معلولیت: تفاوت میان نسخه‌ها

'''معلولیت'''؛ به هر عیب و نقصی گفته می¬شود که ممکن است انسان به طور طبیعی یا بر اثر بیماری و حادثه به آن دچار شود. انسان در اثر حوادث ممکن است دچار آسیب شدید جسمی یا روحی شود و یکی از اعضای بدنش دچار آسیب ¬شود. این آسیب می¬تواند شامل اموری چون فلج، نابینایی، ناشنوایی یا عقب ماندگی ذهنی باشد. معلولیت در قرآن، فقط نقصان جسمی نیست؛ بلکه کوری، ناشنوایی و فلج در روح نیز نوعی معلولیت به حساب می¬آید. بر این اساس، طبق قرآن شخصی معلول است که تقوا و عمل صالح نداشته باشد.  

فرد معلول به کسی گفته می‌شودکه بر اثر نقص جسمی، ذهنی و روانی اختلال و ناتوانی دائمی در بدن یا روح انسان به وجود می¬آورد. این نوع از ناتوانی می¬تواند نقص کامل در شنوایی، بینایی، اختلال در گفتار و یا فلجی در دست و پا باشد.<ref>[https://fa.wikipedia.org/wiki/ناتوانی .ویکی پدیا؛ ]</ref>  

در قرآن دو نوع تعریف برای معلول گفته شده است. یکی از معانی معلول این است که فرد نقص جسمی دارد و این نقص جسمی به خاطر آزمایش الهی است.<ref>. وَ لَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْ‏ءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرِينَ‏؛ «به طور حتم ما همه شما را با امورى از قبيل: ترس و گرسنگى، نقصان مالى و جانى و كمبود محصول مورد آزمايش قرار مي دهيم و به صبر كنندگان مژده بهشت بده» (بقره/155).</ref> یکی دیگر از معانی معلول این است که فرد نقص روحی دارد که به واسطه این نقص، اعمال پسندیده به طور دائم انجام نمی¬دهد. به عنوان نمونه، کسی که دارای نقص روحی است، نابینا است و از عبادت رویگردان است.<ref>. وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكاً وَ نَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ أَعْمى‏؛ «و هر كه از ذكر و عبادت من روى برتافت قطعا زندگى پرمشقتى خواهد داشت و روز قيامت او را نابينا محشور ميكنيم» (طه/124).</ref> در نمونه دیگر از آیات قرآن، کافران کر، لال و کور هستند؛ زیرا آنها با گناهان خود نقص روحی و فکری برای خود ایجاد کرده¬اند و از عبادت و بندگی خدا به دور هستند.<ref>. وَ مَثَلُ الَّذِينَ كَفَرُوا كَمَثَلِ الَّذِي يَنْعِقُ بِما لا يَسْمَعُ إِلَّا دُعاءً وَ نِداءً صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لا يَعْقِلُونَ‏؛ مثل آنان كه كافر شدند، همانا مثل كسى است كه گوسفندان خود را (بنام) صدا بزند ولى آنها چيزى جز سر و صدا نمى‏شنوند، آنان در برابر حق كر و لال و نابينا هستند و عقل خود را بكار نمى‏برند. (بقره/171)</ref>  

در نگاه اسلام، معلولیت، محدودیت و مانع رشد و کمال نیست و در منظر عدل الهی، اگر چیزی از انسان گرفته بشود، حتما نعمتی دیگر به او عطا می-شود.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3769049/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%B1%D8%A7-%D9%85%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA-%D9%88-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B9-%D8%AF%D8%B1%DA%A9-%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%B7%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D9%86%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF . اسلام معلولیت را محدودیت و مانع درک حیات طیبه نمی¬داند.]</ref> درواقع، معلوليت جسمی يا حركتی هيچ نقص و كمبودی در ساختار شخصيت انسان ايجاد نمی‌كند. <ref>[https://zanjan.iqna.ir/fa/news/1888730/%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%D9%8A%D8%AA-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D9%84%D9%8A%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D9%86%D9%82%D8%B5%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%AE%D8%B5%D9%8A%D8%AA-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF . قرآن معلوليت را دليلی بر نقصان شخصيت انسان نمی‌داند.]</ref> به همين دليل، در نگاه قرآن همه جا واژه خسران برای «انفس» به کار رفته است.<ref>. وَ تَراهُمْ يُعْرَضُونَ عَلَيْها خاشِعِينَ مِنَ الذُّلِّ يَنْظُرُونَ مِنْ طَرْفٍ خَفِيٍّ وَ قالَ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ الْخاسِرِينَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَ أَهْلِيهِمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ أَلا إِنَّ الظَّالِمِينَ فِي عَذابٍ مُقِيمٍ؛ «و خواهى ديد كه ستمكاران را بسوى آتش ميبرند و آنها سرافكنده از ذلت و خوارى زير چشمى به آن نگاه ميكنند و كسانى كه ايمان آوردند، خواهند گفت: همانا زيانكاران واقعى كسانى هستند كه روز قيامت به خودشان و به خانواده‏شان زيان رسانيدند. آگاه باشيد كه ستمكاران پيوسته در عذاب خواهند بود» (شوری/45).</ref>بر این اساس، معلولیت به عنوان یک محدودیت برای افراد تلقی نمی¬شود و انسان می¬تواند با عزم و اراده‌ای راسخ  موانع را پشت سر بگذارد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3585653/%D8%B3%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%B1-%D8%B1%D9%88%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%86%D8%B3%D8%A8%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87 . سمینار «رویکرد اسلام نسبت به پدیده معلولیت» در ترکیه؛ روایتی از رنگ باختگی معلولیت به علت زندگی؛«باورهای غلطی» که ظلم در حق معلولان است؛ باور به حکمت رخدادها کنار آمدن با معلولیت را راحت‌تر می‌کند]</ref> اگر انسان از یک نظر دارای معلولیت است؛ ولی از لحاظ دیگر، خداوند استعدادهای بسیاری در وجود وی قرار داده است که باید این استعدادها شکوفا شود.<ref>[https://birjand.iqna.ir/fa/news/3669870/%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D9%81%D8%B1%D8%B5%D8%AA%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . معلولیت فرصتی برای خداشناسی است.]</ref> در نتیجه، قرآن سلامت جسمی را ملاك مناسبی برای ارزشيابی انسان نمی‌داند و انسان‌ها را براساس ميزان تقوا و عمل صالح آن‌ها می‌سنجد<ref>[https://khorasan.iqna.ir/fa/news/1770603/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%8A%D8%AC-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D9%8A%D9%86-%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF-%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . ترويج فرهنگ قرآنی بين افراد ناتوان جامعه ضروری است.]</ref>و با ارزش‌ترين افراد را با تقوا‌ترين آن‌ها می‌داند.<ref>. يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَ أُنْثى‏ وَ جَعَلْناكُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ؛ «اى مردم، ما همه شما را از مرد و زنى آفريديم و شما را بصورت گروه‏ها و قبايل مختلف درآورديم تا يكديگر را بشناسيد (و بدانيد كه اصل و نسب مايه مباهات و افتخار نيست) در حقيقت، گرامى‏ترين شما نزد خدا پرهيزكارترين شماست، بدرستى  كه خدا دانا و آگاه است» (حجرات/13).</ref>