بی خوابی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۱ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۴۱

بی خوابی؛ نوعی بیماری است که افراد به دلایل جسمی یا روانی قادر به خوابیدن نیستند. اینگونه بیماری، قابلیت درمان دارد. برخی از پیشنهادات قرآن برای درمان عبارتند از: انجام عبادت و تلات قرآن در بخشی از شب و استفاده از غذاهای آرام بخش.

بی خوابی در روان شناسی

بی‌خوابی به اختلال در فرآیند خواب گفته می شود که فرد در آن نمی خواهد بخوابد و یا نمی تواند به ‌طور مستمر و عمیق در خواب باشد. نخوابیدن به طور مستمر با بیدار شدن مکرر در خلال شب و یا کم‌خوابی های مکرر در طول روز همراه است و عوارض ناخوشایند سستی و بد اخلاقی را در پی دارد .^[۱] عوامل روحی همانند اضطراب^[۲]و استرس یا جسمی همانند خستگی مفرط می تواند عوامل بی‌خوابی باشند.^[۳] اگر این اختلال ادامه یابد، فرد ناتوان از انجام کارهای روزانه^[۴] خواهد بود و فرد برای مقابله با آن باید رفتاردرمانی در پی گیرد.^[۵]

بی خوابی در قرآن

بی خوابی به صورت طولانی مدت در قرآن مورد نکوهش قرار گرفته است. همه انسان ها موظف هستند که میزانی را که بدن برای استراحت و آرامش نیاز دارد، در شب^[۶] یا بخشی از روز^[۷] به خواب روند. البته، دستوراتی در قرآن مبنی بر بیدار شدن در شب^[۸] برای عبادت داده شده است که این مسئله با بی خوابی منافات ندارد؛ زیرا بهتر است که انسان برای سلامتی روان خود، در میانه شب ‌بیدار شده و با عبادت، آرامشی کسب کندو دوباره بخوابد. از همین رو، بیدار شدن از خواب در دل شب برای نماز شب و قرائت قرآن نه تنها بیماری روانی^[۹] محسوب نمی¬شود؛ بلکه آرامش بیشتری را برای خواب افراد ایجاد می کند.^[۱۰]

درمان بی خوابی در قرآن

یکی از راهکارهای مهم در درمان بیماری بی خوابی های طولانی مدت، قرائت سوره های مختلف قرآن^[۱۱] است. در واقع، خواندن سوره ای از قرآن به آرامش روان و روح کمک کرده و فرد را از بی خوابی های طولانی مدت رهایی می دهد. به عنوان نمونه، خواندن سوره تحريم به صورت مداوم می تواند در درمان بي خوابي و شب بيداري مفید باشد.^[۱۲] علاوه بر این، خواندن آیه 10 سوره مجادله^[۱۳] در درمان خواب پریشان و ناخوشایند مفید است و از پهلو به پهلو شدن افراد در خواب جلوگیری می کند.^[۱۴] یکی دیگر از درمان ها، تحکیم قوای جسمی با استفاده از غذای آرامش بخش همانند عسل^[۱۵] است که درمان بسیاری از بیماری های روانی همانند بی خوابی^[۱۶] است.

