آسان (مترادف)

مترادفات قرآنی آسان

«آسان» ساده. سهل. ميسور. مقابل دشوار، سخت، صعب، دشخوار، مشكل. مترادف های این واژه در قرآن عبارت است از «یسیر»، «هَیّن».

مترادفات «آسان» در قرآن

واژه	مشاهده ریشه شناسی واژه	مشاهده مشتقات واژه	نمونه آیات
یسیر	ریشه یسر	مشتقات یسر	فَإِنَّ مَعَ ٱلْعُسْرِ يُسْرًا
هَیِّن	ریشه هون	مشتقات هون	وَعِبَادُ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى ٱلْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ ٱلْجَٰهِلُونَ قَالُوا۟ سَلَٰمًا

معانی مترادفات قرآنی آسان

«یسیر»

يُسْر آسايش كه ضد عُسْر يعنى سختى است خداى تعالى فرمود: يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ‏ الْيُسْرَ وَ لا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ- البقره/ 185 و سَيَجْعَلُ اللَّهُ بَعْدَ عُسْرٍ يُسْراً- الطلاق/ 7 و سَنَقُولُ لَهُ مِنْ أَمْرِنا يُسْراً- الكهف/ 88 و فَالْجارِياتِ يُسْراً- الذاريات/ 3 تَيَسَّرَ- هم در همين معنى است اما- اسْتَيْسَرَ يعنى آسان شد. گفت: فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ‏- البقره/ 196 و فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنْهُ‏- المزمل/ 20 يعنى آنچه كه آسان است و فراهم ميشود از قرآن بخوانيد. أَيْسَرَتِ‏ المرأةُ- و تَيَسَّرَتْ‏ في كذا يعنى آسان و فراهمش كرد.

خداى تعالى فرمود: وَ لَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ- القمر/ 13 و فَإِنَّما يَسَّرْناهُ‏ بِلِسانِكَ‏- الدخان/ 58

يسرى: آسان.

فَسَنُيَسِّرُهُ‏ لِلْيُسْرى‏- الليل/ 7 براى سهولت قرآن را آسان و روان نازل كرديم.

فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرى‏- الليل/ 10 در اينجا هر چند لفظ- تَيْسِير بكار رفته ولى مانند لفظ بشارت در آيه زير است كه:

فَبَشِّرْهُ بِعَذابٍ أَلِيمٍ‏- الجاثيه/ 8 (براى كسانى كه مؤمن نيستند سخت و مشكل- يَسِير و مَيْسُور يعنى سهل و آسان، در آيه: فَقُلْ لَهُمْ قَوْلًا مَيْسُوراً- الاسراء/ 28 در هر چيز كم و آسان يسير بكار ميرود.

چنانكه دانستيم واژه- يَسِير- به دو معنى بكار رفته: 1- بمعنى آسان و سهل. 2- بمعنى سرزنش مثل واژه بشارت در عذاب، در معنى اول آيات: يُضاعَفْ لَهَا الْعَذابُ ضِعْفَيْنِ وَ كانَ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيراً- إِنَّ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ- الحج/ 70 در معنى دوم آيه‏ وَ ما تَلَبَّثُوا بِها إِلَّا يَسِيراً- الاحزاب/ 14 كه البته در رنگ و توقف آنها در آن حالت طولانى است امّا با واژه يسير بيان شده- مَيْسَرَة و يَسَار- يعنى بى‏نيازى و دارائى فرمود: فَنَظِرَةٌ إِلى‏ مَيْسَرَةٍ- البقره/ 28 وام داران را كه نميتوانند وامشان مهلت دهيد تا به بى‏نيازى و مال برسند.

يَسَار- يعنى چپ در برابر- راست- كه با كسره (ى) هم خوانده شده.

اليَسَرَاتُ- گامهاى سبك و كوتاه- مَيْسِر هم از يُسْر- گرفته شده.

«هیّن»

(بفتح اوّل) آسانى. «هَانَ‏ عليه الامر هَوْناً: سهل» چنانكه فرموده: وَ عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ‏ هَوْناً فرقان: 63. هون در جاى حال و مراد از آن تواضع و وقار و آرامى است يعنى بندگان خدا آنانند كه در روى زمين با آرامى و تواضع راه ميروند.

در مجمع از امام صادق عليه السلام منقول است: آن مردى است كه بطبيعت خود راه ميرود خود پسندى و تكلّف ندارد.

هَيِّنٌ‏: آسان. قالَ رَبُّكَ هُوَ عَلَيَ‏ هَيِّنٌ‏ مريم: 9. خدايت گفت: آن بر من آسان است.

أَهْوَنُ‏: آسانتر. وَ هُوَ الَّذِي يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ وَ هُوَ أَهْوَنُ‏ عَلَيْهِ‏ روم: 27. اوست كه آفريدن را شروع ميكند و سپس آنرا از سر ميگيرد خلقت دوّم بر او از خلقت اوّل آسانتر است‏.

ناگفته نماند: چيزى بر خدا از چيز ديگر آسانتر و دشوارتر نميتواند باشد و همه نسبت بخدا يكسانند و گرنه لازم ميايد كه خدا كاريرا با مشقّت انجام دهد و آن سبب عجز خداست (معاذ الله).

بنظر ميايد اهون بودن خلقت دوّم نسبت بذات آنست كه پيداست شروع هر چيز از اعاده آن پر معونه‏تر است يعنى: اعمال قدرت در اعاده آفرينش كمتر از اعمال آن در آفرينش اوّل است.

الميزان بعد از نقل و ردّ جوابهاى اشكال، نظر داده كه: اهون نسبت بكار مردم است يعنى چون اعاده شى‏ء نسبت بمردم آسان است پس نسبت بخدا آسانتر است، در اثبات اين مطلب از ذيل آيه كه‏ وَ لَهُ الْمَثَلُ الْأَعْلى‏ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ‏ است استفاده كرده كه عميق و قابل دقّت است.