روزمرگی
روزمرگی؛ به شرایط یکنواخت و ثابت زندگی گفته می شودکه در آن رفتارهای همیشگی و بدون خلاقیت از فرد بروز پیدا می کند. از نظر قرآن، برای جلوگیری از بروز چنین حالتی لازم است که از ترفندهایی همانند توبه، تدبر در قرآن و ترک عادات بد در ماه رمضان استفاده شود.
روزمرگی در روان شناسی
روزمرگی یا حال انگاری به نوعی از سبک زندگی گفته می شود که افراد در زندگی روزمره خود به صورت یکنواخت[۱] و بدون خلاقیت عمل می کنند. این وضعیت یکنواخت، به مدت طولانی و همیشگی در رفتار و گفتار افراد به صورت عادت روزانه نهادینه شده است.[۲] انجام خودکار کارهای تکراری و خارج از خلاقیت، مانعی برای بروز ایده‌های نو[۳] خواهد شد؛ زیرا خلاقیت به معنای قدرت تولید و باز تولید اندیشه و ایده نو است.
روزمرگی در قرآن
روزمرگی در قرآن کریم به نوعی از سبک زندگی بی هدف و عاری از معنا[۴] گفته می شود که افراد در ایستایی[۵] بسر می برند و در مقابل هر ایده ای جدید و تازه ای[۶]، منفعلانه عمل می کنند. به طور معمول، این نوع از سبک زندگی[۷] انسان را به سرگرمی های زودگذر[۸]وا می دارد. این نوع ایستایی در غفلت زایی انسان[۹] مؤثر هستند.
از این رو، قرآن کریم با هر نوع اموری که سبب روزمرگی شود، مخالفت می کند[۱۰]؛ زیرا انسان ممکن است که در انجام عادت¬های بد نیز دچار روزمرگی شود و نتواند آن را ترک نماید. بر این اساس، انسان باید به دنبال ایده های نو و تغییر جنبه های بد[۱۱] زندگی خود باشد و برای آن تلاش لازم را مبذول داشته باشد.
راهکارهای برون رفت از روزمرگی در قرآن
راهکاری که قرآن برای رهایی انسان از روزمرگی می دهد، کاربردی کردن دستورالعمل های قرآنی[۱۲] است. یکی از این دستورالعملها، آشنایی با مفاهیم قرآن[۱۳] و تدبر[۱۴] در آیات قرآنی است که سبب بازگشایی قفل روزمرگی می شود.[۱۵] سفارش دیگر قرآن، همرنگ جماعت نشدن انسان با دوری کردن از عادات بد پیشینیان[۱۶] است. البته، در صورت روی آوردن به عادت بد، در توبه باز است و انسان با توبه می تواند دریچه تازه ای از فعالیت ها و بینش های خوب را فرا روی خود قرار دهد .[۱۷] علاوه بر تدبر و توبه، ماه رمضان[۱۸] نیز فرصتی مناسب برای رهایی از روزمرگی و ترک عادت های بد روزمره با انجام اعمالی همانند روزه است.[۱۹]
منابع
قاضی، مائده، (1384)، ترجمه و نقد مقاله نصر حامد ابو زید، با عنوان قرآن و زندگی روزمره، پایان نامه ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قم.
کریمی نیا، محدثه، (1398)، راه¬های مقابله با روزمرگی در قرآن کریم، پایان نامه ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه الزهرا تهران.
ارجاعات
- ↑ .دانشنامه حوزه
- ↑ .ویکی پدیا.
- ↑ .شهر قرآن.
- ↑ . روزمرگی، مانع دست‌یابی به معنای زندگی است
- ↑ . يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ما لَكُمْ إِذا قِيلَ لَكُمُ انْفِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الْأَرْضِ أَ رَضِيتُمْ بِالْحَياةِ الدُّنْيا مِنَ الْآخِرَةِ فَما مَتاعُ الْحَياةِ الدُّنْيا فِي الْآخِرَةِ إِلَّا قَلِيلٌ؛ اى كسانى كه ايمان آوردهايد، چرا هنگامى كه بشما گفته ميشود: در راه خدا (براى جهاد) حركت كنيد، بر زمين سنگينى ميكنيد؟ آيا به زندگى دنيا در برابر آخرت راضى ميشويد؟ متاع دنيا در برابر آخرت بسيار ناچيز و بىمقدار است» (توبه/38).
