ویراستار
۸٬۳۴۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
== معنای زندگی در نگاه مکاتب فلسفی == | == معنای زندگی در نگاه مکاتب فلسفی == | ||
تفکر درمورد معنای زندگی از گذشته ذهن انسان را به خود مشغول کرده است. سقراط، افلاطون و ارسطو نیز هرکدام تفاسیری از معنای زندگی ارائه دادهاند. از دیدگاه فلاسفه اگزیستانسیالیست، معنای زندگی فرآیندی است که باید متناسب با انسانی که در حال گذران زندگی است تعریف شود و در گام اول نیز باید ویژگیهای انسان شناخته شود. به عقیده این فلاسفه، انسان دارای مؤلفههای صیرورت، فرزانگی، عشق، رنج، هراس و ناامیدی است و هرچه این مؤلفهها برای انسان دارای معانی عمیقتری باشند، معنای زندگی نیز برای وی متعالی خواهد بود. در مکتب طبیعتگرا سه رویکرد درمورد معنای زندگی وجود دارد. براساس رویکرد انفسی، معنای زندگی محصول نگاه مستقیم هر فرد به زندگی است؛ بنابراین معنای زندگی از فردی به فرد دیگر متغیر خواهدبود. براساس رویکرد آفاقی، در این دنیا ارزشهای ثابتی وجود دارد که توجه به آنها موجب معنابخشیدن به زندگی میشود. رویکرد سوم، رویکردی ترکیبی است که براساس آن، انسان برای معنابخشیدن به زندگی نیازمند توجه به هر دو رویکرد آفاقی و انفسی است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4010399/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87-%D8%B4%D8%B1-%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%DA%86%D8%A7%D9%84%D8%B4-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%B3%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C%E2%80%8C-%D8%B1%D8%A7-%D9%82%D8%A7%D8%A8-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%D9%85-%D9%88-%D8%A8%D8%B1-%D8%A2%D9%86-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%85 . مسئله شر؛ مهمترین چالش در معنای زندگی/ سنتهای فلسفی را قاب کردهایم و بر آن شرح مینویسیم؛ پاسخ به معمای معنای زندگی. ]</ref> | تفکر درمورد معنای زندگی از گذشته ذهن انسان را به خود مشغول کرده است. سقراط، افلاطون و ارسطو نیز هرکدام تفاسیری از معنای زندگی ارائه دادهاند. از دیدگاه فلاسفه اگزیستانسیالیست، معنای زندگی فرآیندی است که باید متناسب با انسانی که در حال گذران زندگی است تعریف شود و در گام اول نیز باید ویژگیهای انسان شناخته شود. به عقیده این فلاسفه، انسان دارای مؤلفههای صیرورت، فرزانگی، عشق، رنج، هراس و ناامیدی است و هرچه این مؤلفهها برای انسان دارای معانی عمیقتری باشند، معنای زندگی نیز برای وی متعالی خواهد بود. در مکتب طبیعتگرا سه رویکرد درمورد معنای زندگی وجود دارد. براساس رویکرد انفسی، معنای زندگی محصول نگاه مستقیم هر فرد به زندگی است؛ بنابراین معنای زندگی از فردی به فرد دیگر متغیر خواهدبود. براساس رویکرد آفاقی، در این دنیا ارزشهای ثابتی وجود دارد که توجه به آنها موجب معنابخشیدن به زندگی میشود. رویکرد سوم، رویکردی ترکیبی است که براساس آن، انسان برای معنابخشیدن به زندگی نیازمند توجه به هر دو رویکرد آفاقی و انفسی است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4010399/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87-%D8%B4%D8%B1-%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%DA%86%D8%A7%D9%84%D8%B4-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%B3%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C%E2%80%8C-%D8%B1%D8%A7-%D9%82%D8%A7%D8%A8-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%D9%85-%D9%88-%D8%A8%D8%B1-%D8%A2%D9%86-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%85 . مسئله شر؛ مهمترین چالش در معنای زندگی/ سنتهای فلسفی را قاب کردهایم و بر آن شرح مینویسیم؛ پاسخ به معمای معنای زندگی. ]</ref> | ||
مرگ عاملی است که زندگی بشر را با چالش مواجه میکند. برخی از اندیشمندان و فلاسفه غربی مرگ را پایان زندگی میدانند؛ به همین جهت زندگی درنظر آنها پوچ و بیمعنا است. نگرش غالب در تفکر غربی مرگ را معادل نیستی میداند و برای همین عقیده دارند باید از لذات دنیا بهره ببریم و مرگ و عدم را فراموش کنیم. فلاسفه مسلمان همچون ابن سینا و ملاصدرا، مرگ را برابر با عدم و نابودی نمیدانند. در فلسفه اسلامی مرگ پایان و نابودی نیست؛ بلکه راه رسیدن به معشوق و معبود است.<ref>[https://qom.iqna.ir/fa/news/1840446/%D9%86%D8%B4%D8%B3%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87-%D8%BA%D8%B1%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D9%85-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D8%AF | مرگ عاملی است که زندگی بشر را با چالش مواجه میکند. برخی از اندیشمندان و فلاسفه غربی مرگ را پایان زندگی میدانند؛ به همین جهت زندگی درنظر آنها پوچ و بیمعنا است. نگرش غالب در تفکر غربی مرگ را معادل نیستی میداند و برای همین عقیده دارند باید از لذات دنیا بهره ببریم و مرگ و عدم را فراموش کنیم. فلاسفه مسلمان همچون ابن سینا و ملاصدرا، مرگ را برابر با عدم و نابودی نمیدانند. در فلسفه اسلامی مرگ پایان و نابودی نیست؛ بلکه راه رسیدن به معشوق و معبود است.<ref>[https://qom.iqna.ir/fa/news/1840446/%D9%86%D8%B4%D8%B3%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87-%D8%BA%D8%B1%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D9%85-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D8%AF نشست معنای زندگی در اسلام و فلسفه غرب در قم برگزار شد] .</ref> | ||
