فرهنگ عمومی: تفاوت میان نسخه‌ها

مفهوم «فرهنگ» (culture) در علوم اجتماعی، یکی از کم تعریف‌پذیرترین مفاهیم است. این پدیده عمدتا به امور انسانی اشاره دارد و در مقابل امور «طبیعی» قرار می‌گیرد<ref>[http://fa.wikifeqh.ir/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C ویکی فقه]</ref>. وصف «عمومی» در تعبیر فرهنگ عمومی، یعنی عرصه ای از فرهنگ که رابطه ای مستقیم با عموم مردم دارد و در برابر فرهنگ خاصه قرار می گیرد که فرهنگ قشر خاصی از مردم جامعه است. فرهنگ عمومی به معنای فرهنگ غالب و گسترده ای است که در میان عموم جامعه رواج دارد و حوزه‌های عقاید، ارزش ها، جلوه های احساسی و هنجارها را در بر می‌گیرد. در هر جامعه، اجبار اجتماعی غیر رسمی از فرهنگ عمومی آن جامعه حمایت می کند و فراتر از گروه ها و اقشار خاص، در کلیت جامعه مورد قبول است<ref>[https://abadis.ir/fatofa/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C/ دانشنامه آزاد فارسی]</ref>. از سوی دیگر، شخصیت اجتماعی مردم یک جامعه در فرهنگ عمومی آنان خلاصه می‌شود و پیشرفت یا عقب افتادگی جامعه، تا حد بسیاری تحت تأثیر فرهنگ عمومی است. لذا شناخت فرهنگ عمومی هر جامعه برای ارتقاء و تحول آن در مسیر رشد و توسعه، امری انکارناپذیر است<ref>[http://pajoohe.ir/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C__a-31632.aspx دانشنامه پژوهه]</ref>. میان فرهنگ عمومی با سبک زندگی، تفاوت وجود دارد. فرهنگ عمومی حالتی انتزاعی‌تر و غير ملموس‌تر دارد؛ در حالی كه سبك زندگی جنبه عملی شده باورها، ارزش‌ها و هنجارهای نهادینه شده در جامعه است. سبك زندگی يعنی طراحی كردن يا اتخاذ روش رفتار و برگزيدن بهترين مدها در باب تمام ابعاد زندگی؛ اما برای اتخاذ روش و بهترين مد بايد بهترين انديشه، ارزش، باور و به طور كلی فرهنگ را برگزيد و با توجه به الگوگيری شديد مردم از يكديگر و غالب بودن فرهنگ عمومی خاص در هر دوره، ابتدا بايد به فكر اصلاح فرهنگ عمومی بود تا پايه‌های اصلاح سبك زندگی بنا نهاده شود<ref>[https://iqna.ir/fa/news/2485824/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%AA-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%88-%D8%B3%D8%A8%D9%83-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%BA%D9%81%D9%84%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D9%83%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D9%8A%D9%83-%D8%A8%D9%87-%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D9%8A%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%AC%D8%B1-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF- قرابت فرهنگ عمومی و سبك زندگی/ غفلت از كدام يك به بحران ديگری منجر می‌شود؟]</ref>.  

کشور ایران یک کشور اسلامی است که از دیرباز دارای تمدن غنی ایرانی و ارزش های اصیل اسلامی بوده است. امروزه فرهنگ عمومی در کشور ایران مبتنی بر اصول و معارف اسلامی است. در دین اسلام، علاوه بر توجه به مسائل فردی، به روابط اجتماعی و مسائل فرهنگی نیز توجه شایانی شده است. بر خلاف دنیای غرب که رفتارهای عرفی را مبنای تعریف فرهنگ عمومی قرار می‌دهند، در جامعه اسلامی ایران، الگوهای رفتاری منبعث از دین و وحی، فرهنگ عمومی را شکل می‌دهند<ref>[https://abadis.ir/fatofa/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C/ دانشنامه آزاد فارسی]</ref>. همچنین در فرهنگ شیعی ایران، عناصری چون فرهنگ عاشورا و عزاداری امام حسین (ع) وجود دارد که نماد فرهنگ عمومی و سازنده آن است<ref>[https://fars.iqna.ir/fa/news/1311475/%D8%B9%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%B9-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%88-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A2%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA عزاداری امام حسین(ع) نماد فرهنگ عمومی و سازنده آن است]</ref>. در کشور ایران به دلیل اهمیت خاص فرهنگ عمومی روز ۱۴ آبان به نام روز فرهنگ عمومی نام گذاری شده است<ref>[https://abadis.ir/fatofa/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C/ دانشنامه آزاد فارسی]</ref>. پس از انقلاب اسلامی، شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌منظور مدیریت مقوله فرهنگ در کشور تأسیس شد. در حقیقت شورای عالی انقلاب فرهنگی جایگاهی انسجام‌ساز برای برداشتن گام‌های بلند در حوزه علم و فرهنگ است<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4118018/%D9%84%D8%B2%D9%88%D9%85-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C لزوم فعالیت توسعه‌ای در حوزه فرهنگ عمومی]</ref>. این شورا برای تحقق اهداف و مأموريت‌های خود با توجه به عظمت