منابع

ایکنا

ویکی پدیا

ویکی جو

ارجاعات

↑ . ویکی پدیا.
↑ . کنفرانس اختلال خواب برگزار شد.
↑ .ویکی جو.
↑ . چه بیماری‌هایی بی‌خواب‌تان می‌کند.
↑ . قرص خواب‌ را کنار بگذارید.
↑ . إِذْ يُغَشِّيكُمُ النُّعاسَ أَمَنَةً مِنْهُ وَ يُنَزِّلُ عَلَيْكُمْ مِنَ السَّماءِ ماءً لِيُطَهِّرَكُمْ بِهِ وَ يُذْهِبَ عَنْكُمْ رِجْزَ الشَّيْطانِ وَ لِيَرْبِطَ عَلى‏ قُلُوبِكُمْ وَ يُثَبِّتَ بِهِ الْأَقْدامَ؛ (ياد كن) آنگاه را كه (خداوند) خوابى سبك را بر شما فرا مى‏پوشاند تا از سوى او آرامشى (براى شما) باشد و از آسمان آبى فرو مى‏باراند تا شما را بدان پاكيزه گرداند و پليدى شيطان را از شما بزدايد و دل‏هايتان را نيرومند سازد و گام‏ها (يتان) را بدان استوار دارد» (أنفال/.11). وَ مِنْ آياتِهِ مَنامُكُمْ بِاللَّيْلِ وَ النَّهارِ وَ ابْتِغاؤُكُمْ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَسْمَعُونَ؛ «و از نشانه‏هاى او، خوابتان در شب و روز و (روزى) جستنتان از بخشش اوست، همانا در اين، نشانه‏هايى است براى گروهى كه سخن نيوشند» (روم/23).
↑ . وَ كَمْ مِنْ قَرْيَةٍ أَهْلَكْناها فَجاءَها بَأْسُنا بَياتاً أَوْ هُمْ قائِلُون‏؛ «و چه بسيار شهرها كه [مردمِ‏] آن را به هلاكت رسانيديم، و در حالى كه به خواب شبانگاهى رفته يا نيمروز غنوده بودند، عذاب ما به آنها رسيد» (أعراف/4)
↑ . قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا* نِصْفَهُ أَوِ انْقُصْ مِنْهُ قَلِيلا؛ «شب را- جز اندكى- بپاى خيز نيمى از آن را يا اندكى از آن (نيمه) را كم كن!» كانُوا قَلِيلًا مِنَ اللَّيْلِ ما يَهْجَعُون‏؛ «كمى از شب را ميخوابيدند» (ذاریات/18).
↑ . حقیقت خواب یا رؤیا صادقه از منظر قرآن.
↑ .خواب، شب و بيداری» از منظر قرآن منتشر شد.
↑ . فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ عَلِمَ أَنْ سَيَكُونُ مِنْكُمْ مَرْضى‏ وَ آخَرُونَ يَضْرِبُونَ فِي الْأَرْضِ يَبْتَغُونَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَ آخَرُونَ يُقاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنْه‏؛ پس بر شما ببخشود، [اينك‏] هر چه از قرآن ميسّر مى‏شود بخوانيد. [خدا] مى‏داند كه به زودى در ميانتان بيمارانى خواهند بود، و [عدّه‏اى‏] ديگر در زمين سفر مى‏كنند [و] در پى روزى خدا هستند، و [گروهى‏] ديگر در راه خدا پيكار مى‏نمايند. پس هر چه از [قرآن‏] ميسّر شد تلاوت كنيد.
↑ . فضيلت و خواص سوره تحريم.
↑ . «إِنَّمَا النَّجْوَى مِنَ الشَّیْطَانِ لِیَحْزُنَ الَّذِینَ آمَنُوا وَلَیْسَ بِضَارِّهِمْ شَیْئًا إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ؛ چنان نجوایى صرفا؛ از القائات شیطان است تا کسانى را که ایمان آورده‏‌اند دلتنگ گرداند؛ ولى جز به فرمان خدا هیچ آسیبى به آنها نمی‌‏رساند و مؤمنان باید بر خدا اعتماد کنند» (مجادله/10).
↑ . توصیه‌های اسلامی پس از دیدن خواب‌های پریشان؛ قرائت آیه‌ ۱۰ سوره مجادله
↑ . ثُمَّ كُلِي مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ فَاسْلُكِي سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلًا يَخْرُجُ مِنْ بُطُونِها شَرابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوانُهُ فِيهِ شِفاءٌ لِلنَّاسِ إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ‏؛ «سپس از همه ميوه‏ها بخور، و راههاى پروردگارت را فرمانبردارانه، بپوى. [آن گاه‏] از درون [شكم‏] آن، شهدى كه به رنگهاى گوناگون است بيرون مى‏آيد. در آن، براى مردم درمانى است. راستى در اين [زندگى زنبوران‏] براى مردمى كه تفكر مى‏كنند نشانه [قدرت الهى‏] است». (نحل/69).
↑ عسل؛ غذای شفابخش قرآنی

[1] . ویکی پدیا.

[2] . کنفرانس اختلال خواب برگزار شد.

