پرش به محتوا

شورای فقهی بانک مرکزی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''شورای فقهی بانک مرکزی'''؛ به شورایی گفته می شود که با نگاهی فقهی، بر عملکرد بانک مرکزی نظارت دارد. اعضای این شورا توسط بانک مرکزی انتخاب و صلاحیت آنها توسط شورای نگهبان تأیید می شود. این شورا در آغاز کار جایگاه مشورتی داشته است و سپس، به تدریج...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:


== معرفی شورای فقهی بانک مرکزی ==
== معرفی شورای فقهی بانک مرکزی ==
شورای فقهی بانک مرکزی در سال 1388 تشکیل<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3528233/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D8%B4%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B4%D8%B1%D8%B9%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C .  آسیب‌های ناشی از فقدان نظارت شرعی در بانک مرکزی]</ref> شد. این شورا به دلیل اهمیت نظارت شرعی در نطام بانکی در برنامه ششم توسعه برنامه ریزی شد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3669235/%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%85-%D9%85%D9%88%D9%81%D9%82%DB%8C%D8%AA-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 .  لوازم موفقیت شورای فقهی در ایران]</ref> وظیفه این شورا نظارت شرعی بر روی مسائل بانکی است. به بیان دیگر، شورای فقهی بانک مرکزی وظیفه دارد که مطابقت مسائل بانکی را با شریعت بسنجد. این شورا در آغاز کار، جایگاه مشورتی<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3768164/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C-%D8%B5%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%8B-%D8%AA%D9%88%D8%AC%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%B9%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%B9%DB%8C-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%DB%8C-%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%AF . شورای فقهی صرفاً توجیه‌کننده عملکرد شرعی نظام بانکی نباشد.]</ref> داشته است؛ اما اخیرا، با تصویب قانون در مجلس شورای اسلامی از حالت مشورتی خارج شده ودر تصمیمات بانک مرکزی، سود تسهیلات، سود سپرده‌ها و مسائل شرعی دیگری که باید در بانک رعایت شود تأثیرگذار است و بخشنامه‌ها و مصوبات این شورای همانند سایر مصوبات بانک مرکزی خواهد بود.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3666072/%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B9%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C .  نقش بانک مرکزی در انتخاب اعضای شورای فقهی]</ref> قدرت بیشتری در اجرای مصوباتش پیدا کرده است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3528233/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D8%B4%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B4%D8%B1%D8%B9%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C .  آسیب‌های ناشی از فقدان نظارت شرعی در بانک مرکزی]</ref> شورای فقهی برای اجرای مصوباتش دو بخش دبیرخانه و واحد انطباق با شریعت دارد که اعضایش به انتخاب بانک مرکزی و به تأیید شورای نگهبان انتخاب می شوند. ویژگی اعضایش این است که باید به معیارهای شفافیت و پاسخگویی پایبند باشد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3669235/%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%85-%D9%85%D9%88%D9%81%D9%82%DB%8C%D8%AA-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 .  لوازم موفقیت شورای فقهی در ایران]</ref> البته، باید در انتخاب افراد صالح برای عضو شورای فقهی بانک مرکزی نهایت تلاش را انجام داد تا کارایی لازم در کنترل مصوبات را داشته باشند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3666072/%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B9%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C .  نقش بانک مرکزی در انتخاب اعضای شورای فقهی]</ref>  بر این اساس، اگر بانک مرکزی مصوبه‌ای داشته باشد، باید حتما شورای فقهی آن را تأیید کند؛ مگر اینکه این مصوبه به مجلس رفته یا از طریق مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب شود و شورای فقهی بانک مرکزی کنترلی بر آن نداشته باشد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3229709/%D9%84%D8%B2%D9%88%D9%85-%D8%AA%D8%B4%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%87%D9%85%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1<nowiki> لزوم تشکیل شورای فقهی در همه بانک‌های کشور ]</nowiki></ref>
شورای فقهی بانک مرکزی در سال 1388 تشکیل<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3528233/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D8%B4%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B4%D8%B1%D8%B9%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C .  آسیب‌های ناشی از فقدان نظارت شرعی در بانک مرکزی]</ref> شد. این شورا به دلیل اهمیت نظارت شرعی در نطام بانکی در برنامه ششم توسعه برنامه ریزی شد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3669235/%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%85-%D9%85%D9%88%D9%81%D9%82%DB%8C%D8%AA-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 .  لوازم موفقیت شورای فقهی در ایران]</ref> وظیفه این شورا نظارت شرعی بر روی مسائل بانکی است. به بیان دیگر، شورای فقهی بانک مرکزی وظیفه دارد که مطابقت مسائل بانکی را با شریعت بسنجد. این شورا در آغاز کار، جایگاه مشورتی<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3768164/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C-%D8%B5%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%8B-%D8%AA%D9%88%D8%AC%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%B9%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%B9%DB%8C-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%DB%8C-%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%AF . شورای فقهی صرفاً توجیه‌کننده عملکرد شرعی نظام بانکی نباشد.]</ref> داشته است؛ اما اخیرا، با تصویب قانون در مجلس شورای اسلامی از حالت مشورتی خارج شده ودر تصمیمات بانک مرکزی، سود تسهیلات، سود سپرده‌ها و مسائل شرعی دیگری که باید در بانک رعایت شود تأثیرگذار است و بخشنامه‌ها و مصوبات این شورای همانند سایر مصوبات بانک مرکزی خواهد بود.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3666072/%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B9%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C .  نقش بانک مرکزی در انتخاب اعضای شورای فقهی]</ref> قدرت بیشتری در اجرای مصوباتش پیدا کرده است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3528233/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D8%B4%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B4%D8%B1%D8%B9%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C .  آسیب‌های ناشی از فقدان نظارت شرعی در بانک مرکزی]</ref> شورای فقهی برای اجرای مصوباتش دو بخش دبیرخانه و واحد انطباق با شریعت دارد که اعضایش به انتخاب بانک مرکزی و به تأیید شورای نگهبان انتخاب می شوند. ویژگی اعضایش این است که باید به معیارهای شفافیت و پاسخگویی پایبند باشد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3669235/%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%85-%D9%85%D9%88%D9%81%D9%82%DB%8C%D8%AA-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 .  لوازم موفقیت شورای فقهی در ایران]</ref> البته، باید در انتخاب افراد صالح برای عضو شورای فقهی بانک مرکزی نهایت تلاش را انجام داد تا کارایی لازم در کنترل مصوبات را داشته باشند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3666072/%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B9%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C .  نقش بانک مرکزی در انتخاب اعضای شورای فقهی]</ref>  بر این اساس، اگر بانک مرکزی مصوبه‌ای داشته باشد، باید حتما شورای فقهی آن را تأیید کند؛ مگر اینکه این مصوبه به مجلس رفته یا از طریق مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب شود و شورای فقهی بانک مرکزی کنترلی بر آن نداشته باشد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3229709/%D9%84%D8%B2%D9%88%D9%85-%D8%AA%D8%B4%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%87%D9%85%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1 <nowiki>لزوم تشکیل شورای فقهی در همه بانک‌های کشور]</nowiki>] </ref>


== کارکرد شورای فقهی بانک مرکزی ==
== کارکرد شورای فقهی بانک مرکزی ==
ویراستار
۸٬۳۴۱

ویرایش