در نظر برخی فلاسفه غربی مانند نیچه، با انکار خداوند و نگاه به دین به عنوان دلیل ناتوانی و بدبختی بشر، زندگی معنادار میشود؛ درحالیکه به عقیده فیلسوفان مسلمان، از طریق شناخت هویت واقعی انسان و اعتقاد به خداوند و پایبندی به اخلاق زندگی معنا مییابد.<ref>[https://birjand.iqna.ir/fa/news/4101154/%D9%81%D9%87%D9%85-%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C-%D9%88-%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%84%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%87-%D8%AF%D8%B1%DA%A9-%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . فهم فلسفی و خردمندانه لازمه درک درست از معنای زندگی است.]</ref> | در نظر برخی فلاسفه غربی مانند نیچه، با انکار خداوند و نگاه به دین به عنوان دلیل ناتوانی و بدبختی بشر، زندگی معنادار میشود؛ درحالیکه به عقیده فیلسوفان مسلمان، از طریق شناخت هویت واقعی انسان و اعتقاد به خداوند و پایبندی به اخلاق زندگی معنا مییابد.<ref>[https://birjand.iqna.ir/fa/news/4101154/%D9%81%D9%87%D9%85-%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C-%D9%88-%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%84%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%87-%D8%AF%D8%B1%DA%A9-%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . فهم فلسفی و خردمندانه لازمه درک درست از معنای زندگی است.]</ref> | ||
ابن سینا زندگی را هدفمند میداند و عقیده دارد باید غایت نهایی را در زندگی جستجو کنیم که برتر از همه اهداف دیگر است. او معتقد است حیات این دنیا فانی است و فی نفسه ارزشمند نیست؛ بنابراین معنادار بودن زندگی انسان مربوط به جهان پس از مرگ است. انسان خودش نمیتواند برای خود هدف غایی و برتر را تعیین کند؛ بلکه ساختار عالم هدف و معنا را برای انسان مشخص میکند. به عقیدۀ ابن سینا، معنای زندگی برآمده از ذات این عالم است و انسان نمیتواند معنای دلخواه خود را برای زندگی درنظر بگیرد. به اعتقاد او، در عالم فقط یک غایت و هدف واحد برای بشر وجود دارد و انسان باید آن یک معنا را کشف کند. از نظر ابن سینا، معنای زندگی عینی است نه از جنس احساس. او عقیده دارد معناداری زندگی انسان در گرو به فعلیت رسیدن قوه ناطقه و عاقله او است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4010347/%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D8%AA%D9%86%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF-%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%A7%D9%88-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF-%D8%AC%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D9%82%D8%A8%D9%88%D9%84-%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF . ابن سینا زندگی را تنها با دین معنادار میداند.]</ref> | ابن سینا زندگی را هدفمند میداند و عقیده دارد باید غایت نهایی را در زندگی جستجو کنیم که برتر از همه اهداف دیگر است. او معتقد است حیات این دنیا فانی است و فی نفسه ارزشمند نیست؛ بنابراین معنادار بودن زندگی انسان مربوط به جهان پس از مرگ است. انسان خودش نمیتواند برای خود هدف غایی و برتر را تعیین کند؛ بلکه ساختار عالم هدف و معنا را برای انسان مشخص میکند. به عقیدۀ ابن سینا، معنای زندگی برآمده از ذات این عالم است و انسان نمیتواند معنای دلخواه خود را برای زندگی درنظر بگیرد. به اعتقاد او، در عالم فقط یک غایت و هدف واحد برای بشر وجود دارد و انسان باید آن یک معنا را کشف کند. از نظر ابن سینا، معنای زندگی عینی است نه از جنس احساس. او عقیده دارد معناداری زندگی انسان در گرو به فعلیت رسیدن قوه ناطقه و عاقله او است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4010347/%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D8%AA%D9%86%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF-%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%A7%D9%88-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF-%D8%AC%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D9%82%D8%A8%D9%88%D9%84-%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF . ابن سینا زندگی را تنها با دین معنادار میداند.]</ref> |