پرش به محتوا

عرف: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۸ آوریل ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «<div style="text-align:justify"> عرف؛ به شیوه¬ای گفته می¬شودکه مردم آن را پذیرفته و براساس آن گفتار و رفتاری را به صورت دائمی انجام می¬ دهند. عرف در قرآن به شیوه¬ای گفته می¬شود که زندگی در آن بر گفتار یا رفتار پسندیده و عقلانی استوار است. نمونه¬ای از اعمال مع...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
<div style="text-align:justify">
عرف؛ به شیوه¬ای گفته می¬شودکه مردم آن را پذیرفته و براساس آن گفتار و رفتاری را به صورت دائمی انجام می¬ دهند. عرف در قرآن به شیوه¬ای گفته می¬شود که زندگی در آن بر گفتار یا رفتار پسندیده و عقلانی استوار است. نمونه¬ای از اعمال معروف در قرآن، رفتار پسندیده زن و شوهر در دوره طلاق و رفتار پسندیده در مقابل عفو ولی دم است.  
عرف؛ به شیوه¬ای گفته می¬شودکه مردم آن را پذیرفته و براساس آن گفتار و رفتاری را به صورت دائمی انجام می¬ دهند. عرف در قرآن به شیوه¬ای گفته می¬شود که زندگی در آن بر گفتار یا رفتار پسندیده و عقلانی استوار است. نمونه¬ای از اعمال معروف در قرآن، رفتار پسندیده زن و شوهر در دوره طلاق و رفتار پسندیده در مقابل عفو ولی دم است.  


1- عرف در اصطلاح
== عرف در اصطلاح ==
عرف در اصطلاح، به معنای روش و شیوه مستمر عملی یا گفتاری گفته می¬شود که در میان همه یا بیشتر مردم، یا قوم یا گروه خاصی شناخته شده و مرسوم است.<ref>[https://abadis.ir/fatofa/%D8%B9%D8%B1%D9%81/ . دانشنامه آزاد فارسی؛ ویکی پدیا؛ فرهنگنامه قرآن.]</ref>
عرف در اصطلاح، به معنای روش و شیوه مستمر عملی یا گفتاری گفته می¬شود که در میان همه یا بیشتر مردم، یا قوم یا گروه خاصی شناخته شده و مرسوم است.<ref>[https://abadis.ir/fatofa/%D8%B9%D8%B1%D9%81/ . دانشنامه آزاد فارسی؛ ویکی پدیا؛ فرهنگنامه قرآن.]</ref>
2- جایگاه عرف در قرآن
معروف، در اصطلاح قرآنی همان چیزی است¬که مردم در سطح جامعه بر مبنای اصول دینی تربیت یافته و شناخته‌اند و به آن عادت کرده¬اند. ویژگی معروف این است که شکل ثابت و بدون تغییر دارد و شامل گفتار<ref>. قَوْلٌ مَعْرُوفٌ وَ مَغْفِرَةٌ خَيْرٌ مِنْ صَدَقَةٍ يَتْبَعُها أَذىً وَ اللَّهُ غَنِيٌّ حَلِيمٌ‏؛ «گفتارى پسنديده [در برابر نيازمندان‏] و گذشت [از اصرار و تندىِ آنان‏] بهتر از صدقه‏اى است كه آزارى به دنبال آن باشد، و خداوند بى‏نياز بردبار است». (بقره/263)</ref> و رفتار<ref>. وَ لْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ‏؛ «و بايد از ميان شما، گروهى، [مردم را] به نيكى دعوت كنند و به كار شايسته وادارند و از زشتى بازدارند، و آنان همان رستگارانند». (آل عمران/104)</ref> می¬شود. <ref>[https://iqna.ir/fa/news/3939227/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%81-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3-%D8%B1%D9%88%D8%B4-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%90-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C . تحلیل «معروف» در قرآن کریم براساس روش زبان‌شناسیِ شناختی.]</ref>در آیات قرآن درباره عرف و معروف عقلایی و متداول در جامعه سخن گفته شده است و به پیامبر (ص) در مورد  معنا و مفهومی از نیکی‌هایی¬که در آن زمان مورد قبول بوده، سفارش کرده است.<ref>[https://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%B9%D8%B1%D9%81 . امامت پدیا.]</ref> چنانچه، [https://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B9%D9%88%D8%AA دعوت] به امور و ارزش ‌های عقلایی و عرفی، از وظایف پیامبر(ص) برشمرده شده است.<ref>. خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِينَ؛ «گذشت پيشه كن، و به [كار] پسنديده فرمان ده و از نادانان رُخ برتاب» (اعراف/199)</ref>


