عشر (ده)
ریشه «عشر» (ˁŠR)؛ عدد ده. این ریشه در این معنا 19 بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
عَشْر (بر وزن فلس) از اسماء عدد است بمعنى ده مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها انعام: 160. همچنين است عشرة (بفتح عين و سكون شين و فتح راء ايضا بفتح هر سه) مثل فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتا عَشْرَةَ عَيْناً بقره: 60. كه بر وزن اول است و مثل تِلْكَ عَشَرَةٌ كامِلَةٌ بقره: 196 (قاموس قرآن، ج5، ص1).
ساخت‌های صرفی در قرآن
عِشار (اسم، جمع عَشراء): 1 بار
مِعشار (شمار کسری): 1 بار
عَشر (شمار): 16 بار
عِشرون (شمار): 1 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | عِشار | عِشار | عِشار | عدد ده | قاموس قرآن، ج5، ص: 1 | |
| آفروآسیایی | *ʕaĉir- | عشر | ten | ده | ||
| سامی | *ʕāŝir- | عشر | 'ten' | 'ده' | ||
| عربی | ʕāšir- | عَشِر- |