بی نیاز (مترادف): تفاوت میان نسخه‌ها

بی نیاز (مترادف) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۳ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۲۱

۶٬۰۲۰ بایت اضافه‌شده ، ۱۳ نوامبر

بدون خلاصۀ ویرایش

Shojaei

ویراستار

۸٬۴۹۸

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-==مترادفات قرآنی کلام بیهوده==
+==مترادفات قرآنی بی نیاز==
 مترادف های این واژه در قرآن عبارت است از «غنی»، «صمد».
-==مترادفات «کلام بیهوده» در قرآن==
+==مترادفات «بی نیاز» در قرآن==
 {| class="wikitable"
 |+
@@ خط ۱۰: / خط ۱۰: @@
 !نمونه آیات
 |-
-|
+|غنی
-|[[یسر (ریشه)|ریشه ؟]]
+|[[غنی (ریشه)|ریشه غنی]]
-|[[یسر (واژگان)|مشتقات ؟]]
+|[[غنی (واژگان)|مشتقات غنی]]
-|
-|-
-|
-|[[هون (ریشه)|ریشه ؟]]
-|[[هون (واژگان)|مشتقات ؟]]
 |
 |-
-|
+|صمد
-|
+|[[صمد (ریشه)|ریشه صمد]]
-|
+|[[صمد (واژگان)|مشتقات صمد]]
 |
 |}
-==معانی مترادفات قرآنی کلام بیهوده==
+==معانی مترادفات قرآنی بی نیاز==
+=== «غنی» ===
+الغِنَى‏، در گونه‏ها و اقسامى مختلف بكار مى‏رود:
+اوّل- در معنى بى‏نيازى مطلق و اين نيست مگر براى خداى تعالى و همانست كه در آيات زير بيان شده است:
+(إِنَّ اللَّهَ لَهُوَ الْغَنِيُ‏ الْحَمِيدُ- 64/ حجّ) (أَنْتُمُ الْفُقَراءُ إِلَى اللَّهِ وَ اللَّهُ هُوَ الْغَنِيُ‏ الْحَمِيدُ- 15/ فاطر) دوّم- كم نيازى و احتياجات كم و اندك و همانست كه در آيه: (وَ وَجَدَكَ عائِلًا فَأَغْنى‏- 8/ ضحى) اشاره شده است و اين همان غنايى است كه در سخن پيامبر (ص) يادآورى شده است كه فرمود:
+«الغنى، غنى النّفس». (بى‏نيازى واقعى، عزّت نفس و بى‏نيازى روحى و نفسانى است) سوّم- غنى- در معنى زيادى دستآورده‏ها بر حسب گونه گونى مردم، مثل آيات: (وَ مَنْ كانَ غَنِيًّا فَلْيَسْتَعْفِفْ‏
+- 6/ نساء) (الَّذِينَ يَسْتَأْذِنُونَكَ وَ هُمْ أَغْنِياءُ
+- 93/ توبه) (لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذِينَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقِيرٌ وَ نَحْنُ أَغْنِياءُ- 181/ آل عمران)اين مطلب، يعنى مفهوم آيه اخير را وقتى كه آيه: (مَنْ ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً- 245/ بقره) نازل شد گفتند (يعنى خدا از ما قرض مى‏خواهد؟ و اين مطلب نهايت كوتاه بينى چنان كسان را مى‏رساند كه يارى و وام دادن به مستضعفين را بحساب قرض و وام دادن به ذات خدا تلقّى كردند). و آيه: (يَحْسَبُهُمُ الْجاهِلُ أَغْنِياءَ مِنَ التَّعَفُّفِ‏- 273/ بقره) داراى عزّت نفس و بى نيازى معنوى هستند بطوريكه شخص نادان آنها را اغنياء مى‏پندارد زيرا در آنها پارسائى و خوددارى از حرام و لطف و مهربانى مى‏بينند و بر اين معنى است سخن پيامبر عليه السّلام به «معاذ بن جبل»كه فرمود:
+«خذ من اغنيائهم و ردّ فى فقرائهم».
+(از اغنياء و بى‏نيازان‏شان بگير و به نيازمندانشان رد كن).
+و اين معنى همانست كه شاعر گويد: (قد يكثر المال و الانسان مفتقر(مال فراوان مى‏شود ولى انسان نيازمند) غَنَيْتُ‏ بكذا غِنْيَاناً و غِنَاءً و اسْتَغْنَيْتُ‏ و تَغَنَّيْتُ‏ و تَغَانَيْتُ‏: صور افعال اين فعل است، يعنى از آن بى نياز شدم و به آن بسنده كردم، خداى تعالى گويد: (وَ اسْتَغْنَى‏ اللَّهُ‏- 6/ تغابن) (وَ اللَّهُ‏ غَنِيٌ‏ حَمِيدٌ- 16/ تغابن) (اغنانِي‏ بكذا و أَغْنَى‏ عنه كذا: وقتى است كه او را كفايت كند.
+در آيات: (ما أَغْنى‏ عَنِّي مالِيَهْ‏- 28/ حاقّه)(ما أَغْنى‏ عَنْهُ مالُهُ‏- 2/ مسد)(لَنْ‏ تُغْنِيَ‏ عَنْهُمْ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً- 10/ آل عمران)(ما أَغْنى‏ عَنْهُمْ ما كانُوا يُمَتَّعُونَ‏- 207/ شعراء) (لا تُغْنِ‏ عَنِّي شَفاعَتُهُمْ‏- 23/ يس)(وَ لا يُغْنِي‏ مِنَ اللَّهَبِ‏- 31/ مرسلات)
+الغَانِيَة: زنى كه در برابر شوهرش از زينت و آرايش بى‏نياز است يا بخاطر زيبائيش مستغنى از زيور و زينت است.
+غَنَى‏ فى مكان كذا: وقتى است كه كسى ماندنش در جايى طولانى شود و از غير آن مكان بى نياز باشد در آيه: (كَأَنْ لَمْ‏ يَغْنَوْا فِيهَا- 92/ 1/ اعراف)
+مَغْنِيّ‏: براى اسم مكان و مصدر هر دو هست.
+غَنَّى‏، أُغْنِيَةً و غِنَاءً: آواز خواند، گفته شده- تَغَنَّى‏ به معنى استغنى- است و حديث‏ پيامبر عليه السّلام كه فرمود: «من لم‏ يَتَغَنَ‏- بالقرآن»<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏2، ص: 721-717</ref>
+=== «صمد» ===
+الصَّمَد: بزرگوارى، كه در كارها به او توجّه مى‏شود و به سوى او قصد مى‏شود.
+صَمَدَ صَمْدَهُ‏: در حالى كه به او اعتماد داشت قصد او كرد و به او توجّه كرد.
+گفته شده- صَمَد- چيزى است كه تو خالى نباشد و آنچه تو خالى نباشد دو چيز است: اوّل- چيزى كه مادون انسان باشد، مثل: جمادات.
+دوّم- آنچه از انسان برتر و متعالى‏تر باشد، مثل خداى بارى و فرشتگان. و مقصود از آيه: (اللَّهُ‏ الصَّمَدُ- 1- اخلاص) آگاه و هشدارى است كه خداى بارى بر خلاف كسى است كه برايش الوهيّت قائلند و اثبات مى‏كنند، و مثل اين معنى را در آيه:
+(وَ أُمُّهُ صِدِّيقَةٌ كانا يَأْكُلانِ الطَّعامَ‏- 75/ مائده) اشاره نموده است‏<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏2، ص: 420</ref>
 ==ارجاعات==
 [[رده:فرهنگنامه مترادفات قرآن]]