== جایگاه عرف در قرآن ==
معروف، در اصطلاح قرآنی همان چیزی است¬که مردم در سطح جامعه بر مبنای اصول دینی تربیت یافته و شناخته‌اند و به آن عادت کرده¬اند. ویژگی معروف این است که شکل ثابت و بدون تغییر دارد و شامل گفتار<ref>. قَوْلٌ مَعْرُوفٌ وَ مَغْفِرَةٌ خَيْرٌ مِنْ صَدَقَةٍ يَتْبَعُها أَذىً وَ اللَّهُ غَنِيٌّ حَلِيمٌ‏؛ «گفتارى پسنديده [در برابر نيازمندان‏] و گذشت [از اصرار و تندىِ آنان‏] بهتر از صدقه‏اى است كه آزارى به دنبال آن باشد، و خداوند بى‏نياز بردبار است». (بقره/263)</ref> و رفتار<ref>. وَ لْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ‏؛ «و بايد از ميان شما، گروهى، [مردم را] به نيكى دعوت كنند و به كار شايسته وادارند و از زشتى بازدارند، و آنان همان رستگارانند». (آل عمران/104)</ref> می¬شود. <ref>[https://iqna.ir/fa/news/3939227/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%81-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3-%D8%B1%D9%88%D8%B4-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%90-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C . تحلیل «معروف» در قرآن کریم براساس روش زبان‌شناسیِ شناختی.]</ref>در آیات قرآن درباره عرف و معروف عقلایی و متداول در جامعه سخن گفته شده است و به پیامبر (ص) در مورد معنا و مفهومی از نیکی‌هایی¬که در آن زمان مورد قبول بوده، سفارش کرده است.<ref>[https://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%B9%D8%B1%D9%81 . امامت پدیا.]</ref> چنانچه، [https://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B9%D9%88%D8%AA دعوت] به امور و ارزش ‌های عقلایی و عرفی، از وظایف پیامبر(ص) برشمرده شده است.<ref>. خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِينَ؛ «گذشت پيشه كن، و به [كار] پسنديده فرمان ده و از نادانان رُخ برتاب» (اعراف/199)</ref>انجام دهندگان معروف، مؤمنان و انبیای الهی هستند؛<ref>. يا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذا جاءَكَ الْمُؤْمِناتُ يُبايِعْنَكَ عَلى‏ أَنْ لا يُشْرِكْنَ بِاللَّهِ شَيْئاً وَ لا يَسْرِقْنَ وَ لا يَزْنِينَ وَ لا يَقْتُلْنَ أَوْلادَهُنَّ وَ لا يَأْتِينَ بِبُهْتانٍ يَفْتَرِينَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَ أَرْجُلِهِنَّ وَ لا يَعْصِينَكَ فِي مَعْرُوفٍ فَبايِعْهُنَّ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ‏؛ «اى پيامبر، چون زنان باايمان نزد تو آيند كه [با اين شرط] با تو بيعت كنند كه چيزى را