[3] .ویکی جو.

[4] . چه بیماری‌هایی بی‌خواب‌تان می‌کند.

[5] . قرص خواب‌ را کنار بگذارید.

[6] . إِذْ يُغَشِّيكُمُ النُّعاسَ أَمَنَةً مِنْهُ وَ يُنَزِّلُ عَلَيْكُمْ مِنَ السَّماءِ ماءً لِيُطَهِّرَكُمْ بِهِ وَ يُذْهِبَ عَنْكُمْ رِجْزَ الشَّيْطانِ وَ لِيَرْبِطَ عَلى‏ قُلُوبِكُمْ وَ يُثَبِّتَ بِهِ الْأَقْدامَ؛ (ياد كن) آنگاه را كه (خداوند) خوابى سبك را بر شما فرا مى‏پوشاند تا از سوى او آرامشى (براى شما) باشد و از آسمان آبى فرو مى‏باراند تا شما را بدان پاكيزه گرداند و پليدى شيطان را از شما بزدايد و دل‏هايتان را نيرومند سازد و گام‏ها (يتان) را بدان استوار دارد» (أنفال/.11). وَ مِنْ آياتِهِ مَنامُكُمْ بِاللَّيْلِ وَ النَّهارِ وَ ابْتِغاؤُكُمْ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَسْمَعُونَ؛ «و از نشانه‏هاى او، خوابتان در شب و روز و (روزى) جستنتان از بخشش اوست، همانا در اين، نشانه‏هايى است براى گروهى كه سخن نيوشند» (روم/23).

[7] . وَ كَمْ مِنْ قَرْيَةٍ أَهْلَكْناها فَجاءَها بَأْسُنا بَياتاً أَوْ هُمْ قائِلُون‏؛ «و چه بسيار شهرها كه [مردمِ‏] آن را به هلاكت رسانيديم، و در حالى كه به خواب شبانگاهى رفته يا نيمروز غنوده بودند، عذاب ما به آنها رسيد» (أعراف/4)

[8] . قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا* نِصْفَهُ أَوِ انْقُصْ مِنْهُ قَلِيلا؛ «شب را- جز اندكى- بپاى خيز نيمى از آن را يا اندكى از آن (نيمه) را كم كن!» كانُوا قَلِيلًا مِنَ اللَّيْلِ ما يَهْجَعُون‏؛ «كمى از شب را ميخوابيدند» (ذاریات/18).

[9] . حقیقت خواب یا رؤیا صادقه از منظر قرآن.

[10] .خواب، شب و بيداری» از منظر قرآن منتشر شد.

[11] . فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ عَلِمَ أَنْ سَيَكُونُ مِنْكُمْ مَرْضى‏ وَ آخَرُونَ يَضْرِبُونَ فِي الْأَرْضِ يَبْتَغُونَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَ آخَرُونَ يُقاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنْه‏؛ پس بر شما ببخشود، [اينك‏] هر چه از قرآن ميسّر مى‏شود بخوانيد. [خدا] مى‏داند كه به زودى در ميانتان بيمارانى خواهند بود، و [عدّه‏اى‏] ديگر در زمين سفر مى‏كنند [و] در پى روزى خدا هستند، و [گروهى‏] ديگر در راه خدا پيكار مى‏نمايند. پس هر چه از [قرآن‏] ميسّر شد تلاوت كنيد.

[12] . فضيلت و خواص سوره تحريم.

[13] . «إِنَّمَا النَّجْوَى مِنَ الشَّیْطَانِ لِیَحْزُنَ الَّذِینَ آمَنُوا وَلَیْسَ بِضَارِّهِمْ شَیْئًا إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ؛ چنان نجوایى صرفا؛ از القائات شیطان است تا کسانى را که ایمان آورده‏‌اند دلتنگ گرداند؛ ولى جز به فرمان خدا هیچ آسیبى به آنها نمی‌‏رساند و مؤمنان باید بر خدا اعتماد کنند» (مجادله/10).

