جفو (ریشه)
ریشه «جفو» (ǦFW)؛ کنار، دور شدن. این ریشه 2 بار و در دو ساخت مختلف در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
جفاء: بضمّ اوّل كنار افتاده. (مجمع البيان) اسم ممدود است مثل غثاء فَأَمَّا الزَّبَدُ فَيَذْهَبُ جُفاءً وَ أَمَّا ما يَنْفَعُ النَّاسَ فَيَمْكُثُ فِي الْأَرْضِ ... (رعد: 17). امّا كف در حاليكه كنار افتاده است نابود ميشود امّا آنچه بمردم سود ميدهد در زمين مىماند.
جفو: كنار شدن. دور شدن. تَتَجافى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفاً وَ طَمَعاً ... (سجده: 16) آيه در تعريف اهل ايمان است يعنى پهلوهايشان از خوابگاهها دورى كند و پروردگارشان را با بيم و اميد ميخوانند (و براى عبادت و مناجات خدا از خواب و خوابيدن دور ميشوند) (قاموس قرآن، 2، ص40).
ساخت‌های صرفی در قرآن
جُفاء (اسم): 1 بار
تَجافَیَ (فعل باب تفاعل): 1 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | تَجافَیَ | تَجافَیَ | تَجافَیَ | جفو: كنار شدن | قاموس قرآن، ج2، ص: 40 | |
| آفروآسیایی | *gawVP- (?) | جوف | chest; entrails | سینه؛ احشاء | ||
| سامی | *gawp- | جوف | (dead) body; chest, belly | بدن (مرده)؛ سینه، شکم | ||
| عبری | gūpā | جُفَ | 'corpse' | 'جسد' | [KB 184]. | |
| آرامی | HTR gwp | جوف | 'corpse, dead body' | "جسد، جسد مرده" | [HJ 23] | |
| آرامی یهودی | gūpā | جُفَ | 'body' (also 'self, substance') | "بدن" (همچنین "خود، جوهر") | [Ja 225]; gwp | |
| مهری | gawf | جَوف | 'chest' 'corpse, chest cavity of a corpse' | "سینه" "جسد، حفره سینه در یک جسد" | [JM 127]; mǝgǝfūt | |
| جبالی | mgɔffɔ́t | مجُففَت | 'corpse, carcass' | "جسد، لاشه" | [JJ 72] (the root consonants are *gff) | |
| عربی | ǧawf- | جَوف- | 'ventre' (also 'creux, cavité; interieur') | شکم (همچنین "توخالی، حفره، داخلی") | [BK 1 357]; cf. ǧyf | |