قتر (کم)
ریشه «قتر» (QTR)؛ کوچک بودن، کم کردن. این ریشه 3 بار در قرآن کریم بهکار رفته است.
معنای لغوی
قتر: (بر وزن فلس) كم كردن. تنگ گرفتن. «قَتَرَ على عياله: ضيّق عليهم فى النّفقة» راغب گفته: آن تقليل نفقه است در مقابل اسراف و هر دو مذموماند. وَ الَّذِينَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ يَقْتُرُوا وَ كانَ بَيْنَ ذلِكَ قَواماً فرقان: 67. آنانكه چون انفاق كنند نه از حدّ تجاوز كنند و نه از حدّ كم كنند و عملشان ميان آندو متعادل باشد.
قَتُور: كم كننده و بسيار بخيل إِذاً لَأَمْسَكْتُمْ خَشْيَةَ الْإِنْفاقِ وَ كانَ الْإِنْسانُ قَتُوراً اسراء: 100. آنوقت براى خوف از فقر از خروج كردن امساك ميكرديد انسان بخيل است (قاموس قرآن، ج5، ص230).
ساختهای صرفی در قرآن
قَترَ (فعل مجرد): 1 بار
قَتور (صفت فعول): 1 بار
مُقتِر (اسم فاعل، باب افعال): 1 بار
ریشهشناسی
زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
قرآن | قَترَ | قَترَ | قَترَ | قتر: كم كردن | قاموس قرآن، ج5، ص: 230 | |
آفروآسیایی | *ḳVtVr- | قتر | be small | کوچک بودن | ||
سامی | *ḳVtir-/*ḳVtur- | قتر | 'live modestly, make meager' | "متواضع و محقرانه زندگی کردن" | ||
عربی | qtr | قتر |