[14] . توصیه‌های اسلامی پس از دیدن خواب‌های پریشان؛ قرائت آیه‌ ۱۰ سوره مجادله

[15] . ثُمَّ كُلِي مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ فَاسْلُكِي سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلًا يَخْرُجُ مِنْ بُطُونِها شَرابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوانُهُ فِيهِ شِفاءٌ لِلنَّاسِ إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ‏؛ «سپس از همه ميوه‏ها بخور، و راههاى پروردگارت را فرمانبردارانه، بپوى. [آن گاه‏] از درون [شكم‏] آن، شهدى كه به رنگهاى گوناگون است بيرون مى‏آيد. در آن، براى مردم درمانى است. راستى در اين [زندگى زنبوران‏] براى مردمى كه تفكر مى‏كنند نشانه [قدرت الهى‏] است». (نحل/69).

[16] عسل؛ غذای شفابخش قرآنی

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

@@ خط ۸: / خط ۸: @@
 == درمان بی خوابی در قرآن ==
-یکی از راهکارهای مهم در درمان بیماری بی خوابی های طولانی مدت، قرائت سوره های مختلف قرآن<ref>. فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ عَلِمَ أَنْ سَيَكُونُ مِنْكُمْ مَرْضى‏ وَ آخَرُونَ يَضْرِبُونَ فِي الْأَرْضِ يَبْتَغُونَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَ آخَرُونَ يُقاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنْه‏؛ پس بر شما ببخشود، [اينك‏] هر چه از قرآن ميسّر مى‏شود بخوانيد. [خدا] مى‏داند كه به زودى در ميانتان بيمارانى خواهند بود، و [عدّه‏اى‏] ديگر در زمين سفر مى‏كنند [و] در پى روزى خدا هستند، و [گروهى‏] ديگر در راه خدا پيكار مى‏نمايند. پس هر چه از [قرآن‏] ميسّر شد تلاوت كنيد.</ref> است. در واقع، خواندن سوره ای از قرآن به آرامش روان و روح کمک کرده و فرد را از بی خوابی های طولانی مدت رهایی می دهد. به عنوان نمونه، خواندن سوره تحريم به صورت مداوم می تواند در درمان بي خوابي و شب بيداري مفید باشد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3567173/%D9%81%D8%B6%D9%8A%D9%84%D8%AA-%D9%88-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B5-%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%AD%D8%B1%D9%8A%D9%85 . فضيلت و خواص سوره تحريم.]</ref> علاوه بر این، خواندن آیه 10 سوره مجادله<ref>. «إِنَّمَا النَّجْوَى مِنَ الشَّیْطَانِ لِیَحْزُنَ الَّذِینَ آمَنُوا وَلَیْسَ بِضَارِّهِمْ شَیْئًا إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ؛ چنان نجوایى صرفا؛ از القائات شیطان است تا کسانى را که ایمان آورده‏‌اند دلتنگ گرداند؛ ولى جز به فرمان خدا هیچ آسیبى به آنها نمی‌‏رساند و مؤمنان باید بر خدا اعتماد کنند» (مجادله/10).</ref> در درمان خواب پریشان و ناخوشایند مفید است و از پهلو به پهلو شدن افراد در خواب جلوگیری می کند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1322237/%D8%AA%D9%88%D8%B5%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D9%BE%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%86-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA-%D8%A2%DB%8C%D9%87%E2%80%8C-10-%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%AF%D9%84%D9%87 . توصیه‌های اسلامی پس از دیدن خواب‌های پریشان؛ قرائت آیه‌ ۱۰ سوره مجادله]</ref> یکی دیگر از درمان ها، تحکیم قوای جسمی با استفاده از غذای  آرامش بخش همانند عسل<ref>. ثُمَّ كُلِي مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ فَاسْلُكِي سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلًا يَخْرُجُ مِنْ بُطُونِها شَرابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوانُهُ فِيهِ شِفاءٌ لِلنَّاسِ إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ‏؛ «سپس از همه ميوه‏ها بخور، و راههاى پروردگارت را فرمانبردارانه، بپوى. [آن گاه‏] از درون [شكم‏] آن، شهدى كه به رنگهاى گوناگون است بيرون مى‏آيد. در آن، براى مردم درمانى است. راستى در اين [زندگى زنبوران‏] براى مردمى كه تفكر مى‏كنند نشانه [قدرت الهى‏] است». (نحل/69).</ref> است که درمان بسیاری از بیماری های روانی همانند بی خوابی<ref>[https://ardabil.iqna.ir/fa/news/3338604/%D8%B9%D8%B3%D9%84-%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D9%81%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C<nowiki> . عسل؛ غذای شفابخش قرآنی ]</nowiki></ref> است.
