ویراستار
۵۱۹
ویرایش
(صفحهای تازه حاوی «'''سوره جمعه؛''' شصت و دومین سوره و از سورههای مدنی است که در جزء بیست و هشتم قرآن قرار دارد. این سوره به سبب بیان حکم نماز جمعه، جمعه نامیده شده است. خداوند در این سوره به اهمیت نماز جمعه میپردازد و به مسلمانان دستور میدهد هنگام برپایی نماز ج...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳: | خط ۳: | ||
== معرفی سوره == | == معرفی سوره == | ||
این سوره را جُمُعه (به ضمّ میم) یا جُمْعه (به سکون میم) مینامند؛ چراکه حکم نماز جمعه و آداب اعمال پس از آن را بیان میکند. سوره جمعه جزو سورههای مدنی و در ترتیب نزول، صد و نهمین سورهای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، شصت و دومین سوره است و در جزء ۲۸ قرآن جای دارد.<ref>معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۶۸. </ref><ref>خرمشاهی، «سوره جمعه»، ص۱۲۵۵ـ۱۲۵۶. </ref> سوره جمعه یک آینه درخشان از اصول اخلاقی و جوهره تعلیم و تربیت انسان و یکی از معجزات قرآن است، از ابتدا تا انتهای این سوره سرشار از اصول تربیتی برای انسان است و بر روی قرائت آن در روز جمعه در روایات تأکید شده است.<ref>[https://iqna.ir/00EeUl سوره جمعه آینه درخشان اصول اخلاقی و جوهره تعلیم و تربیت است]</ref> | این سوره را جُمُعه (به ضمّ میم) یا جُمْعه (به سکون میم) مینامند؛ چراکه حکم نماز جمعه و آداب اعمال پس از آن را بیان میکند. سوره جمعه جزو سورههای مدنی و در ترتیب نزول، صد و نهمین سورهای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، شصت و دومین سوره است و در جزء ۲۸ قرآن جای دارد.<ref>معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۶۸. </ref><ref>خرمشاهی، «سوره جمعه»، ص۱۲۵۵ـ۱۲۵۶. </ref> سوره جمعه یک آینه درخشان از اصول اخلاقی و جوهره تعلیم و تربیت انسان و یکی از معجزات قرآن است، از ابتدا تا انتهای این سوره سرشار از اصول تربیتی برای انسان است و بر روی قرائت آن در روز جمعه در روایات تأکید شده است.<ref>[https://iqna.ir/00EeUl سوره جمعه آینه درخشان اصول اخلاقی و جوهره تعلیم و تربیت است]</ref> | ||
=== شان نزول سوره === | |||
از جابر بن عبدالله انصاری نقل شده است: با پیامبر(ص) نماز جمعه میخواندیم که کاروان تجاری رسید و مردم (نمازگزاران) به سوی کاروان پراکنده شدند و به جز دوازده نفر کسی باقی نماند که من هم جزو آنان بودم. پس این آیه نازل شد: «وَ إِذا رَأَوْا تِجارَةً أَوْ لَهْواً...: و چون داد و ستد يا سرگرمیای ببينند، به سوى آن روى میآروند و تو را در حالى كه ايستادهاى ترک مىکنند». در نقلی دیگر آمده است مردم مدینه گرسنه بودند و آذوقه هم گران شده بود که کاروان تجاریِ دحیة بن خلیفه وارد مدینه شد و نمازگزاران به سوی او شتافتند و عده کمی باقی ماندند. پس آیه مذکور نازل شد و پیامبر(ص) گفت: اگر همه مسلمانان میرفتند، آتش آنان را فرا میگرفت. گفته شده کسانی که اطراف پیامبر ماندند، علی بن ابیطالب، حسن، حسین، فاطمه، سلمان، ابوذر، مقداد و صُهَیب بودند.<ref>بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص381</ref><ref>واحدی، اسباب نزول القرآن، ۱۴۱۱ق، ص۴۴۹.</ref> | |||
== تعامل دوگان اقتصاد و عبادت == | |||
در آيات نهم و دهم سوره مباركه «جمعه»، «یَا أَیُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِی لِلصَّلَاةِ مِن یَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَیْعَ ذَلِكُمْ خَیْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿۹﴾ فَإِذَا قُضِیَتِ الصَّلَاةُ فَانتَشِرُوا فِی الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِن فَضْلِ اللَّهِ وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَّعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿۱۰﴾؛ اى كسانى كه ايمان آوردهايد چون براى نماز جمعه ندا درداده شد به سوى ذكر خدا بشتابيد و داد و ستد را واگذاريد اگر بدانيد اين براى شما بهتر است (۹) و چون نماز گزارده شد در [روى] زمين پراكنده گرديد و فضل خدا را جويا شويد و خدا را بسيار ياد كنيد باشد كه شما رستگار گرديد (۱۰)»، خداوند متعال، صراحتاً اظهار میدارد كه پس از ذكر خدا مجدد به كار مشغول شويد و اين نشان میدهد كه در اسلام حتی روز جمعه هم تعطيل نيست. در سيره عملی معصومين(ع) مشاهده میشود كه آن بزرگواران به اندازهای به كار و كوشش همت میگماشتند كه حضرت اميرالمؤمنين(ع) از زور بازوی خود هزار بنده را آزاد كردند و تلاشها و زحمات حضرت تا آنجا است كه چاههايی كه ايشان حفر میكردند هنوز مورد بهرهبردای است.همچنين در ميزانالحكمه درباره حواريون حضرت عيسی(ع) آمده است كه هرچه از آب و نان و ساير احتياجات خود میخواستند حضرت برايشان دعا كرده و مهيا میشد، تا اينكه روزی از حضرت پرسيدند كه آيا قومی از ما بهتر هم وجود دارد؟ حضرت فرمودند: آنان كه با زور بازوی خود كار كرده و نياز خود را رفع كنند و بدين ترتيب بعد از آن حواريون به كار شستوشوی لباسهای مردم مشغول شدند. يكی از عوامل مهم بيكاری جوانان نشناختن استعدادها و توانمندیها و تغيير ملاكها در انتخاب كار است، زيرا اگر افراد فقط در انتخاب كار درآمد زياد و كار آسان را در نظر نگرفته و استعدادهای خود را ملاك قرار دهند، يك دسته خاصی از كارها پرطرفدار و دستهای ديگر بدون متقاضی باقی نمیماند و علاوه بر آن براساس روايتی از اميرمؤمنان(ع) كه كار تفريح مرد است در چنين وضعيتی افراد از كار خود لذت میبرند.<ref>[https://iqna.ir/008mp4 آيات نهم و دهم سوره جمعه به همراهی عبادت همراه با فعاليت اقتصادی تأكيد دارد]</ref> | |||
== آموزش علم فلسفه بعثت == | == آموزش علم فلسفه بعثت == |