زنی (ریشه)
ریشه «زنی» (ZNY)؛ زنا کردن، مقاربت نامشروع. این ریشه 9 بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
زنا: مقاربت با زن بدون عقد (بطر زنا مشروع) مصدر آن زنى و زناء مد و قصر هر دو آمده است (اقرب) «وَ لا تَقْرَبُوا الزِّنى إِنَّهُ كانَ فاحِشَةً وَ ساءَ سَبِيلًا» اسراء: 32. زن زناكار را زانيه و مرد زناكار را زانى گويند «الزَّانِي لا يَنْكِحُ إِلَّا زانِيَةً أَوْ مُشْرِكَةً ...» نور: 3 (قاموس قرآن، ج3، ص182).
ساختهای صرفی در قرآن
زَنَیَ (فعل مجرد): 2 بار
زِنَی (اسم): 1 بار
زانی (اسم فاعل): 6 بار
ریشهشناسی
زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
قرآن | زَنَیَ | زَنَیَ | زَنَیَ | زنا: مقاربت با زن بدون عقد (بطرز نا مشروع) «وَ لا تَقْرَبُوا الزِّنى إِنَّهُ كانَ فاحِشَةً وَ ساءَ سَبِيلًا» اسراء: 32 | قاموس قرآن، ج3، ص: 182 | |
آفروآسیایی | ||||||
سامی | *z/d_ny {} *ʒ/ǯny | ز/ذنی | to fornicate | زنا کردن | ||
اگاریتی | dnt | دنت | 'lujuria, fornicación' | شهوت- زنا | [DLU 135] | |
عبری | zānā | زَنَ | 'to commit fornication' | "زنا کردن" | [KB 275] | |
آرامی | PLM znyt | زنیت | 'prostitute' | "فاحشه" | [HJ 337] | |
آرامی یهودی | zǝnē | زنِ | 'to run about as a prostitute' 'to be a prostitute' | "دویدن به عنوان یک فاحشه" "فاحشه شدن" | [Ja 406]; zny | |
سریانی | zny (Pa., Etpa.) | زنی (فَ.\ Eتفَ.) | 'scortatus est', zānītā 'scortum, meretrix' | فاحشه بودن | [Brock 200] | |
مندایی | ZNA | ZNA | 'to fornicate, be unchaste, adulterous' | "زنا کردن، بی عفت بودن، زناکاری" | [DM 169] | |
عربی جنوبی | MIN td_nt | تذنت | 'fornication' | "زنا" | [LM 29] | |
گعز | zanaya | زَنَیَ | 'fornicate' 'fornication, sperm' | "زنا کردن" "زنا، نطفه" | [LGz 642], zǝnyat | |
مهری | zǝnū | زنُ | 'to commit adultery, fornicate' | "زنا کردن" | [JM 468] | |
جبالی | zíni | زِنِ | 'to fornicate' | "زنا کردن" | [JJ 320] | |
حرصوصی | zenō | زِنُ | 'to fornicate' | "زنا کردن" | [JH 149] | |
عربی | zny | زنی | 'commetre l'adultère' | زنا کردن | [BK 1 1018] |