+یکی از راهکارهای مهم در درمان بیماری بی خوابی های طولانی مدت، قرائت سوره های مختلف قرآن<ref>. فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ عَلِمَ أَنْ سَيَكُونُ مِنْكُمْ مَرْضى‏ وَ آخَرُونَ يَضْرِبُونَ فِي الْأَرْضِ يَبْتَغُونَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَ آخَرُونَ يُقاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنْه‏؛ پس بر شما ببخشود، [اينك‏] هر چه از قرآن ميسّر مى‏شود بخوانيد. [خدا] مى‏داند كه به زودى در ميانتان بيمارانى خواهند بود، و [عدّه‏اى‏] ديگر در زمين سفر مى‏كنند [و] در پى روزى خدا هستند، و [گروهى‏] ديگر در راه خدا پيكار مى‏نمايند. پس هر چه از [قرآن‏] ميسّر شد تلاوت كنيد.</ref> است. در واقع، خواندن سوره ای از قرآن به آرامش روان و روح کمک کرده و فرد را از بی خوابی های طولانی مدت رهایی می دهد. به عنوان نمونه، خواندن سوره تحريم به صورت مداوم می تواند در درمان بي خوابي و شب بيداري مفید باشد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3567173/%D9%81%D8%B6%D9%8A%D9%84%D8%AA-%D9%88-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B5-%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%AD%D8%B1%D9%8A%D9%85 . فضيلت و خواص سوره تحريم.]</ref> علاوه بر این، خواندن آیه 10 سوره مجادله<ref>. «إِنَّمَا النَّجْوَى مِنَ الشَّیْطَانِ لِیَحْزُنَ الَّذِینَ آمَنُوا وَلَیْسَ بِضَارِّهِمْ شَیْئًا إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ؛ چنان نجوایى صرفا؛ از القائات شیطان است تا کسانى را که ایمان آورده‏‌اند دلتنگ گرداند؛ ولى جز به فرمان خدا هیچ آسیبى به آنها نمی‌‏رساند و مؤمنان باید بر خدا اعتماد کنند» (مجادله/10).</ref> در درمان خواب پریشان و ناخوشایند مفید است و از پهلو به پهلو شدن افراد در خواب جلوگیری می کند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1322237/%D8%AA%D9%88%D8%B5%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D9%BE%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%86-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA-%D8%A2%DB%8C%D9%87%E2%80%8C-10-%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%AF%D9%84%D9%87 . توصیه‌های اسلامی پس از دیدن خواب‌های پریشان؛ قرائت آیه‌ ۱۰ سوره مجادله]</ref> یکی دیگر از درمان ها، تحکیم قوای جسمی با استفاده از غذای  آرامش بخش همانند عسل<ref>. ثُمَّ كُلِي مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ فَاسْلُكِي سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلًا يَخْرُجُ مِنْ بُطُونِها شَرابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوانُهُ فِيهِ شِفاءٌ لِلنَّاسِ إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ‏؛ «سپس از همه ميوه‏ها بخور، و راههاى پروردگارت را فرمانبردارانه، بپوى. [آن گاه‏] از درون [شكم‏] آن، شهدى كه به رنگهاى گوناگون است بيرون مى‏آيد. در آن، براى مردم درمانى است. راستى در اين [زندگى زنبوران‏] براى مردمى كه تفكر مى‏كنند نشانه [قدرت الهى‏] است». (نحل/69).</ref> است که درمان بسیاری از بیماری های روانی همانند بی خوابی<ref>[https://ardabil.iqna.ir/fa/news/3338604/%D8%B9%D8%B3%D9%84-%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D9%81%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C عسل؛ غذای شفابخش قرآنی]</ref> است.
 == منابع ==