج3، ص328).
ساخت‌های صرفی در قرآن
اَسمَنَ (فعل باب افعال): 1 بار
سَمین (صفت فعیل): 3 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | اَسمَنَ | اَسمَنَ | اَسمَنَ | سمن: چاقى | قاموس قرآن، ج3، ص: 328 | |
| آفروآسیایی | *sim-an- ~ *sin-am- | سم | oil, fat, (fat) milk | روغن، چربی، (چربی) شیر | ||
| سامی | *šam(a)n- {} *sam(a)n- | شمن | fat (also oil) | چربی (همچنین روغن) | ||
| اکدی | šamnu (NA also šamanu) | شَمنُ (NA َلسُ شَمَنُ) | 'oil, fat' OB on | "روغن، چربی" | [CAD š1 321], [AHw 1157] | |
| اگاریتی | šmn | شمن | 'Ol (ö), Fette' | چربی ها | [Aist 309] | |
| فنیقی | šmn | شمن | 'oil' | روغن | [T 323] | |
| عبری | šämän | شَمَن | 'Fett, Oel' | چربی- روغن | [KB deutsch 1449]. | |
| آرامی | OFF PLM šmn | شمن | 'oil' | روغن | [HJ 1163] | |
| آرامی یهودی | šǝman (šumnā) | شمَن (شُمنَ) | 'fat' 'fat' | "چاق" "چربی" | [Ja 1536, 1597]; šwmn | |
| سریانی | šumnā | شُمنَ | 'pinguedo' | چاق بودن | [Brock 786] | |
| آرامی جدید | MAL šomna | شُمنَ | 'Butter' 'fat (a.), stout' | 'چربی'، چاق، تنومند | [Berg 91] MMND šamīna | |
| مندایی | šamina, šumna | شَمِنَ\ شُمنَ | 'fat' | چربی | [DM 443, 455] | |
| جبالی | šɛ̃n | شِ̃ن | 'fat, fatness' | چاق، چاقی | [JJ 262] (<*šVmn-) | |
| عربی | samn- | سَمن- | 'graisse' | چاق | [BK 1 1143]. | |