باران (مترادف): تفاوت میان نسخه‌ها

|[[مطر (ریشه)|ریشه مطر]]

|[[مطر (واژگان)|مشتقات مطر]]

|-

|ماء

|[[موه (ریشه)|ریشه موه]]

|[[موه (واژگان)|مشتقات موه]]

|-

|[[طلل (ریشه)|ریشه طلل]]

|[[طلل (واژگان)|مشتقات طلل]]

|-

|وَدق

|[[ودق (ریشه)|ریشه ودق]]

|[[ودق (واژگان)|مشتقات ودق]]

|-

|غیث

|[[غیث (ریشه)|ریشه غیث]]

|[[غیث (واژگان)|مشتقات غیث]]

|-

|[[درر (جریان)|ریشه درر]]

|[[درر (واژگان)|مشتقات درر]]

|-

|غَدَق

|[[غدق (ریشه)|ریشه غدق]]

|[[غدق (واژگان)|مشتقات غدق]]

|-

|[[صوب (اصابۀ)|ریشه صوب]]

|[[صوب (واژگان)|مشتقات صوب]]

|-

|[[وبل (ریشه)|ریشه وبل]]

|[[وبل (واژگان)|مشتقات وبل]]

|}

==معانی مترادفات قرآنی باران==

مَطَر آبى كه فرو ميريزد- يوم‏ مَطِير و مَاطِر و مُمْطِر- روزى بارانى، وادى‏ مَطِير و مَمْطُور- دشت و دره پر آب- مَطَرَتْنَا السماءُ و أَمْطَرَتْنَا- آسمان بر ما باران نازل كرد يا آسمان ما را بارانى كرد.

فرس‏ مُتَمَطِّر- اسب تيزرو كه مثل باران تيز و تند است، مُسْتَمْطِر- طلب- كننده باران و جاى روشن باران كه به خواهنده خير تعبير ميشود شاعرى گفت:فواد خطاء و واد مَطِر - پس جائى گناه آلوده و مكانى خير و خوبى.<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏4، ص: 232</ref>

آب در آيه: وَ جَعَلْنا مِنَ‏ الْماءِ كُلَّ شَيْ‏ءٍ حَيٍ‏- الانبياء/ 30 و ماءً طَهُوراً- الفرقان/ 48 در مورد قبائل ميگويند.

مَاه‏ بنى فلان- اصل واژه- مَاء- موه است زيرا جمعش- أَمْوَاه‏ و مِيَاه‏- است و تصغيرش- مُوَيْه‏ كه حرف- ه- حذف و قلب به واو شده است- رجل‏ ماء القلب- مرد كودن و ترسو. پس ماء- مقلوب- موه- است مثل- رجل قاه- است در همان معنى است- ماهت‏ الرَّكِيَّة و بئر ميهه- چاه پر آب شد- أَمَّاهُ‏ الرجلُ- به آب رسيد- أَمْهَى- آب رسيد.<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏4، ص: 270</ref>

الطَّلّ‏: ريزترين باران و آن چيزى را كه اثر كمى دارد.

أَطَلَ‏ فلانٌ: به بالا برآمد و نزديك شد.<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏2، ص: 493-492</ref>

وَدَق‏: گرد و غباريست كه در موقع بارندگى بوجود ميآيد به خود باران تعبير ميشود. در آيه گفت:

- تعفي يعنى اثر رطوبت- مِرط- لباس زنان اين شعر و معانى واژه‏هاى آن استعاره و تشبيهى است براى اثر قدم نهادن براى همبسترى مثل اثرات باران و جاى ريزش آن.<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏4، ص: 435</ref>

الغَوْث‏: در يارى نمودن گفته مى‏شود و- غَيْث‏- در باران. اسْتَغَثْتُهُ‏: از او يارى خواستم يا طلب باران كردم‏ أَغَاثَنِي‏: ياريم كرد و به فريادم رسيد كه از واژه- غوث- است ولى- غاثنى- از واژه- غيث- است.

شاعر گويد:سمعت النّاس ينتجعون غيثا/فقلت لصيدح انتجعى بلالا<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏2، ص: 726-725</ref>

خداى تعالى گويد: وَ أَرْسَلْنَا السَّماءَ عَلَيْهِمْ‏ مِدْراراً- 6/ انعام) و يُرْسِلِ السَّماءَ عَلَيْكُمْ مِدْراراً- 52/ هود).

از واژه- درّ- عبارت- اسْتَدَرَّتِ‏ المعزى- مشتقّ شده يعنى آن بز طلب نرينه كرد زيرا پس از رسيدن به فحل باردار مى‏شود و سپس مى‏زايد و بعد از زايمان- درّت- شيرش زياد مى‏شود، پس مصدر- استدرار- كه از- درّ- مشتّق شده بطور كنايه است يعنى نرينه خواست.<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏1، ص: 664</ref>

گفت: (لَأَسْقَيْناهُمْ ماءً غَدَقاً- 16/ جنّ) يعنى آبى زياد و فراوان، از اين معنى عبارت‏ غَدِقَتْ‏ عينه‏ تَغْدَقُ‏- است چشمانش پر اشك شد.

غَيْدَاق‏: در چيزى گفته مى‏شود كه قدرت مردى و دويدن و سخن گفتن در او زياد باشد.<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏2، ص: 687</ref>

الصَّوَابُ‏ (نيك و پسنديده) كه به دو صورت گفته مى‏شود:

بعضى گفته‏اند: معنى- إِصَابَة- در خير و نيكى، به اعتبار همان صوب يعنى باران است و معنى- إصابة- در شرّ و بدى به اعتبار إصابة السّهم يعنى: به هدف اصابت كردن تير است كه هر دو معنى به يك اصل برمى‏گردد.<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏2، ص: 427-425</ref>

وَبْلُ‏ و وَابِل‏ باران زياد و پياپى و سنگين. خداى تعالى فرمود: فَأَصابَهُ وابِلٌ‏- البقره/ 264 و كَمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَبْوَةٍ أَصابَها وابِلٌ‏- البقره/ 265 و به جهت معنى زياد و سنگين كه در اين واژه هست به كارى كه از زيان و وبال آن ميرسيد بكار رفته است فرمود: فَذاقُوا وَبالَ‏ أَمْرِهِمْ‏- الحشر/ 15 طعامٌ‏ وَبِيلٌ‏- و كلأٌ وبيلٌ‏- يعنى غذا و گياهى كه از ضرر و زيانش ميترسند فرمود: فَأَخَذْناهُ أَخْذاً وَبِيلًا- المزمل/ 16.<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏4، ص: 414</ref>

==ارجاعات==

[[رده:فرهنگنامه مترادفات قرآن]]