- ↑ . ما يَأْتِيهِمْ مِنْ ذِكْرٍ مِنْ رَبِّهِمْ مُحْدَثٍ إِلَّا اسْتَمَعُوهُ وَ هُمْ يَلْعَبُونَ؛ «هيچ پند و اندرزى از طرف پروردگارشان براى آنها نيامد مگر اينكه آن را شنيده و سرگرم بازى خود شدند» (أنبیاء/2)
- ↑ . دانشنامه حوزه.
- ↑ . الَّذِينَ اتَّخَذُوا دِينَهُمْ لَهْواً وَ لَعِباً وَ غَرَّتْهُمُ الْحَياةُ الدُّنْيا فَالْيَوْمَ نَنْساهُمْ كَما نَسُوا لِقاءَ يَوْمِهِمْ هذا وَ ما كانُوا بِآياتِنا يَجْحَدُونَ؛ «آنان كه دين و ايمانشان را بازيچه خود قرار دادند (مال و ثروت) و زندگى دنيا آنها را مغرور ساخت و فريبشان داد. امروز ما هم آنها را فراموش ميكنيم، بدانسان كه آنها ديدار چنين روزى را از ياد بردند و آيات ما را دروغ انگاشتند». (أعراف/51).
- ↑ . غرور، رساترين تعبير قرآن از ظواهر دنيا است؛ زندگی روزمره و غفلت، سبب کم بهره‌بردن از قرآن است
- ↑ . روزمرگی خلاف سفارش پيامبر اكرم(ص) است
- ↑ . زندگی بر پایه اسلام و قرآن؛ بهترین سبک زندگی
- ↑ . نور الهی را در زندگی روزمره خود جاری کنیم؛ بهره‌مندی از آیات در زندگی روزمره فرهنگ قرآن را توسعه می‌دهد؛کاربردی کردن مفاهیم قرآنی در زندگی روزمره؛ راهکار ترویج فرهنگ قرآن در جامعه؛ سعادت جامعه در گروی جاری شدن معارف قرآنی در زندگی روزمره است؛ كاربردی كردن آيات و روايات در زندگی روزمره يكی از اهداف مربيان قرآن باشد؛ جلوگیری از انحرافات روزمره زندگی با سرلوحه قرار دادن قرآن؛سبک زندگی روزمره با توجه به راهنمایی‌های دین اسلام باشد؛ عمل به قرآن در زندگی روزمره کمرنگ شده است/ اتخاذ شیوه‌های جذاب در آموزش کلام وحی؛ قرآن؛ ترسیم کننده جامع‌ترین برنامه زندگی برای انسان؛ قاضی، 1384، ص25.
- ↑ . مردم از مفاهیم قرآنی در زندگی روزمره بهرهمند شوند
- ↑ . بسیاری از آیات قرآن انسان را وادار به تفکر فلسفی می‌کنند؛ لازمه تدبر در قرآن، یافتن مصادیق آیات در زندگی روزمره است
- ↑ . أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلى قُلُوبٍ أَقْفالُها؛ آيا پس تفكر نمىكنند در قرآن يا بر دلهاست قفلهاى آنها» (محمد/24).
- ↑ . وَ إِذا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا ما أَنْزَلَ اللَّهُ قالُوا بَلْ نَتَّبِعُ ما أَلْفَيْنا عَلَيْهِ آباءَنا أَ وَ لَوْ كانَ آباؤُهُمْ لا يَعْقِلُونَ شَيْئاً وَ لا يَهْتَدُونَ؛ «و چون به آنان گفته شود: «از آنچه خدا نازل كرده است پيروى كنيد»؛ مىگويند: «نه، بلكه از چيزى كه پدران خود را بر آن يافتهايم، پيروى مىكنيم.» آيا هر چند پدرانشان چيزى را درك نمىكرده و به راه صواب نمىرفتهاند [باز هم در خور پيروى هستند]؟» (بقره/170)
- ↑ . دانشنامه حوزه؛ قرآن در زندگی روزمره کاربردی نشده است.
- ↑ . شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدىً لِلنَّاسِ وَ بَيِّناتٍ مِنَ الْهُدى وَ الْفُرْقانِ فَمَنْ شَهِدَ مِنْكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ؛ ماه رمضان [همان ماه] است كه در آن، قرآن فرو فرستاده شده است، [كتابى] كه مردم را راهبر، و [متضمّن] دلايل آشكار هدايت، و [ميزان] تشخيص حق از باطل است. پس هر كس از شما اين ماه را درك كند بايد آن را روزه بدارد...» (بقره/185).
- ↑ . کریمی نیا، 1398، ص65-42.