و گستردگی حوزه‌ی علم و فرهنگ و حجم فراوان موضوعات در دستور كار، با مشاركت و عضويت اعضای شورا، چندين شورای تخصصی، هيأت و كارگروه تأسيس نموده است. یکی از این شوراها، شورای فرهنگ عمومی است که ‌منظور سياستگذاری، هدايت و نظارت بر فرهنگ عمومی كشور، شورای فرهنگ عمومی زير نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی تشكيل شده است<ref>[https://khouzestan.iqna.ir/fa/news/2435803/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C فرهنگ عمومی]</ref>. این شورا با تصویب برنامه‌های ملی برای مدیریت فرهنگی کشور، زمینه را برای تعمیق معرفت دینی و تقویت هنجارهای فرهنگی و اجتماعی اسلامی در جامعه فراهم می‌آورد<ref>[https://fars.iqna.ir/fa/news/4083128/%DA%A9%D9%86%DA%AF%D8%B1%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B5-%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B1-%D8%AA%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AC-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81-%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%DA%AF%DB%8C%D8%B1%D8%AF کنگره محمد(ص) محور ترویج معارف نبوی در فرهنگ عمومی قرار گیرد]</ref>.  

فرهنگ در عین‌حال که ثابت بوده و عموم مردم به آن پایبند هستند، اما تغییرپذیر نیز هست و قابلیت تحول را در خود دارد<ref>[https://khouzestan.iqna.ir/fa/news/4097104/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D9%86%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%86 «فرهنگ عمومی» و بایدها و نبایدهای آن]</ref>. در جامعه اسلامی، می‌توان برخی از بنیان‌های فرهنگ عمومی را که مطابق دین مبین اسلام نیستند، بازطراحی کرد و تغییر داد. به‌منظور ایجاد تغییرات مطلوب در فرهنگ عمومی جامعه ایران توجه به ابعاد سه‌گانه ارزش‌ها، حوزه قوانین و ضوابط و حوزه اجرای قوانین در سطح جامعه ضروری است<ref>[http://fa.wikifeqh.ir/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C ویکی فقه]</ref>. وقتی سخن از اصلاح فرهنگ عمومی به‌میان می‌آید، دو معنا به ذهن متبادر می‌شود. یکی تجدید شکل فرهنگ عمومی، به‌معنای سامان جدید و نو به مواد فرهنگ دادن، به گونه ای که فرهنگ عمومی شکل تازه ای پیدا کند؛ و دیگری رفع انحرافات و کژی‌های فرهنگ عمومی<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/130/6117/64908/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C?SearchText=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%20%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%D9%8A دانشنامه حوزه]</ref>. کارشناسان فرهنگی کشور معتقدند ارزیابی در مورد وضعیت موجود فرهنگ به ویژه فرهنگ عمومی در کشور همچنین قضاوت در مورد روند جریان فرهنگی کشور از موضوعات مهم و پیچیده‌ای است که هنوز یک جمع‌بندی دقیق در مورد آن وجود ندارد و لذا نمی‌توان میزان نزدیکی یا دوری فرهنگ عمومی جامعه از فرهنگ اسلامی را دقیق ارزیابی کرد<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1310586/%D8%AC%D9%85%D8%B9%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D9%82%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF-%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%AF%D9%88%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%B5%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%86%D8%AC%D8%B4-%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C جمع‌بندی دقیقی در مورد روند فرهنگ عمومی وجود ندارد]</ref>. از سوی دیگر، گرچه بر روی استخراج شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور کار شده، اما تا رسیدن به شاخص‌های مورد اتفاق و اجماع که بتواند به صورت دقیق فرهنگ عمومی را ارزیابی کند، هنوز جای کار زیادی وجود دارد. چرا که این شاخص‌ها عمدتا جزو مقولات کیفی هستند و سنجش آنها آسان نیست<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1310586/%D8%AC%D9%85%D8%B9%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D9%82%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF-%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%AF%D9%88%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%B5%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%86%D8%AC%D8%B4-%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C جمع‌بندی دقیقی در مورد روند فرهنگ عمومی وجود ندارد] </ref>. اساسا فرهنگ عمومی، مهمترین حوزه نیازمند بازسازی انقلابی در ساختار فرهنگی کشور است<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3996051/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87-%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA فرهنگ عمومی مهم‌ترین حوزه نیازمند بازسازی انقلابی در ساختار فرهنگی است]</ref>، و توجه به سبک زندگی اسلامی در آن نقش عمده‌ای را بازی می‌کند<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3443768/%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%A8%DA%A9-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%B9%D9%85%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF توجه به سبک زندگی اسلامی نقش عمده‌ای در اصلاح فرهنگ عمومی جامعه دارد]</ref>. نهادهای مردمی در کشور، به‌ویژه حوزه‌های علمیه، مساجد، حسینیه‌ها، هیئات مذهبی و بقاع متبرکه دارای ظرفیت‌های عظیم فرهنگی هستند که اگر به طور جدی و نه شعاری، مورد حمایت قرار گیرند و موانع بر سر راه آنها برداشته شود، به خوبی می‌توانند معادلات مؤلفه‌های فرهنگی کشور را به نفع الگوی سبک زندگی اسلامی ایرانی تغییر دهند<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3996051/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87-%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA فرهنگ عمومی مهم‌ترین حوزه نیازمند بازسازی انقلابی در ساختار فرهنگی است]</ref>. از سوی دیگر، آموزش و پرورش پایه و اساس فرهنگ عمومی جامعه است<ref>[https://orumiyeh.iqna.ir/fa/news/3816830/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4-%D9%88-%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%B4-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA آموزش و پرورش، پایه و اساس فرهنگ عمومی جامعه است]</ref> و توسعه فرهنگ عمومی، تنها با سرمایه‌گذاری در حوزه آموزش محقق می‌شود<ref>[https://khorasan.iqna.ir/fa/news/4066034/%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4-%D9%85%D8%AD%D9%82%D9%82-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF توسعه فرهنگ عمومی با سرمایه‌گذاری در حوزه آموزش محقق می‌شود]</ref>. گرچه که عمارت شکوهمند فرهنگ و اخلاق در جامعه کماکان برپاست، اما باید پذیرفت که بخش‌هایی از آن دچار آسیب‌ شده و نیازمند همت همگانی برای اصلاح و مرمت است. توجه به فرهنگ اصیل ایرانی- اسلامی، کشور را به سمت پیشرفت سوق می‌دهد، و تلاش‌های دشمن را برای استحاله فرهنگی کشور خنثی می‌کند<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3761380/%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D9%84%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C نیازهای مراقبتی از فرهنگ عمومی برای در امان ماندن از استحاله فرهنگی]</ref>.

تأثیر قرآن بر فرهنگ عمومی جامعه یک امر نظری نیست، بلکه تمام آیات قرآن ادب‌آموز است و زندگی انسان‌ها را روح و جان می‌بخشد و در رفتار و کردار و گفتار انسان‌ها تاثیر عمیق می‌گذارد<ref>[https://gilan.iqna.ir/fa/news/2611186/%D8%AA%D8%A3%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%DB%8C%DA%A9-%D8%A7%D9%85%D8%B1-%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA تأثیر قرآن بر فرهنگ عمومی جامعه یک امر تئوری نیست]</ref>. در باب فرهنگ عمومی و مواردی که مسلمانان، مؤمنان و شهروندان در یک جامعه باید رعایت کنند، اصولی در قرآن آمده است که روابط میان افراد مختلف را تنظیم می‌‌کند. در جوامع انسانی، روابط متقابل است، یعنی احترام، محبت و حقوق مادی و معنوی باید متقابل باشد و قرآن دقیقاً به این موضوعات توجه دارد. قرآن اولاً به ارتباطات اجتماعی توصیه کرده و به «برّ» و «تقوا» سفارش می‌کند<ref>«تَعاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَ التَّقْوى‏ وَ لا تَعاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَديدُ الْعِقابِ» (مائده/2)</ref> و اساس فرهنگ عمومی را بر «تعاون»، دستگیری و محبت بنا کرده است. و از طرف دیگر، ارتباطات اجتماعی را دائرمدار «عدل» و «احسان»<ref>«إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ‏ وَ إيتاءِ ذِي الْقُرْبى‏ وَ يَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ وَ الْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ» (نحل/90)</ref> قرار داده است<ref>[https://isfahan.iqna.ir/fa/news/3946762/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%86-%D9%88-%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D8%A7%D8%B3%D8%AA بنیان فرهنگ عمومی از منظر قرآن، تعاون و احترام متقابل است]</ref>. روش اصلاحی قرآن کریم در مواجهه به فرهنگ عمومی جوامع، هم از حیث قالب و فرم و هم از نظر محتوا و درون‌مایه، می‌توان الگوبخش مصلحان اجتماعی در جوامع بشری واقع شود<ref>[https://iqna.ir/00FK7j نگرش قرآن به راهکارهای اصلاح فرهنگ عمومی]</ref>.