با خدا شريك نسازند، و دزدى نكنند، و زنا نكنند، و فرزندان خود را نكشند، و بچه‏هاى حرامزاده‏اى را كه پس انداخته‏اند با بُهتان [و حيله‏] به شوهر نبندند، و در [كار] نيك از تو نافرمانى نكنند، با آنان بيعت كن و از خدا براى آنان آمرزش بخواه، زيرا خداوند آمرزنده مهربان است». (ممتحنه/12)</ref> نه خداوند، بلکه خداوند به مصادیق معروف امر می‌کند. از جمله مصادیق دعوت به معروف در قرآن معروف در مقابل عفو ولی دم<ref>. يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصاصُ فِي الْقَتْلى‏ الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَ الْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَ الْأُنْثى‏ بِالْأُنْثى‏ فَمَنْ عُفِيَ لَهُ مِنْ أَخِيهِ شَيْ‏ءٌ فَاتِّباعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَ أَداءٌ إِلَيْهِ بِإِحْسانٍ ذلِكَ تَخْفِيفٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ رَحْمَةٌ فَمَنِ اعْتَدى‏ بَعْدَ ذلِكَ فَلَهُ عَذابٌ أَلِيمٌ‏؛ «اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، در باره كشتگان، بر شما [حقّ‏] قصاص مقرر شده: آزاد عوض آزاد و بنده عوض بنده و زن عوض زن. و هر كس كه از جانب برادر [دينى‏] اش [يعنى ولىّ مقتول‏]، چيزى [از حق قصاص‏] به او گذشت شود، [بايد از گذشت ولىّ مقتول‏] به طور پسنديده پيروى كند، و با [رعايت‏] احسان، [خونبها را] به او بپردازد. اين [حكم‏] تخفيف و رحمتى از پروردگار شماست؛ پس هر كس، بعد از آن از اندازه درگذرد، وى را عذابى دردناك است». (بقره/178)</ref>و دعوت به معروف به زن شوهری است که در حال طلاق هستند<ref>. أَسْكِنُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ سَكَنْتُمْ مِنْ وُجْدِكُمْ وَ لا تُضآرُّوهُنَّ لِتُضَيِّقُوا عَلَيْهِنَّ وَ إِنْ كُنَّ أُولاتِ حَمْلٍ فَأَنْفِقُوا عَلَيْهِنَّ حَتَّى يَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ فَإِنْ أَرْضَعْنَ لَكُمْ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ وَ أْتَمِرُوا بَيْنَكُمْ بِمَعْرُوفٍ وَ إِنْ تَعاسَرْتُمْ فَسَتُرْضِعُ لَهُ أُخْرى؛‏ «همانجا كه [خود] سكونت داريد، به قدر استطاعت خويش آنان را جاى دهيد و به آنها آسيب [و زيان‏] مرسانيد تا عرصه را بر آنان تنگ كنيد. و اگر باردارند خرجشان را بدهيد تا وضع حمل كنند. و اگر براى شما [بچه‏] شير مى‏دهند مزدشان را به ايشان بدهيد و به شايستگى ميان خود به مشورت پردازيد، و اگر كارتان [در اين مورد] با هم به دشوارى كشيد [زن‏] ديگرى [بچّه را] شير دهد». (طلاق/6)</ref>.


انجام دهندگان معروف، مؤمنان و انبیای الهی هستند؛<ref>. يا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذا جاءَكَ الْمُؤْمِناتُ يُبايِعْنَكَ عَلى‏ أَنْ لا يُشْرِكْنَ بِاللَّهِ شَيْئاً وَ لا يَسْرِقْنَ وَ لا يَزْنِينَ وَ لا يَقْتُلْنَ أَوْلادَهُنَّ وَ لا يَأْتِينَ بِبُهْتانٍ يَفْتَرِينَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَ أَرْجُلِهِنَّ وَ لا يَعْصِينَكَ فِي مَعْرُوفٍ فَبايِعْهُنَّ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ‏؛ «اى پيامبر، چون زنان باايمان نزد تو آيند كه [با اين شرط] با تو بيعت كنند كه چيزى را با خدا شريك نسازند، و دزدى نكنند، و زنا نكنند، و فرزندان خود را نكشند، و بچه‏هاى حرامزاده‏اى را كه پس انداخته‏اند با بُهتان [و حيله‏] به شوهر نبندند، و در [كار] نيك از تو نافرمانى نكنند، با آنان بيعت كن و از خدا براى آنان آمرزش بخواه، زيرا خداوند آمرزنده مهربان است». (ممتحنه/12)</ref> نه خداوند، بلکه خداوند به مصادیق معروف امر می‌کند. از جمله مصادیق دعوت به معروف در قرآن معروف در مقابل عفو ولی دم<ref>. يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصاصُ فِي الْقَتْلى‏ الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَ الْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَ الْأُنْثى‏ بِالْأُنْثى‏ فَمَنْ عُفِيَ لَهُ مِنْ أَخِيهِ شَيْ‏ءٌ فَاتِّباعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَ أَداءٌ إِلَيْهِ بِإِحْسانٍ ذلِكَ تَخْفِيفٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ رَحْمَةٌ فَمَنِ اعْتَدى‏ بَعْدَ ذلِكَ فَلَهُ عَذابٌ أَلِيمٌ‏؛ «اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، در باره كشتگان، بر شما [حقّ‏] قصاص مقرر شده: آزاد عوض آزاد و بنده عوض بنده و زن عوض زن. و هر كس كه از جانب برادر [دينى‏] اش [يعنى ولىّ مقتول‏]، چيزى [از حق قصاص‏] به او گذشت شود، [بايد از گذشت ولىّ مقتول‏] به طور پسنديده پيروى كند، و با [رعايت‏] احسان، [خونبها را] به او بپردازد. اين [حكم‏] تخفيف و رحمتى از پروردگار شماست؛ پس هر كس، بعد از آن از اندازه درگذرد، وى را عذابى دردناك است». (بقره/178)</ref>و دعوت به معروف به زن شوهری است که در حال طلاق هستند<ref>. أَسْكِنُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ سَكَنْتُمْ مِنْ وُجْدِكُمْ وَ لا تُضآرُّوهُنَّ لِتُضَيِّقُوا عَلَيْهِنَّ وَ إِنْ كُنَّ أُولاتِ حَمْلٍ فَأَنْفِقُوا عَلَيْهِنَّ حَتَّى يَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ فَإِنْ أَرْضَعْنَ لَكُمْ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ وَ أْتَمِرُوا بَيْنَكُمْ بِمَعْرُوفٍ وَ إِنْ تَعاسَرْتُمْ فَسَتُرْضِعُ لَهُ أُخْرى؛‏ «همانجا كه [خود] سكونت داريد، به قدر استطاعت خويش آنان را جاى دهيد و به آنها آسيب [و زيان‏] مرسانيد تا عرصه را بر آنان تنگ كنيد. و اگر باردارند خرجشان را بدهيد تا وضع حمل كنند. و اگر براى شما [بچه‏] شير مى‏دهند مزدشان را به ايشان بدهيد و به شايستگى ميان خود به مشورت پردازيد، و اگر كارتان [در اين مورد] با هم به دشوارى كشيد [زن‏] ديگرى [بچّه را] شير دهد». (طلاق/6)</ref>
== منابع ==
[https://iqna.ir/fa ایکنا].


  منابع
  [https://iqna.ir/fa ایکنا].
[https://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%B9%D8%B1%D9%81 امامت پدیا]
[https://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%B9%D8%B1%D9%81 امامت پدیا]
[https://abadis.ir/fatofa/%D8%B9%D8%B1%D9%81/ دانشنامه آزاد فارسی]
[https://abadis.ir/fatofa/%D8%B9%D8%B1%D9%81/ دانشنامه آزاد فارسی]
[https://quran.isca.ac.ir/fa/Qurantopic/239/372521 فرهنگنامه قرآن]
[https://quran.isca.ac.ir/fa/Qurantopic/239/372521 فرهنگنامه قرآن]
[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B1%D9%81 ویکی پدیا]


[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B1%D9%81 ویکی پدیا]


</div>
== پاورقی ها ==
ویراستار
۲٬۲۳۶

ویرایش